'Sel umutları aldı götürdü'

Almanya'nın Halle kentinde sel yüzünden zarar gören bent nedeniyle merkezî bölgeler de sular altında kalma tehdidiyle karşı karşıya. Yardım güçleri her an yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya olan bente müdahale edemez hale geldi. Yetkililer bölgede yaşayan 30 bin kişiye güvenli yerlere gitmelerini salık verirken, tehdidin yoğunlaştığı bölümde yaşayan yaklaşık bin kişiden evlerini derhal terk etmeleri istendi.

Su seviyesi Dresden'de de en yüksek sınırına ulaştı. Ancak 8,25 metreyle korkulanın aksine su seviyesi 2002'deki yüz yılın sel felaketinde ulaşılan seviyenin altında kaldı. 2002'de seviye 9,40 metreye yükselmişti.

Aşırı yağış ve taşkınlar Almanya’nın güney ve doğusundaki birçok kenti ve geniş alanları sular altında bıraktı. Seller muazzam maddi hasara yol açtı. Sular çekilmeye başladıktan sonra kollar sıvanacak ve yaralar sarılacak. Sel sonrası çalışmaların ekonomiye katkıda bulunduğu da malum.

'Son derece talihsiz aylar'

Alman ekonomisi bu yılın ilk üç aylık döneminde sadece yüzde 0,1 oranında büyüdü. Gözler önümüzdeki aylara çevrildi ama sürekli yağış ve seller bütün umutları aldı götürdü. Alman Sanayi ve Ticaret Odaları Birliği baş iktisatçısı Alexander Schumann Almanya’nın meteorolojik açıdan son derece talihsiz aylar geçirdiğini söyledi.

Schumann “Su seviyesi yükseldikçe işletmelerin ve ülke ekonomisinin problemleri de arttı. Bunu açıkça ifade etmek gerekir. İlkbahar çok soğuk ve yağışlı geçti. Yılın ilk aylarında hava şartlarının kötü olması yüzünden kış soğuğundaki durgunluğun kaybını kısmen telafi edebildik” şeklinde konuştu.

'Etkilerini bekleyip görmek gerekecek'

Odalar Birliği baş iktisatçısı şartların normale dönmesiyle birlikte ekonomiyi tetikleyici etkilerin de görüleceğini belirtti:

“Maddi kaybın telafisi mutlaka olumlu etki yapacaktır. Ama sel bölgelerinin durumuna baktığınızda bunun kolay olmayacağını görürsünüz. Afet bölgesindeki maddi hasarın boyutlarını ve bunun ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini bekleyip görmek gerekecek.”

Almanya’daki sellerin tahrip edeci etkisi ekonomik branşlara ve bölgelere göre farklı oldu. İnşaatçılık tam kapasite ile çalışmasına rağmen bazı yerlerde temelleri su bastığı için çalışmalarına ara vermek zorunda. Kötü hava turizm, lokantacılık ve tarım üzerinde son derece olumsuz etki yaptı. Kuşkonmaz ve çilek mevsiminde ürün almak zorlaştı, mısır fidanları sulara kapılıp giderken buğday da kökten çürümeye başladı.

Şirketleri zor durumda bıraktı

Sular birçok şirketi de zor durumda bıraktı. Dolum tesisleri imal eden Krones şirketi, personelin taşkınlar yüzünden erişemediği Bavyera’daki iki fabrikasında üretimi durdurdu. Volkswagen tröstünün Saksonya eyaletindeki tesislerinde üretime ara verdiklerini açıklayan basın sözcüsü Gunter Sandmann lojistik faaliyetlerinin sellere teslim olduğunu söyledi:

“Afet alarmını aldığımız pazar günü kriz masası kurduk. Ulaşım altyapısının bozulması yüzünden tedarikçi şirketlerden parça gelmeyeceğini gördük ve haftanın ilk sabah mesaisini iptal ettik. Gece yarısından itibaren tam kapasite çalışıyoruz. Seli ucuz atlattık, diyebiliriz.”

Golf ve Passat modellerinin monte edildiği Zwickau’daki Volkswagen tesislerinde sekiz bin kişi çalışıyor.

Tam bilanço belli değil

Sel felaketinin maddi bilançosu henüz kestirilemiyor. Alman Sigortalar Birliği temsilcisi Kathrin Jarosch 2002 yılında Orta Almanya’da hayatı felç eden sel felaketiyle ilgili rakamları şöyle sıraladı:

“On bir yıl önceki sel felaketinde 1,8 milyar euroluk maddi hasar meydana gelmişti. Son afetin zarar tespitini yapmak için henüz erken. İlk bilgileri en erken önümüzdeki haftanın sonlarında açıklayabiliriz.”

Odalar Birliği baş iktisatçısı Alexander Schumann, sellerde yıkılanın yeniden yapılıp tamir edileceğini hatırlatarak bu gibi afetlerin ekonomiye itici güç de olabileceğini hatırlattı.

Schumann “Seller büyük yıkım ve hasara yol açtı. Maddi yaraların sarılması yıl boyunca konjonktürü canlandırıp büyümeyi hızlandırabilir. Bir de bu ani ivmenin ilerdeki etkilerini görmek gerekir. 2002 selinde meydana gelen 11 ila 15 milyar euroluk hasar inşaatçılığa doping etkisi yapmıştı. Elan tam kapasite çalışmakta olan inşaatçılık şirketlerinin sel nedeniyle doğan ek talebi nasıl karşılayacağını kestirmek zor. Teorik olarak talep üzerinden canlanma bekliyoruz ama beklediğimiz gibi olacağını şimdiden garanti edemeyiz” açıklamasını yaptı.

©Deutsche Welle Türkçe

Rolf Wenkel / Ahmet Günaltay

Editör: Başak Özay