1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Plütonun sırrı çözülecek

Linda Staude18 Ocak 2006

Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA güneş sistemindeki dokuzuncu ve son gezegenin de sırlarını çözmek üzere uzun bir yolculuğa hazırlanıyor. Plütonu yakından inceleyecek olan, Atlas 5 tipi roketin taşıdığı ‘Yeni Ufuklar’ uydusunun uzaya fırlatılması Cape Canaveral’daki hava muhalefeti dolayısıyla bir gün ertelendi.

https://p.dw.com/p/AaSC
Yeni Ufuklar son zamanların en hızlı uzay aracı olma özelliğini taşıyor
Yeni Ufuklar son zamanların en hızlı uzay aracı olma özelliğini taşıyorFotoğraf: dpa - Report

Plüton küçücük, buzdan da soğuk ve insan aklının almakta zorlandığı 4,8 milyar km. uzaklıktaki bir gezegen. NASA uzmanı Dr. Frran Bragenal, plütonun ‘meçhul gök cismi’ ünvanını taşıyan son gezegen olduğunu söylüyor:

“Plüton hakkında öğrenmek istediğimiz çok şey var. Henüz onu yakından inceleme imkanımız olmadı. Hubble teleskopundan bile bulanık bir leke gibi görünüyor. Öğrenme, tanıma aşamasındayız ve yüzeyi hakkında sadece tahmini bilgiye sahibiz.”

Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA en uzaktaki minik gezegenin yüzeyini büyük bir piyanoyu andıran ve yedi ayrı ölçüm aleti dışında bir de topladığı bilgileri yeryüzüne gönderecek iki metre çapındaki çanak anteni olan Yeni Ufuklar uydusuyla inceleyecek. Proje müdürü Glen Fountain uydunun özelliklerini şöyle anlatıyor:

“Çanak antenin çapı benim boyum kadar. 500 kilo ağırlığında ve dokuz buçuk yıl durup dinlenmeden yol tepecek. Bu da teknik donanımın %100 güvenli olmasını gerektiriyor.”

Seyahatin faturası düşük

Plüton seyahatinin faturası 700 milyon dolarla NASA’nın diğer projelereni göre nispeten düşük. Yer çekiminden kurtulmayı başaran en hızlı uydu olma özelliğini de Atlas 5 tipi taşıyıcı füzenin muazzam gücüne borçlu. İlim adamı Fran Bragenal uzay yolculuğunun bir gün ertelenmesinin plütona seyahatın bir ya da iki gün daha fazla sürmesi demek olmadığını ve projenin beş yıl uzamasına yol açabileceğine işaret ediyor.

NASA'nın hesabında uyduyu Jüpitere yakın bir rotada tutup bu dev gezegenin kütlesinden alacağı ek tepkiyle plüton yolculuğunu üç yıl kısaltmak vardı. Ateşlemenin bir gün ertelenmesi Yeni Ufuklar’ın gezegen desteğinden mahrum kalmasına yol açabilir.

Plütonun fotoğrafını çekecek

Plütona gönderilen uydu bu gezegenin 10 bin km. uzağından geçecek. Uzay ölçeğinde son derece küçük sayılan bu mesafe sayesinde plütonun çok net fotoğrafları çekilebilecek. Ancak bu küçük gezegenin yerçekimi zayıf olduğundan Yeni Ufuklar plütonyum çevresindeki bir yörüngeye oturtulamayacak.

Proje mühendisi Harold Weaver güneş sisteminin sonundaki küçük bir gezegene ulaşmanın zor olduğunu anlatıyor:

“Bu kütledeki bir gök cismine yaklaşmak çok zor. Satürn ve jüpiter gibi dev gaz kütlelerine çok büyük oldukları için yaklaşabildik. Bu dev gezegenlere uydu gönderdikten sonra bütün işi yerçekimine bırakmak mümkün. Amma plüton gibi bir cüce uyduyu çekecek güçte değil.”

Proje mühendisi Weaver Yeni Ufuklar uydusunun plütondan sonra güneş sisteminin sınırlarındaki diğer cizsimler hakkında da bilgi toplayacağını sözlerine ekliyor:

“Buz dağının sadece ucunu keşfetmiş olacağız. Güneş sisteminin sınırlarında plüton büyüklüğünde daha yüzlerce gezegen bulunmadığı ne malum?”

Gerçekten de güneş sisteminin dışındaki Kuyper kuşağı olarak adlandırılan bölgede çok sayıda büyük gök cismi keşfedilmişti. İlim adamları bu bölgeyi güneş sisteminin çöplüğü olarak adlandırıyorlar.