Steinbach: Uluslararası hukuk açısından sorun yok

Türkiye’nin ABD ve Irak yönetimlerine Kuzey Irak ile ilgili uyarıları sürüyor. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün, dünya ekonomi çevrelerinin etkili gazetesi İngiliz Financial Times’a verdiği demeç, bu uyarıların devamı niteliğindeydi. Gül, örgütün Irak ordusu dahil olmak üzere çeşitli kaynaklardan silahlanmaya devam ettiğine dikkat çekerek, “Bu çok tehlikeli. Irak hükümetinin durumunu anlıyoruz. Ancak Irak hükümeti kendi topraklarını kontrol edemiyorsa bizle işbirliği yapmaktan çekinmesin. Onlar PKK’yı durduramıyorsa biz harekete geçmek zorunda kalırız. Bu çok açık“ şeklinde konuştu.

Bu arada PKK’nın Bağdat’taki Türk Büyükelçiliği’nin 500 metre ilerisinde Öcalan Kültür Merkezi adıyla bir büro açması Dışişleri Bakanlığı’nı harekete geçirdi. Türkiye’nin Bağdat Büyükelçiliği’nin Irak Dışişleri Bakanlığı nezdinde girişimde bulunduğu ve bir nota vererek büronun derhal kapatılmasını talep ettiği bildirildi.

Hukuki sorun yok

Türkiye’nin Irak ve Amerikan yönetimlerine yaptığı uyarıları yakından izleyen AB ise şimdilik sessiz kalmayı tercih ediyor. Hamburg merkezli Alman Şarkiyat Enstitüsü’nün Başkanı Udo Steinbach, DW Türkçe servisine verdiği demeçte, Türkiye’nin Kuzey Irak’a girmesinin önünde uluslararası hukuk açısından sorun bulunmadığını belirtti:

“Hukuki olarak ele aldığımızda bu tür bir eylemin devletler hukukuna en azından bütünüyle aykırı olacağını sanmıyorum. İsrail’e yapılan gönderme tabii ki ilginç. Ama Türk tarafının belki tartacağı ve hesaba katacağı biraz daha fazla şeyler olduğunu düşünüyorum. Irak devlet olarak aslında artık mevcut değil. Merkezi bir ordusu yok. Güvenli bir sınır yok. Düşman örgütler sınırdan geçerek eylemlerde bulunuyor ve böyle bir durumda Türkiye’nin kendini müdafaa için gerekeni yapmaya daha da fazla hakkı olması gerekir.“

“Türkler Kuzey Irak’a girecek“

Alman Şarkiyat Enstitüsü Başkanı Udo Steinbach, Türk ordusunun Kuzey Irak’a gireceği ve bunda haksız olmadığı görüşünde:

“Evet, Türkler’in Kuzey Irak’a gireceğine inanıyorum. Girmekte çok haksız olmadıklarını da düşünüyorum. İsrail’e gönderme yapıp Amerikalılar’ı çifte standartla suçlamaları da temelden yoksun ya da haksız değildir. Amerikalılar ile Türkler arasında bu konudaki görüş farklılıkları uzun süredir mevcut. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün Washington ziyareti aslında bu görüş ayrılıklarını giderme niyeti taşıyordu. Amerikalılar ile Türkler yeniden birbirine yakınlaşıyor gibi bir görüntü vardı. 2003 yılından beri ilişkiler çok yıpranmış, bozulmuştu. Türkiye’nin Kuzey Irak’a girmesi Türk-Amerikan ilişkilerini yeniden gerecektir. Ama böyle bir gerilim potansiyelinin Türk Genelkurmayı’nı ve Türk hükümetini bu durumda yapılması gerektiğini düşündükleri şeyi yapmaktan caydıracağına da inanmıyorum. Ve bence PKK operasyonlarıyla Türkiye’nin güvenlik ve istikrarını gerçekten de tehdit etmektedir.“

İran boyutu

Türkiye’nin Kuzey Irak’a olası operasyonunun bir başka boyutu İran. Son yıllarda PKK’ya karşı mücadele konusunda birlikte hareket etmeye başlayan Türkiye ve İran’ın son krizde de dayanışma içinde olduğu dikkat çekiyor. İran Büyükelçisi, Türkiye’nin Kuzey Irak’a operasyonu gündeme getirmesinin hemen ertesi günü böyle bir operasyonu destekleyeceklerini açıklamıştı. Kuzey Irak’tan gelen haberler, İran’ın dün Kuzey Irak’a top ateşi açtığı yönünde.

Kuzey Irak’taki Kürt yerel hükümetinin içişleri bakanı Osman Mahmud, İran ordusunun, Süleymaniye kentinin 170 kilometre kadar kuzeyinde İran sınırı boyunca top ateşi açtığı suçlamasında bulundu. Mahmud, yaptığı açıklamada, “Kürt yerel hükümeti olarak, uluslararası hukuka aykırı bu eylemi kınıyoruz.“ dedi. Kürt yetkililer, daha önce de İran’a benzeri suçlamalarda bulunmuşlardı.

Türkiye’nin Kuzey Irak’a olası bir operasyonunun İran boyutu Amerikan ve Irak hükümetlerinin endişelerinde önemli yer tutuyor. Nitekim Türk ordusunun hükümete sunmak üzere hazırlanan operasyon planları arasında ‚İran ile koordineli olarak Kandil Dağı’nın tamamen kuşatılması’ da bulunuyor.