Türkiye İran’ı ikna edebilecek mi?

İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine son vermesi için yürütülen pazarlıkların yeniden düğümlenmeye başladığı bir noktada, Türkiye devreye girdi. Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, nükleer görüşmelerin sonuçsuz kalmaması için yürütülen çabalar doğrultusunda İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ı iknaya çalışacak.

Avrupa Birliği Parlamentosu’nun İran ile ilişkilerden sorumlu delegasyonuna başkanlık eden Barbara Lochbihler, İran Yönetimi’nin Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed El Baradey’in önerisine halen yanıt vermediğine dikkat çekerek, Türkiye’nin devreye girmiş olmasını şu sözlerle değerlendirdi:

“Bu noktada büyük bir ihtimalle El Baradey, Türkiye’den İran’a verilecek zenginleştirilmiş uranyumun depolanmasına ve güvenilir bir taraf olarak yönetmesine izin vermesini istedi. Türkiye de buna olumlu baktığını duyurdu. Bu yolla El Baradey, İran’a daha fazla kendisini güvende hissetmesi için sinyal vermeyi amaçlamış olabilir. Türkiye’den özetle arabulucu yani yedieminlik olması istenmiştir.”

“İran yüzünü Türkiye’ye döndü”

Bazı siyasi gözlemciler İran'ın son dönemde, çok yakın ilişkiler içersinde olduğu Rusya'dan çok yüzünü Türkiye'ye döndüğü görüşünde. Peki, Türkiye İran’ı ikna etmeyi başarabilir mi? Avrupa Parlamentosu’nun İran’ı çok yakından tanıyan üyelerinden Lochbihler bunun çok güç olacağı görüşünde:

“Türkiye başbakanının Ahmedinejad’ı bu konuda ikna etmeyi başarması halinde bu memnuniyetle karşılanır. Ancak bu çok zor görünüyor. Çünkü bugüne kadar yürütülen müzakerelerde İran ile çok yakın ilişkileri olan ve büyük bir devlet olan Rusya gibi bir ülke bile İran’a ‘önerileri kabul ediyoruz’ dedirtmeyi başaramadı.”

Türkiye’nin başarısı neye bağlı?

Avrupa Parlamentosu’nun Dışişleri Komisyonu üyesi Elmar Brok ise Türkiye'nin İran'ı ikna çabalarını şu sözlerle değerlendirdi:

“Çabaların olumlu sonuç verip vermeyeceği ciddi oranda İran'a bağlı. Eğer Türkiye, İran'ı BM, müzakerelere taraf konseyin beş daimi üyesi ve Almanya ile Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun belirttiği koşullar altında ikna etmeyi başarırsa bu gayet tabi ki çok büyük bir başarı olur.”

Bu arada Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İran ziyareti sırasında batıyı İran'a nükleer programıyla ilgili adil davranmamakla eleştirmesi AB’de büyük yankı bulmuştu. Yeşiller Partisi milletvekillerinden Lochbihler, Erdoğan’dan batının hangi tutumunun haksız bulduğuna açıklık getirmesini isterken Hristiyan Demokrat Partili Elmar Brok şunları kaydetti:

“İran bugün uluslararası anlaşmalara uymadı ve yine bugüne kadar müzakerelerde yapıcı bir rol oynamadı. Bu nedenle Erdoğan'ın AB ile aynı görüşte olan uluslararası topluma yönelik eleştirilerini gerçekçi bir yanı yok.”

© Deutsche Welle Türkçe


Haber: Değer Akal

Editör: Başak Özay