Rusya’da muhalefetin gövde gösterisi

4 Aralık’taki parlamento seçimlerine hile karıştırıldığını iddia eden Kremlin karşıtlarının Moskova ve diğer kentlerdeki gösterileri Rusya’nın yakın geçmişi açısından pek çok ilki beraberinde getirdi.

Birincisi, şimdiye kadar küçük gösterileri zorlukla yapabilen muhalefet ilk kez ülke çapında 100 bin kişilik güç gösterisinde bulundu. İkincisi, 1993 yılından beri en kitlesel protesto düzenlendi. Üçüncüsü, kısa süre öncesine kadar “tartışmasız lider” olan Başbakan Vladimir Putin, ilk kez eleştirilerin hedefi haline geldi.

Muhalefetin her başkaldırı girişimini anında bastıran iktidar ilk kez “ürktü” ve sandığa hile karışmış olabileceğini kabul etti. Pazartesi günü Moskova’da yayımlanan gazeteler içinde yeni siyasi tabloyu en iyi yorumlayan “Rusya uyandı” manşetini atan Nezavisimaya oldu.

Medvedev’den soruşturma sözü

Son 18 yılın en büyük gösterisinin vermek istediği ilk mesaj yerine ulaşmış görünüyor. Çünkü, 20-30 kişilik yürüyüşlere bile sert müdahale eden polis, bu kez göstericilerden uzak durdu. Televizyon kanallarının gösteriyi ekrana getirmesinin tek nedeni kuşkusuz gazetecilik refleksi değildi. Mart ayında koltuğunu devretmeye hazırlanan Devlet Başkanı Dimitri Medvedev soruşturma açma sözü verdi, Putin’in sözcüsü ise, “Protestocuların görüşüne saygı duyuyoruz ve onları dinliyoruz”diyerek yıllardır iktidardan duyulmayan bir açıklama yaptı. Gerçi, seçimlerin iptalini isteyen muhalefet tatmin olmadı ve şimdiden 24 Aralık için yeni gösteri hazırlığına girişti.

“Öfke”nin nedenleri

Yıllardır “uyuyan” Rusya’nın uyanmasının ve Putin’in halkın gözünde “dokulmazlığı”nı kaybetmesinin nedenlerini şöyle sıramamak mümkün:

-Rusya’yı diğer ülkeler kadar etkilemese de ekonomik kriz halkın canını yakmaya başladı.

-Yolsuzlukların önüne geçilemedi.

-Halk, tutulamayan “parlak sözler”den artık bıktı.

-Vatandaşın devlete duyduğu tek duygu “korku”oldu.

-Devlet, dış dünyayı keşfeden Rus halkındaki değişiminin gerisinde kaldı.

Kritik sorular

Şu anda yanıtı en çok merak edilen, “Arap Baharı’nın benzeri Rusya’da yaşanabilir mi?” ve “Putin başkanlık seçimini kazanabilir mi?”soruları.

Moskova’da görev yapan bir yabancı gazeteci, bu soruları yönelttiğimizde, ABD’yi kastederek, protestoların perde arkasında Batılı güçlerin bulunduğunu ve amaçlarının Putin’in yeniden başkanlık koltuğuna oturmasını engellemek olduğunu, mart ayına kadar Rusya’yı çok gergin günlerin beklediğini ileri sürüyor.

Putin cephesinden gelen sinyaller iktidarın sorunu Rusya’nın alışık olduğu şekilde “pire için yorgan yakarak” değil, akılcı ve soğukkanlı çözme eğiliminde olduğunu gösteriyor ki, aslında bu tutum değişikliği bile Putin’in bir “Arap Baharı” senaryosundan gerçekten çekindiğini gösteriyor.

İktidarı ilk kez zorlayan muhalefetin sorunu ise karizmatik bir lidere sahip olmaması ve her an dağılabilecek kırılgan bir mozaikten oluşması. Buna karşılık Putin ve sırtını dayadığı devlet aygıtı olağanüstü güçlü.

Kısacası iktidar sinirleri bozulup büyük hatalar yapmazsa hem Putin’in başkan seçilmesini hiçbir güç engelleyemeyecek, hem de Rus kışı ”Arap Baharı”na geçit vermeyecek gibi görünüyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber : Cenk Başlamış

Editör: Ayhan Şimşek