Ukraynalı Romanlar ilgi bekliyor

Ukrayna’nın Karpatlar bölgesindeki küçük Pauşing köyünden her akşam kirli bir eskici arabası geçer. Eski, paslı musluklar, kapı kulpları gibi hurdaya çıkarılmış çeşitli metal parçalarla tepeleme dolu tahta at arabası her akşam köye gelir.

Bu araba, 1700’lü yılların ortasında Alman asıllı Rus Çariçe İkinci Katarina döneminden bu yana Almanlar’ın yaşadığı Pauşing köyündeki Roman ya da halk deyişiyle Çingene ailelelerden birine ait. Ukrayna’nın batısında, küçük Mukaçevo kenti yakınlarındaki bu köy, Slovakya ve Ukrayna sınırında.

Almanlar küçük köyü terketti

Romanlar’ın derme çatma kulübeleri, Pauşhing’deki tertemiz küçük evlere pek yakın değil. ”Tabor” alarak adlandırılan çingene kampı uzun süredir köye yerleşmiş durumda. Köyün küçük Katolik cemaati adına Romanlar’la ilgilenen 60 yaşındaki Anna, buralarda çingenelerin yaşamadığı bir dönem hatırlamıyor.

Anna köyde kalan son Almanlar’dan biri. Alman nüfusun büyük çoğunluğu çoktan Karpatlar’ı aşıp Almanya’ya geri dönmüş. Onlardan kalan şirin, bakımlı, bahçelerinde güller açan evlerde şimdi Ukraynalılar yaşıyor. Köy nüfusu bugün 2000 dolayında ve köyün yeni sakinleri Romanlar’dan hoşlanmıyor.

Rüzgarda yıkılacakmış gibi görünen tahte kulübeler, kulübelerin arasında salına salına dolaşan tavuklar, her yabancıyı koro halinde havlayarak karşılayan köpekler, Pauşhingli köylüleri rahatsız ediyor. Çingene kapında yaşayan 170 kadar Roman, genellikle yakın kentlerde dilenerek kıt kanaat geçiniyor.

Ukrayna’da ekonomik sıkıntı

Ukrayna’daki ekonomik sıkıntıdan Romanlar da payını alıyor. Güç ekonomik koşullar, sosyal gerginliği daha da arttırıyor. Eskiden her biri Sovyet vatandaşı olan Romanlar, çocuklarını okula göndermekle yükümlüydüler ve en az üç yıl okula gitmek zorunluydu. Bu sayede Rusça ve Ukraynaca öğrenebilen, dolayısıyla en azından zaman zaman çalışma olanağı bulan bir önceki kuşak Romanlar, bugün emekli aylığı alabiliyor. Onların çocukları ise okula gitmiyor ve sadece Macarca konuşuyor.

Ukraynalı Romanlar’ın üçte biri Karpatlar bölgesinde yaşıyor. Karpatlar’da yaşayan Romanlar’ın sayısı 40.000 ile 70.000 arasında tahmin ediliyor. Ukrayna hükümetinin geçen yıl Romanlar’a maddi destekte bulunmayı içeren bir programı kabul etmesine rağmen, Pauşhing’deki Romanlar, şimdiye dek en ufak bir yardım almamış.