1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Hightech statt Holzbein - Moderne Prothesen für Beinamputierte

18 Kasım 2011

Karbon liflerden geliştirilen bacaklar, mikroişlemcilerin kullanıldığı ayaklar… Günümüzde gelişmiş teknolojiler kullanılarak üretilen protezlerden sporcuların yanı sıra diğer engelliler de yararlanıyor.

https://p.dw.com/p/13Clq
Fotoğraf: Bionic Reconstruction
Oscar Pistorius (solda)
Oscar Pistorius (solda)Fotoğraf: picture alliance/dpa
Heidelberg Üniversitesi bünyesinde geliştirilen "OrthoJacket" protezi
Heidelberg Üniversitesi bünyesinde geliştirilen "OrthoJacket" proteziFotoğraf: Universitätsklinikum Heidelberg

Oscar Pistorius Güney Kore'de düzenlenen Atletizm Şampiyonası'na katılmak istediğinde tartışmalar çıkmış, bazı uzmanlar Oscar'a avantaj sağlayacağı gerekçesiyle yarışlara katılmasına karşı çıkmışlardı.

Oscar'ın bacaklarındaki karbon liflerden yapılma protezler kimilerine yabancı geliyordu. Ama Oscar bu protezlerle gayet normal hareket edebiliyordu. Münsterland Rehabilitasyon Araştırmaları Enstitüsü'nden Profesör Bernhard Greitemann, bu tür protezlerden sadece performans sporcularının yararlanmadığını belirtiyor:

“Sporcular, tıpkı otomobil tasarımcıları için Formula 1 araçları gibidir. Yani, yüksek performans gerektiren durumlar sayesinde tecrübe kazanılıyor ve bu tecrübeler spor yapmayan, normal hastalar için de yararlı oluyor. İşte bence bu, mükemmel!”

Mikroişlemci ile çalışıyor


Yarışlara katılmak gibi bir niyeti olmayan bir emekli de, mikroişlemci ile çalışan bu tür protezlerden yararlanabiliyor. Modern protez ayaklar, bacak protezin hızına ve adım ritmine uygun halde çalışıyor ve ayağı otomatik olarak adım atma pozisyonuna getiriyor; böylece tökezleme ihtimali önleniyor.

Tüm bu teknolojiler önceleri sadece paralimpik yarışlar için geliştirildi. Özellikle genç engelliler, bu modern protezler sayesinde neredeyse eskiden olduğu gibi koşabilmeyi, kayak yapabilmeyi veya yüzmeyi ümit ediyorlar. Ameliyatlar, rehabilitasyon önlemleri ve kullanılan teknolojiler birbiriyle uyum sağladığı takdirde bu umutlar gerçekleşiyor da.

Ortopedi teknisyenleri sadece protezler konusunda değil, örneğin “varis çorabı” olarak da anılan, kompresyon çorapları konusunda da bilgi sahibiler. Geniş bir alana etki yapan bu tür çoraplar, reseptörler sayesinde deri altındaki adalelerin hareketlenmesine katkıda bulunuyor. Bu yüzden kompresyon çorapları futbolcular tarafından da kullanılıyor. Hatta triatlon yarışçıları vücudun tamamı için kompresyon giysileri kullanıyor. Bu konuda da normal hastalar, performans sporcularının deneyimlerinden yararlanıyor.

“Kompresyon çoraplarındaki örgü teknikleri daha iyi hale getiriliyor. Sporcular, koşarken çorabın bacağı rahatsız etmesini kesinkes kabul etmezler; ayrıca bu çorapların hava geçirir nitelikte olması gerekir. Kısacası, bu teknolojide otomatik olarak bir yenilik hamlesi gerçekleşti.”



Engellinin "zihniyet değişimi"

Profesör Bernhard Greitemann, tasarımda da değişimler olduğunu, ünlü Alman modacı Wolfgang Joop'un modern kompresyon çorapları tasarladığına işaret ediyor. Greitemann, protezlerde de tasarımların değişmekte olduğunu ve engellilerin bu değişime katkıda bulunduğunu söylüyor:

“Çok sayıda hastam var ki, bunlar sakat organlarını göstermekten hiç çekinmiyor, hatta bunları özellikle sergilemek istiyorlar. Örneğin protezlerin tutma yerlerinin ten renginde boyanmamasını, üzerlerine Harley Davidson motoru desenleri yapılmasını arzu ediyorlar. Örnekler çoğaltılabilir. Suni diz protezini göstermekten kaçınmayan hastalar da var mesela.”

Paralimpik yarışların ve Oscar Pistorius'un bir parsın bacaklarına benzeyen karbon protezlerinin görüntüleri, belki de performans sporunun ötesinde, engellilere yönelik farklı yaklaşımlara ve bu konuda daha cesaretli olunmasına yol açıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Wildermuth, Volkart / Çeviri: Çelik Akpınar

Editör: Ercan Çoşkun