Sokak köpeklerine "ötanazi" yasası bugün TBMM'de görüşülüyor

Hayvanları Koruma Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin TBMM Genel Kurulu'ndaki görüşmelerine bugün başlanıyor. Görüşmelerin bugün tamamlanmaması hâlinde Pazartesi, Salı, Çarşamba günleri de Genel Kurul çalışmalarına devam edilecek. Bu kanun teklifine dair görüşmelerin tamamlanmasının ardından Meclis tatile girecek. TBMM Anayasa Komisyonu ile Anayasa ve Adalet Karma Komisyonu, Meclis'in yaz tatili süresince çalışmalarına devam edecek.

Meclis'e 26-29 Temmuz tarihleri arasında ziyaretçi yasağı uygulanıyor. Söz konusu yasak, yaşam hakkı savunucularının Meclis koridorlarında sloganlarla ve oturma eylemiyle teklifi protesto etmesine tepki gösteren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın sert çıkışının ardından geldi. Erdoğan, "Birileri, muhalefet milletvekillerinin desteğiyle kalkıp geliyor, Meclis koridorlarını işgal ediyor, utanmadan sıkılmadan Meclis çatısı altında milletvekillerine 'katil' diye bağırabiliyor. Biz, bu densizliğe, bu edepsizliğe, bu şımarıklığa pabuç bırakacak, boyun eğecek bir grup değiliz. Biz, üç-beş marjinal karakterin çığırtkanlık yaparak, bağırarak, çağırarak Meclis'i çalışamaz hâle getirmesine eyvallah etmeyiz. Böyle bir edepsizliğin tekrar yaşanmaması için gerekli tedbirler çok daha sıkı bir şekilde mutlaka alınmalıdır" demişti.

Ankara Anıtpark'ta eylem

Genel Kurul'da kanun teklifi görüşülürken dışarıda da yaşam hakkı savunucuları Anıtpark'ta eylem yapacak. İstanbul Kadıköy'de dün binlerce kişinin katılımıyla gerçekleştirilen protesto bugün Ankara'da devam edecek. Hayvanseverlerin eyleminin kanun teklifi görüşmeleri tamamlanıncaya kadar sürmesi bekleniyor.

Sokak hayvanlarına ilişkin kanun teklifi, hazırlık aşamasında "uyutma", teklif hazırlandıktan sonra ise "ötanazi" tartışmalarıyla gündeme geldi.

Yüz binlerce sokak köpeğinin öldürülmesine imkân tanıyacak tartışmalı düzenlemeye hayvan hakları savunucularının yanı sıra çok sayıda sivil toplum kuruluşu ve muhalefet partileri de karşı çıkıyor.

Teklif, TBMM Genel Kurulu'nda da onaylandığı takdirde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imzasına sunulacak.

"Ötanazi" ifadesi çıktı, uygulaması kaldı

Kanun teklifinin TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu'nda üç gün süren görüşmelerinde muhalefet partilerinin verdiği değişiklik önergeleri AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedilmişti.

AKP tarafından teklifin 5'inci maddesine ilişkin verilen önergeyle "ötanazi" ibaresi tekliften çıkarıldı ancak başka bir düzenlemeyle ötanazi yolu açık tutuldu. Bu doğrultuda "Veterinerlik Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu'nun 9'uncu maddesi'nin 3'üncü Fıkrası'nda yer alan" hükümlerin uygulanması teklife eklendi. "Ötanazi" ifadesi yerine gelen uygulama hükümleri şöyle:

"Hayvanlara ötanazi yapmak yasaktır. Ancak, hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda, davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda, veteriner hekim tarafından ötanazi yapılmasına karar verilebilecek. Ötanazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılacak."

Kediler kapsam dışı

Teklifin 4'üncü maddesinde yer alan "rehabilite edilenler" ifadesi, "rehabilite edilen köpekler" şeklinde değiştirilerek kedilerin kapsam dışına alınması sağlandı.

Altıncı madde ile düzenlenen 5199 sayılı Kanunun 14'üncü maddesinin birinci fıkrasına eklenen (o) bendinde yer alan "hayvanı" ifadesi de "köpekleri" şeklinde değiştirildi.

Belediyelere getirilen yükümlülükler

Kanun teklifi yasalaştığı takdirde; Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kuracak. Belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecek. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ile il özel idareleri, sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürecek.

Belirtilen kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek veya sahiplendirilinceye kadar bakmak için harcamayan veya bu kaynağı başka amaçlar için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Söz konusu belediyeler 31 Aralık 2028'e kadar belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlü olacak.

Belediyeler, bu tarihe dek hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde 5'i oranında kaynak ayıracak. Bu oran, büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak. Ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamayacak.

Kedi ve köpek sahipleriyse hayvanlarını en geç 31 Aralık 2025'e kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorunda olacak.

DW,ANKA / CÖ,ET

DW Türkçe'ye VPN ile nasıl erişebilirim?