Obama Avrupa’ya örnek oldu

ABD Başkanı Barack Obama, TBMM’de yaklaşık yarım saat süren konuşmasında, beklenildiği üzere Türkiye’nin uluslararası sorunların çözümünde Batı’nın ortağı olarak oynadığı küresel rolü, jeopolitik ve stratejik önemini vurguladı. Ancak Obama’nın övgü dolu sözlerinin yanında tarihteki hataların kabullenilmesi, tarihle barışılması çağrısı, inanılırlığını da artırdı. Obama, İstanbul’daki Rum-Ortodoks Ruhban Okulu'nun yeniden açılması ve Ermenistan ile sorunlarda, cesur adımlar atılması talebinde de bulundu. Ancak Ermenistan konusunda seçim kampanyaları sırasındaki söyleminden farklı olarak, Türkiye’nin kesinlikle reddettiği “soykırım” suçlamasından kaçındı. Böylece, Türkiye ile Ermenistan arasında son dönemde yaşanan yakınlaşma çabalarına tam destek güvencesi vermiş oldu.

Obama’nın Türkiye’ye yönelik en önemli mesajı, “Türkiye’nin, Cumhuriyet’in kurucusu Muıstafa Kemal Atatürk’ün en önemli mirası olan laik demokrasisiyle” Batı dünyasında yerini almış olmasıydı. Amerikan Başkanı, Türkiye ile Avrupa arasındaki bağın sadece Boğaz’daki iki köprüyle sınırlı olmadığına dikkat çekti. Avrupa’nın kültürel ve etnik çeşitliliğini ‘güç kaynağı’ olarak nitelendirmesi, İslam’ın dünya politikasındaki artan önemi ile de bağlantılıydı. ABD’nin İslam ile savaş içinde olmadığını, İslam ile karşılıklı saygı temelinde ortaklığın büyük önem taşıdığını vurguladı. Obama’nın Türkiye’nin yanı başında büyük bir medeniyet olarak İran’a verdiği mesaj ise “halkın refahı ile silahlar arasında seçim yapması gerektiği” idi.

Obama’yı Avrupalılardan farklı kılan başka bir özellik, El Kaide ile PKK arasında yaptığı benzetmeydi. Obama, her iki örgütün de terör eylemleriyle Irak’ı bölme hedefi güttüğünü vurguladı, bu nedenle ABD’nin Türkiye’nin PKK’ya karşı savaşını destekleyeceğini ve Irak’ın bölünmesine karşı olduğunu söyledi. Ancak bu ifadelerinin Türkiye’de; Kürtler’e karşı açık çek olarak anlaşılmaması için “şiddetin aşırılıklara karşı tek çözüm olamayacağını” da sözlerine ekledi. Yangına körükle gitmektense refahın artırılması için adımlar atılmasını istedi.

Obama verdiği mesajlarla, Afganistan gibi çeşitli alanlarda Batı’nın yanında yer alan Türkiye’nin, Avrupalıların sıradan mali yardımları ya da altyapı programlarıyla tatmin edilemeyeceğine de dikkat çekmiş oldu. Avrupalıların, Türkiye’de AB tartışmalarının öncelikler sıralamasında gerilediğini anlaması gerektiğini, ama aynı zamanda ortak çıkarlar nedeniyle, Avrupa ülkelerinin her fırsatta çıkıp Türkiye’nin Avrupa ailesine aidiyetini sorgulamaması gerektiğini vurguladı. ABD’nin desteklediği AB üyeliğinin ekonomik ya da siyasi açıdan ne kadar gerçekleşebileceği bir yana, Obama, Türkiye ile aynı göz hizasında eşitliğe dayalı bir ilişkinin nasıl olabileceği konusunda, Avrupalılara iyi bir örnek teşkil etmiş oldu.

Yorum: Baha Güngör

Çeviren: Beklan Kulaksızoğlu

Editör: Ayhan Şimşek