Ses bandını kim sızdırdı?

Soğuk Savaş sonrasının en ağır siyasi krizini yaşayan Macaristan’da, 150’den fazla kişinin yaralandığı gösterilere, hafta sonunda Macar televizyonlarında yayınlanan bir ses bandı neden oldu. Bantta Başbakan Ferenc Gyurcsany’nin, liderliğini yaptığı iktidardaki Sosyalist Parti meclis grup toplantısında Mayıs ayında söylediği sözler yer alıyor. Başbakan’ın orijinal olduğunu doğruladağı bantta, kendisinin seçimlerden kısa süre sonra Macaristan’ın durumu ile ilgili tahlilleri ve sosyalist-liberal koalisyonun başarısızlıkları ile ilgili şu ifadeleri bulunuyor: “Ülke, sosyal-liberal hükümet döneminde tahayyül edemediğimiz bir şekilde imkanlarını aşmış durumda. Ve dört yıldır hiçbir şey yapmadık. Hiçbir şey! Hükümetin gurur duyabileceğim hiçbir önlemi olmadı.“

Başbakan’ın bu tahlilinde haksız olduğu söylenemez. Macaristan’da reformlar hayata geçirilmedi, harcamalar kontrol altına alınamadı. Bu süreç, ana muhalefet partisi Halk İttifakı’nın lideri Viktor Orban başbakanlığı döneminde başladı. Orban’ın iktidardan düşmesinin ardından mali kriz derinleşmeye devam etti. Bunda, seçimlerin yeni galibi sosyalist Peter Medgyessy’nin cömert seçim vaadlerini yerine getirmesinin de önemli rolü oldu. Medgyessy’nin devrilmesiyle 2004 yılında başbakanlık koltuğunu devralan şimdiki Başbakan Gyurcsany de frene basabilecek durumda değildi. Mali disiplin ve bütçe dengelemesi ile devlet hizmetlerini uyumlu hale getirememesi, Macar ekonomisine pahalıya patladı. Kamu borçları bu yıl tahminlere göre milli gelirin yüzde 68.5’ine, bütçe açıkları da yüzde 10.1’e ulaşacak. 2005 yılında bu oran yüzde 6.1’di.

AB üyeliği tehlikeye girdi

Bu olumsuz tabloya rağmen Gyurcsany 2006 seçimleri öncesinde kartlarını açık oynamadı. Tam tersine, vaatlerde bulunmaya devam etti ve doğal olarak seçimlerden sonra bu vaadleri yerine getiremedi. Seçimleri kazanır kazanmaz 9 milyar euroluk bir tasarruf paketi açıkladı ve kendini ele verdi. Halkı galeyana getiren ses bandında Başbakan, halka yalan söylediklerini kendisi de itiraf ediyor: “Geçtiğimiz bir buçuk iki yılda sadece yalan söyledik. Söylediklerimizin gerçekleri yansıtmadığı çok açıktı.“ Başbakan, kaydın alındığı meclis grubu toplantısında Sosyalist Parti arkadaşlarını artık harekete geçmeye çağırıyor, “ya reformlar ya da fiyasko“ diyor. Zira Sosyalist Parti’de bir grup, tasarruf paketinin ertelenmesini istiyor ve reformlara direniyordu. Ancak Başbakan’ın bu çağrısı, yalan skandalının gürültüsüne karıştı ve geri planda kaldı.

Ülkedeki kutuplaşma da ses kaydının yol açtığı yangında önemli rol oynuyor. Sosyalistler ve merkez sağ arasında, birbirini yenmek için tüm araçların kullanıldığı bir savaş yaşanıyor. Ses bandı skandalı Macar hükümeti için kötü bir zamana denk geldi. AB, bütçe açıkları ve kamu borçları nedeniyle kara listedeki Macaristan’ın yeni konjonktür ve bütçe planını kabul edip etmeyeceğini bugünlerde karara bağlayacak. Diğer yandan bu krizin AB içindeki genişleme karşıtlarının da elini güçlendirmesi bekleniyor.