Rusya’da siyasi operasyon

Gerek Rusya’daki gerekse Avrupa ve ABD’deki gözlemcilere göre Vladimir Putin, “sağ gösterip, sol vurdu!“.

Asıl sürpriz, hükümette bir değişikliğe gidilmesinden ziyade başbakanlığa atanan ismin Viktor Zubkov olmasından kaynaklanıyor. Daha dün Rus “Vedomosti“ gazetesi, Putin'in en büyük haleflerinden biri olarak gösterilen Başbakan Birinci Yardımcısı İvan İvanov'un başbakan olarak atanabileceğini ve bunun da Putin'in halefi yarışında onu bir adım öne geçireceğini yazmıştı. Oysa şimdi yapılan atamayla, halef adayları arasına Viktor Zubkov da dahil oldu.

Kara parayla mücadele

65 yaşındaki Zubkov hakkında kamuoyu fazla bir bilgiye sahip değil. Sovyetler Birliği döneminde Komünist Parti yetkilisi olan Ekonomi Üniversitesi mezunu Zubkov’un, o dönem köylülerin ortak olarak çalıştıkları tarım işletmeleri olan kolhozlarda yöneticilik yaptığı biliniyor. Kısa bir süre önce Savunma Bakanlığına getirilen Anatoliy Serdyukov'un da kayın pederi olan yeni başbakanın, 1990'lı yıllarda St. Petersburg Belediye Başkanı olan Vladimir Putin ile birlikte çalışmasının dışında elde fazla bilgi bulunmuyor. Zubkov son olarak, kara para aklanmasıyla mücadele eden Federal Finans Gözlem Servisi’nin başında bulunuyordu.

Kapalı kutu

Alman Dış Politika Derneği Rusya ve Avrasya Masası Direktörü Christian Rahr da Zubkov’un tam bir kapalı kutu olduğunu belirtiyor. Rahr, “Zubkow hakkında hiçbir şey bilinmiyor. Kesinlikle anlaşılmaz bir durumla karşı karşıyayız. Bu bana Puti’in dört yıl önce sürpriz şekilde Mihail Fradkov’u başbakan olarak atayarak yaptığı sürprizi hatırlatıyor“ diyor.

Gerçekten de Putin, Mihail Fradkov'u başbakan olarak atadığında, Fradkov, Brüksel'de Rusya'nın temsilciliğini yapan sıradan bir diplomattı. Bazı gözlemcilerse Zubkov'un, yeni devlet başkanı seçilinceye kadar sadece geçiş hükümetinde yer almasının da ihtimal dahilinde olduğunu belirtiyorlar.

”Seçim manevrası”

Federal Alman Meclisi Dışişleri Komisyonu’nun Hristiyan Demokrat Partili üyesi Karl-Georg Wellmann’a göre ise bu öyle aniden alınan bir karara benzemiyor:

Wellmann, “Bunun, seçim hazırlıkları çerçevesinde bir adım olduğunu düşünüyoruz. Ama öyle birden bire olan birşey değil. Uzunca bir süredir tasarlanan bir strateji olsa gerek“ diye konuşuyor.

Eski dünya satranç şampiyonu ve bugünün muhalif politikacısı Garri Kasparov da Zubkov’un atanmasının sürpriz olarak algılanmaması gerektiğini belirtiyor.

Kasparov: “Sürpriz olmadı”

Kasparov şunları söylüyor: “Putin, herşeyi kendi kafasına göre yapıyor. Böyle olunca da hiçbir şey sürpriz sayılmaz. Onun kendine has bir takvimi ve düşünceleri var. Rusya, demokratik bir devlet değil. Bu tür sistemlerde, tüm kararlar dışarıdan bakıldığında sürpriz olarak algılanabilir.“

Moskova'daki düşünce kuruluşu Politika Vakfının Başkanı Vyaçeslav Nikonov, Putin'in şu ana kadar yaptığı atamaların çok az bir kısmının önceden tahmin edilebildiğini belirterek, “Başka bir siyasetçinin gelecek yıl görev süresi sona erecek Putin'in halefi olması olasılığını göz ardı etmiyorum. Ben Zubkov'un atanmasının Putin'in halefi olduğu anlamına geldiğine inanmıyorum“ değerlendirmesini yapıyor.

Geçiş süreci görevi

Bazı gözlemciler ise Putin'in Zubkov'u başbakan olarak atayarak kamuoyunun halefi konusunda tahmin yürütmeye devam etmesini istediğini savunarak, böylece kendisine “topal ördek“ olarak bakılmamasını sağladığı görüşünde. Rus Alfa Bank ekonomistlerinden Natalya Orlova, “Zubkov’un çok büyük ihtimalle yeni devlet başkanı yemin edinceye ve yeni hükümet atanıncaya kadar, geçiş sürecindeki bu görevi yerine getireceğini“ tahmin ediyor.

Putin'in işaret edeceği kişinin seçilmesine kesin gözüyle bakılırken, en şanslı haleflerin başında Başbakan Birinci Yardımcıları Sergey İvanov ve Dmitriy Medvedey geliyor.