Somali’de ortalık toz duman

Afrika Boynuzu’nun en fakir ülkesi Somali’de geçici hükümeti devirmeye çalışan radikal İslamcı militanlarla, Hıristiyan Etiyopya’nın desteklediği hükümet güçleri arasında çatışmalar bütün hızıyla sürüyor. Ülkede bir haftadır devam eden olaylar üzerine olağanüstü toplanan BM Güvenlik Konseyi’nin üyeleri uzlaşmaya varamadı. Somali’de geçici hükümeti destekleyen Etiyopya askerlerini ülkeden çekilmeleri konusunda üyeler arasnda fikir ayrılığı yaşandı.

BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın Somali Özel Temsilcisi François Lonseny Fall, Somali'de çatışan tarafların derhal şiddete son verip diyaloğa başlamaları gerektiğini belirterek aksi takdirde tüm bölgenin olaylardan etkileneceğini bildirdi. Fall, “Konsey temsilcilerini, geçici Somali federal hükümeti ile Şeriat Mahkemeleri Birliği arasında devam eden çatışmaları bir an önce sona erdirme konusunda harekete geçmeye çağırıyorum. Somali'deki uyuşmazlığın tüm tarafları, önkoşul öne sürmeden birbirleriyle diyaloğa girmeli ve kışkırtıcı hareketlerden kaçınmalı“ diye konuştu.

Somali'de müzakereler sonucu siyasi bir çözüme ulaşılmadığı takdirde, ülkede istikrarsızlığın artacağını belrten Fall, Somali'de Etiyopyalı birliklerden başka Şeriat Mahkemeleri Birliği'ne destek veren Eritre askeri birliklerinin olduğu yolunda bilgiler olduğunu söyledi. Özel temsilci, hem Arap Birliği'nin hem de Afrika Birliği'nin Somali'de tarafları müzakere masasına çağırdığını ve Perşembe günü Adis Ababa'da bir toplantı düzenleneceğini ifade etti.

"Yabancı birlikler çekilsin"

Fransa'nın BM Daimi Temsilcisi Jean Marc de la Sabliere ise toplantıdan sonra bir açıklama yaparak Somali’deki uyuşmazlığın askeri bir çözümü bulunmadığını söyleyerek bu ülkedeki tüm yabancı birliklerin geri çekilmesi gerektiğini vurguladı.

İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu ise Somali'deki Etiyopya birliklerinin hemen çekilmesini istedi. İhsanoğlu, Etiyopya'nın Somali'ye asker sevk etmesi yüzünden Afrika Boynuzu'nun bütünüyle ateşe sürüklenebileceği uyarısında bulundu ve Etiyopya askerlerinin çekilmesi gerektiğini belirtti. Somali ve komşu ülkelere yakında İKÖ heyeti gideceğini kaydeden Genel Sekreter, Somali'deki gruplar ve komşu ülkeleri ılımlı olmaya ve sorumlu davranmaya davet etti.

Bu arada BM Genel Sekreteri Annan'ın Etiyopya Başbakanı Meles Zenawi ve Kenya Devlet Başkanı Mwai Kibaki'yi telefonla aradığı ve bu iki ülkeyi Somali'deki çatışmaların durması konusunda çaba göstermeye çağırdığı açıklandı.

Yabancılar tahliye ediliyor

Dünya Gıda Programı, Somali'deki hava operasyonlarını askıya aldığını ve yabancı personelini geçici olarak Kenya'ya gönderdiğini duyurdu. Program sözcüsü Peter Smerdon, yaptığı açıklamada, Dünya Gıda Programı’nın iki adet helikopterinin ve 25 çalışanının geçici olarak Nairobi'ye gönderildiğini ve programın şu anda sadece hava operasyonlarını askıya aldığını kaydetti. Halen Somali'de yüz kadar yerel çalışanının faaliyetlerine devam ettiğini belirten Smerdon, hava sahasının kapalı olması yüzünden havadan operasyonların zorlaştığını ifade etti.

Öte yandan, Etiyopya askerlerinin desteğindeki Somali hükümet güçleri Cowhar kentini aldı. Başkent Mogadişu'nun 90 kilometre uzağındaki Cowhar stratejik öneme sahip ve şimdiye kadar dinci milislerin elinde bulunuyordu.

Taktik gereği geri çekilme

Şeriat Mahkemeleri Birliği’nin yönetim kadrosundan ise hükümet kanadından Salı günü yapılan “milisler geri çekiliyor“ iddiasına yalanlama geldi. Şeriat Mahkemeleri Birliği’nin siyasi lideri Şeyh Şerif Şeyh Ahmed, çekilmenin stratejilerinin bir parçası olduğu, savaşın daha uzun süre devam edeceğini söyledi.

Etiyopya Başbakanı Meles Zenawi'nin açıklamasına göre, Somali'de aşırı dinci gruplarla Etiyopya'nın desteklediği geçici hükümete bağlı kuvvetler arasındaki çatışmalarda, 20 Aralık’tan bu yana binden fazla insan hayatını kaybetti, 3 bin kişi yaralandı.