Suriye'den dönenler korkutuyor

DW: Sayın Prof. Neumann resmî açıklamalara göre Almanya'dan IŞİD saflarına katılmak üzere 550 civarında radikal İslamcı'nın Suriye'ye gittiği belirtiliyor. Bu radikal gençlerin Almanya'ya dönmeleri, beraberinde ne gibi tehlikeleri getirecektir?

Peter Neumann: "Geri dönenlerden bazılarının terörist eylemler gerçekleştirmelerinden korkuluyor. Bunun nedeni bölgedeki çatışmalardan dolayı daha da radikalleşmeleri. Diğer bir neden ise bölgede bulundukları süreçte silah kullanmasını ve bomba imal etmesini öğrenmeleri. 1980'lerde Afganistan'da yaşananların tekrar edilmesi endişesi var. O vakitler İslam adına Sovyetler Birliği'yle mücadele etmek isteyenler Afganistan'a gidiyordu. Savaş bitince bir çoğu ülkelerine geri döndü. Bir kısmı ise kaldı. Böylece El Kaide kuruldu. Eğer 11 Eylül saldırılarını ele alırsak, bu olayların sorumlularının 1980'lerin Afganistan çatışmalarında ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Üsame Bin Ladin'in de terör kariyeri "Yurtdışı savaşçısı" olarak başlamıştır."

DW: Bu kişiler ne gibi tehlikelere yol açabilirler?

Peter Neumann: "Bana göre en önemlisi, bu kişilerin yurtdışına çıkışlarının önlenmesi. Ama yurtdışına çıkmışlarsa pasaportalarına el koymak ya da vatandaşlıklarını iptal etmek anlamsız olur. Bu yolla onları daha da köşeye itmiş olursunuz. Asıl yapılması gereken önleyici, koruyucu tedbirler geliştirmek. Suriye'ye neden gittiklerini anlatmak gerekiyor. Mesela biz artık oraya gidenlerin Esad rejimiyle savaşmanın dışında diğer Sünnilere karşı mücadele ettiklerini biliyoruz. Bunu geri dönenler anlatıyor. İşte bu gerçek buradakilere anlatılmalı. Suriyelilerin yabancı savaşçılara sıcak bakmadıkları da anlatılmalı. Aslında Suriye'ye yardıma gitmeye niyetli olanlara Suriyelilerin onları kesinlikle istemedikleri izah edilmeli.

DW: Geri dönenlere yönelik programların içeriği nasıl olmalı?

Peter Neumann: "Geri dönenler farklı gruplardan oluşuyor. Gidiş amaçlarına ve orada yaşadıklarına göre farklılıklar gösteriyorlar. Ben üç grup tespit ettim; Biri terörist eylemlerde kararlı olan gerçekten tehlikeli bir kesim. Halk bu kesime karşı korunmalı. Bunlar cezai takibata tabi tutulmalı ve cezaevine gönderilmeli. Diğer kesim ise daha çok ideolojik yaklaşıyor. Ama tanık oldukları çatışmalar nedeniyle bir travma yaşıyorlar. Bu kesimden de halk elbette korunmalı. Ama cezai takibattan ziyade, psikolojik destek olabilir. Üçüncü grup ise hayal kırıklığı yaşayan bir kesim. Bunlara çok sık rastlıyoruz. Suriye ile ilgili hayal ettiklerinden çok farklı şeyler yaşamışlar. İstenmediklerini görmüşler ve döndükten sonra terör eylemine karışmak istemiyorlar. Avrupa emniyet birimleri bu grupları iyi belirlemeli. Sonra bu üç grup için ayrı ayrı özel programlar geliştirilmeli. Aşırılıklarla mücadele eden deneyimli uzmanlardan bu konularda yararlanılmalı."

DW: Almanya'da radikal akımlara karşı ne gibi önlemler alınıyor?

Peter Neumann: "Almanya'da Neonazilere yönelik uygulanan Exit adlı progmlar var. Bu programlar Suriye'den dönenler için de uygulanabilir. Bana göre çok yararlı programlar. İyi yetişmiş uzmanlar çalışıyor. Bu uzmanlar Suriye'den dönenlere de yardımcı olmak istiyorlar. Ama bunun için maddi kaynak ayrılmalı. Bana göre bu yönde politik bir karar çıkmalı."

©Deutsche Welle Türkçe

Matthias Hein