Türkiye'nin yeni başkandan beklentileri

Türk hükümetinin 15 Temmuz darbe girişiminden sorumlu tuttuğu Fethullah Gülen'in iadesi talebi ve Türkiye'nin PKK'nın uzantısı olarak gördüğü ancak Amerika'nın 'terör örgütü' kategorisine koymadığı PYD, ilişkilerdeki iki ana risk unsurunu oluşturuyor.

ABD'de 8 Kasım'daki başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump ve Demokratların adayı Hillary Clinton mücadele edecek. Ancak hangi aday seçilirse seçilsin iki ülke arasındaki sorunların ortadan kalkmayacağı değerlendiriliyor.

Washington'da Carnegie Enstitüsü'nde konuk araştırma görevlisi ve EDAM (Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi) Başkanı Sinan Ülgen, Amerika'da kim seçilirse seçilsin Gülen'in iadesi talebi ve PYD konusunun sorun yaratma potansiyeli olduğu görüşünde. Ülgen DW'ye şöyle konuştu:

"Türkiye bakımından baktığımızda bugün ABD ile ilişkilerdeki devam eden sorunların Clinton döneminde de kısa sürede çözüme kavuşmayacağını söylemek mümkün. Burada gerek Gülen konusunda gerek PYD konusunda Obama dönemindeki politikanın en azından ilk dönemde devam edeceğini beklemek lazım eğer Clinton başkan seçilirse. Gülen konusunda zaten iş bir siyasi irade konusu olmaktan çıkıp gerçekten Amerika'daki mahkemelere sunulabilecek bir dosya oluşup oluşmadığına dair bir kanaate bağlı artık. Ve bu açıkçası Trump da olsa Clinton da olsa çok fazla değişmeyecek.”

15 Temmuz darbe girişimi sonrasında Ankara Amerikan makamlarına Fethullah Gülen'in iadesine yönelik resmi talebini iletti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan darbe girişiminden Gülen'i sorumlu tutuyor. Fethullah Gülen ise bunu reddetti.

Turan: Gülen'in iadesi sanıldığı kadar kolay değil

İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü İlter Turan, Gülen'in iadesinin zor olduğu görüşünde. Turan DW Türkçe'ye konuştu:

"Türk hükümeti Fethullah Gülen'in iadesinde Amerikan hukukuna uygun belgelendirme yapmak mecburiyetini yavaş yavaş anlamaya başlamıştır. Olay sadece siyaset değil hukuk olayıdır. Gülen’in iadesi sanıldığı kadar kolay gözükmemektedir. Bu kimin seçildiğinden bağımsız olarak karşı karşıya bulunduğumuz bir durumdur. İlişkilerde bir sorun yaratmaya devam edecektir. Belki Amerikan hükümetinin Amerikan yargısının ihtiyati tedbir olarak Gülen'in Amerika dışına çıkmasını yasaklaması, baskıları ya da anlaşmazlıkları bir miktar hafifletebilecektir.”

İlişkilerdeki diğer bir kırılma noktasını ise Suriye ve Irak'ta IŞİD'e karşı hava operasyonları düzenleyen ABD'nin Suriyeli Kürt PYD ile YPG'yi 'terör örgütü' kategorisine koymaması ve IŞİD'e karşı operasyonlarda işbirliği yapması oluşturuyor. Türkiye PYD'yi ve onun silahlı kanadı YPG'yi PKK'nın uzantısı olarak görüyor ve 'terör örgütü' olarak kabul ediyor. 

Ülgen: ABD'nin öncelikleri farklı

Aynı zamanda eski bir diplomat olan Sinan Ülgen ABD'nin önceliklerinin farklı olduğunu söyledi.

"Amerika da gayet iyi biliyor PYD'nin PKK’nın uzantısı olduğunu. Ama burada öncelik Amerika tarafından IŞİD'e karşı mücadelenin başarıyla yönetilmesi. Bu açıdan da PYD şu ana kadar Amerika'nın bu hedefine hizmet eden ve yerelde kullanabilecekleri bir güç olarak ortaya çıktı. Bu da öngörülebilir gelecekte devam edecek gibi duruyor. Amerika Türkiye'ye rağmen bu desteğini devam ettirmesi durumunda sorun olarak devam edecektir.”

İlter Turan ise yeni başkanı kim olursa olsun IŞİD'in yenilmesi ve Irak'ın toprak bütünlüğünün korunması gibi konularda Amerika'nın mücadeleye devam edeceğini söyledi.

"Bu hedeflerle Türkiye tamamen uyum içerisinde olmadığı sürece de ABD yine başkanının kim olduğundan bağımsız olarak kendisine müttefikler arayacaktır, ki bunlar arasında YPG dahil Kürt grupları da bulunmaktadır.”

Turan, Clinton'ın Kürtlerle ilgili beyanlarının da aslında şu an Amerikan hükümetinin zaten uygulamakta olduğu politikadan pek farklı olmadığını ve bu konudaki anlaşmazlığın devam etmesini beklediğini söyledi.

Hillary Clinton geçen ay yaptığı bir açıklamada PYD'nin IŞİD'e karşı mücadelede daha fazla silahlandırılması gerektiğini söylemişti.

© Deutsche Welle Türkçe

Seda Sezer Bilen