“Türkiye tek taraflı karar vermemeli”

Almanya Dışişleri Bakanlığı’nın Berlin’de düzenlediği "Kaynak, çatışma aracı, insan hakkı olarak su" başlığını taşıyan uluslararası sempozyumda ilginç tartışmalar yaşandı.

Alman Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Gernot Erler, su yüzünden çıkabilecek uluslararası sorunların ve çatışmaların engellenmesi için tarafları zor bir görevin beklediğini dile getirdi. Erler, "Taraflar birbirlerine karşı düşmanca bir tutum izleyebiliyor veya güvenmeyebiliyor. Su kaynaklarının yönetiminde kullanılan geleneksel yöntemler, demografik değişiklikler, göç ve diğer etkenler yüzünden artık uygun değil ve tamamen ortadan kalkmış durumda. Su ve çevre konusunda çalışan sivil toplum örgütleri yeterince güçlü değil. İş dünyası ise suya ilişkin sorunların çözümü için gereken özgürlüğe sahip değil" şeklinde konuştu.

Alman hükümeti uluslararası boyutta su yüzünden çıkabilecek çatışmaların engellenmesi için 1998 yılından bu yana farklı bölgelerde toplantılar düzenleyerek tarafları bir araya getiriyor. Özellikle Orta Asya ülkeleri ile birlikte 2008 yılında başlatılan "Berlin Süreci" bu çalışmalara örnek teşkil ediyor.

Türkiye ve komşuları

Birleşmiş Milletler Su ve Sağlık İşleri Danışma Kurulu Başkan Yardımcısı Uschi Eid, Dicle ve Fırat nehirlerinin kaynağının bulunduğu Türkiye’nin alabileceği tek taraflı kararların, sorunlara yol açabileceği uyarısında bulundu. Eid, "Eğer bu nehirlerin kaynağına sahip olan Türkiye’nin alacağı tek taraflı kararlar sonucunda akan su miktarında azalma olursa veya bazı barajların yapımında komşu ülkelerin görüşü alınmadan harekete geçilirse, anlaşmazlıkların yaşanabileceği düşünülebilir" dedi.

Su yüzünden çatışma mümkün değil

Bu ay içerisinde İstanbul’da düzenlenecek olan 5. Dünya Su Forumu'nun Genel Sekreteri Oktay Tabasaran ise Türkiye’nin, komşuları Irak ve Suriye ile yaptığı görüşmeler sonrasında, bölgede herhangi bir sorun yaşanmasının beklenmediğini vurguladı. Tabasaran, "Türkiye, şu anda Fırat’ın üzerinden her sene en azından ortalama olarak saniyede 500 metreküp suyu aşağıya veriyor. İmzalamış olduğu anlaşmalara riayet ediyor. Dicle üzerinde ise Türkiye’nin herhangi bir tasarrufu bulunmuyor. Bütün Dicle’nin suyu olduğu gibi Irak’a gidiyor" sözleriyle sorun bulunmadığını dile getirdi.

Akılcı kullanım şart

Türkiye, su kaynakları bakımından dünyada orta sıralarda yer alıyor. Tabasaran, su kaynaklarının yaklaşık yüzde 70’ini tarım alanında kullanan Türkiye’nin önümüzdeki 25-30 yılda su sorunu yaşamaması için önlemler alması gerektiğini belirtti. Tabasaran, "önemli olan su yönetimini akıllı bir şekilde yapıp, suyu çok olan yerden, az olan yere de götürebilmek ve adil bir şekilde sudan faydalanmayı sağlayabilmek" dedi.