Robertson NATO'ya veda ediyor

NATO Genel Sekreteri George Robertson, yoğun ve olaylı geçen görev süresinin sonuna geldi. Öncelikle 11 Eylül 2001’deki terör saldırıları, Irak Savaşı yüzünden patlak veren ittifak bünyesindeki anlaşmazlıklar ve Avrupa Birliği’nin savunma kimliğini ön plana çıkarma hazırlıkları NATO’ya çalkantılı bir dört yıl yaşattı. Aynı zamanda NATO Genel Sekreteri George Robertson’a da:

”Genel sekreterlik görevinde olağandışı dört yıl geçirdim. NATO'’u terör ile mücadeleye ortak ettik. Soğuk Savaş'ın kalıplaşmış anlayışına son verip NATO'yu kapsamlı bir şekilde yeniden yönlendirdik. Kuzey Atlantik İttifakı’nı gereksiz kılmak yerine ittifak sınırları dışındaki operasyonlarla görevlendirdik.”

NATO Genel Sekreteri, dört yıllık görev süresini böyle özetliyor. İngiltere Savunma Bakanlığı’ndan Brüksel’deki NATO merkezine geçmeden önce Kraliçe Elizabeth tarafından Lord’luk unvanıyla ödüllendirilen George Robertson aslında bu görevde kalabilirdi. Çünkü ittifakın önderi ABD onu destekliyordu.

Bir şirketin genel müdürü olacak

İskoç sendika hareketinde yetişen İşçi Partili Lord Robertson özel bir telekomünikasyon şirketinde genel müdür yardımcısı olmayı tercih etti. 57 yaşındaki, NATO Genel Sekreteri beş çayına ve golfe daha fazla zaman ayıracağı için sevinçli. Belki de, NATO’yu bölen Irak Savaşı‘yla ilgili anlaşmazlık onu bu görevden soğuttu. Robertson, 2003 ilkbaharındaki o günleri hatırlıyor:

”Gergin demek doğru olmaz, son derece ağır bir dönemdi. Vaktimin çoğunu toplantılarda ve telefon başında geçirdim. Siyasi tecrübem az değildir. Yıllarca İskoçya İşçi Partisi liderliği yaptım. Diğer uğraşlar, dört yıl İskoçya’da politikacılık yapmanın yanında oyuncak kalır.”

NATO’da Türkiye krizi

Bir polis memurunun oğlu olan tıknaz yapılı Robertson, NATO’yu yeniden birleştirmeyi başardığına inanıyor. Önce Fransa, Almanya ve Belçika, Irak’ın muhtemel saldırısı karşısında Türkiye’ye NATO desteği vermeyi reddederek ABD’ni kızdırmışlardı. İttifak dağılma tehlikesiyle karşılaşmıştı. Roberson devam ediyor:

"Öyle gibi görünüyordu ama geçmişe döndüğümde, hiç de o aşamaya gelindiğini söyleyemem. Uluslararası ilişkilerde riskli oynamak normaldir. Kimi, istediğini elde edebilmek için bu oyunu had raddeye vardırtır.”

Amerikan çıkarlarını kolladığı gerekçesiyle Robertson'dan hoşlanmayan bazı NATO ülkeleri Genel Sekreter’in değişecek olmasından rahatsız değiller. Dışişleri Bakanları Konseyi’ndeki meslektaşları ise tipik espri anlayışından ve açık konuşmasından dolayı Robertson’u takdir ediyorlardı. Örneğin, Colin Powell

”NATO toplantısına başkanlık etmek, kurbağa dolu el arabası sürmeye benzer. Bu işi en iyi George Robertson yapabilir” diyordu.

"NATO kendini yeniden keşfetti"

George Robertson, Afganistan operasyonu için ittifak sınırları dışındaki ilk misyonu gerektiren olayları unutamıyor ve "Teröristlerin ikiz kulelerle savunma bakanlığına saldırdıkları anda dünya değişmişti. NATO’nun da değişmesi gerekiyordu. NATO yarar sağlamak için kurulmuştu. Tehdidin boyutları değiştiği için ittifak kendini yeniden keşfetmek zorundaydı” diyor.

George Robertson, Irak Savaşı‘ndan kısa süre önce Oval Ofis'te Başkan Bush ile yaptığı kritik buluşma sırasında bile espritüel yanını dışa vurarak Başkan’ı kahkahalarla güldürmüştü. Robertson, olayı ”Winston Churchill’in, bütün imkanlar tükendikten sonra ABD’nin en doğru olanı yapacağına güvenebilirsiniz, şeklindeki sözlerini hatırladım. Aynı şey NATO için de geçerli. Ama bir işe el attığımızda, gücümüz görülür” diye anlatıyor. Robertson, NATO’lu yılları için neyi şiar edindiğini de şöyle özetliyor:

”İyimserim, ama hiçbir zaman körü körüne sadakat gösterecek kadar aptal olmadım.”