Toprak verimliliği tehdit altında

Bir avuç toprakta yeryüzünde yaşayan insan sayısından çok daha fazla organizma yaşıyor. Bu canlılar, humus tabakasının besin ve su depolamasını sağlıyorlar. Okyanuslardan sonra yeryüzündeki en çok karbonu toprak depoluyor. Toprağın bu karbon oranı bütün ormanların toplamda depoladığından fazla.

Dünyada şehirler büyürken tarım toprakları beton ve asfalt altında kalıyor. Topraktaki mikroorganizmalar ve en küçük canlılar ise bu yapay yüzeyin altında boğuluyorlar. Ayrıca yağmur suları toprağa sızıp kaybolamadığı için kontrolsüz bir biçimde akmaya devam ediyor.

Yerkürenin hassas yüzeyinin de tıpkı insanın derisinin güneşten, rüzgardan ve soğuktan korunma ihtiyacı gibi gereksinimleri var. Toprak sürüldüğünde yüzey katmanları büyük parçalar halinde kuruyabilir. Sürümden sonraysa bu ince toprak yüzeyi kalkar ve rüzgar bu katmanı alıp götürür.

Ağaçların kesilmesi, aşırı gübreleme ve otlatma gibi toprağın hor kullanılması kıyılarda susuz bölgelerin dönüşmesine neden olur. Böylece insan kaynaklı bu tahrip, kuraklık gibi iklim faktörlerinin zincirleme reaksiyon içinde hızlanmasına yol açar.

Aşırı yağışlar beton ve asfalta ve kar suları yeterli akış yolu olmayan düzleşmiş nehir yataklarına düştüğünde akıntı verimli toprak parçalarını da alıp götürüyor.

Geniş düzlüklerde monokültür yönteminin verimliliğinin devamı için ek gübre ve böcek ilaçlarına ihtiyaç vardır. Kullanılan gübre miktarı ve uygulama alanı ise giderek artıyor. Dünyadaki tarım alanlarının yaklaşık yüzde 40’ı bitki koruma maddeleri gibi zararlı kimyasal ilaçların kullanımından dolayı risk altında.

İklim değişikliğinden dolayı dünyanın bazı bölgelerinde oldukça az miktarda yağış görülüyor, bu da toprağın su kaybetmesine ve büyük su haznelerinde çok büyük oranda suyun buharlaşmasına neden oluyor. Böylece suda çözülen tuz da yeniden yüzeye çıkıyor ve toprağı ekim için elverişsiz hale getiriyor. Deniz suyunun toprağa sızması da birçok kıyı bölgesinde sorun teşkil ediyor.

Sanayi atıkları, kaza ve silahların kullanımı ya da yıllar boyu aralıksız gübreleme gibi işlemlerden kaynaklanan kirlenmeden toprak bir kez zarar gördüğü taktirde bu zararı telafi etmek oldukça zahmetli ve maliyetli oluyor. Resmi verilere göre Çin’de tarım topraklarının neredeyse beşte biri zarar görmüş durumda.

Hammadde elde etmek için toprağın taşınması gerekir. Almanya’daki linyit bölgelerinde de tarım toprağı gözden çıkarılıyor. Böylece türlerin korunması, tarım, yerleşim bölgeleri ya da dinlenme alanları gibi amaçlarla kullanılabilecek topraktan feragat edilmiş oluyor.

Doğanın 10 santimetre kalınlığında, üzerinde bitkilerin yetişebileceği ve içinde su ile besleyici maddeleri barındıran verimli bir toprağı üretmesi 2000 yıl sürüyor. Dünya çapında verimli toprağı koruma hedefiyle Birleşmiş Milletler 2015’i ''Uluslararası Toprak Yılı'' ilan etmişti. © Deutsche Welle Türkçe