Norveç'te Knausgård virüsü

Otobiyografi türünde daha önce hiç bu kadar heyacanlı, bu kadar acımasız ve bu kadar yoğun bir eser verilmemişti. 1968 doğumlu Norveçli yazar Karl Ove Knausgård, altı ciltlik romanında tüm hayat hikâyesini, hiçbir ayrıntıyı gizlemeksizin aktarıyor.

Knausgård "Min Kamp", Türkçesiyle "Kavgam" adını taşıyan eserde baskın bir kişilik yapısına sahip babasının çocukluğunu nasıl etkilediğini anlatıyor. Cinsel deneyimlerini, içki alemlerini ve yetişkinlik yolunda karşılaştığı sorunlarını aktarıyor. Abisinden neden nefret ettiğini izah ediyor. Evliliğinden, çocuklarından, aşk, ayrılık, kuşku ve kendine ettiği eziyetten bahsediyor. Yazar olma isteğini, bu hedefinden duyduğu kuşkuları ve kurtuluşu nasıl alkolde bulduğunu yazıyor. Arka planında Norveç'in gündelik hayatının aktığı bu "edebi punk metin", bazı eleştirmenlerce göklere çıkarılırken, diğerleri tarafından yerden yere vuruluyor.

Knausgård virüsü
Kitapları 30 dile çevrilen yazar, kutuplaştırıcı bir etkiye sahip. Tarzına, enerjisine ve ayrıntıya olan düşkünlüğüne uyum sağlayanlar hızla yazarın müptelası haline geliyor. 2009'da yayımlanan "Ölmek" isimli ilk cildin ardından yazarın okur sayısı hızla arttı. Norveç'te uzun süredir adeta bir yıldız muamelesi görüyor, ödül üstüne ödül alıyor. Ülkesinde, gece-gündüz kitaplarından başını kaldıramadığı için işe gitmeyi unutan hayranlarının olduğundan söz ediliyor. Harry Potter kitapları gibi bir tür histeriye neden olduğu belirtiliyor.

Knausgård'a eleştirel yaklaşanlar ise kışkırtıcı tarz ve çıplaklığa davetin edebi bir eser için yeterli olmadığına dikkat çekiyor. Yazarın metinleri haddinden fazla uzun ve ifadeden yoksun olarak niteleniyor.

Knausgård'ın eserinde yer verdiği kimi aile fertleri, eski dost ve sevgilileri de yazara tepki gösteriyor. Zira yazar yalnızca kendinin değil, hayatına çeşitli dönemlerde girmiş bu insanların sırlarını da açığa vurmaktan çekinmiyor. Son olarak amcası yazara karşı yargı yoluna başvuracağını açıkladı.

'Edebi fenomen'e ödül

Ancak eleştirilerin boyutu Knausgård'a gösterilen muazzam ilgi karşısında cılız kalıyor. Yazar 1998 yılında basılan ilk romanı "Her şeyin bir zamanı var" (Ute av verden) ile Norveç Eleştirmenler Ödülü'nü kazanmıştı. Norveç'te aldığı diğer ödülleri şimdi bir uluslararası edebiyat ödülü izliyor. "Die Welt" gazetesi 1999 yılından bu yana dağıttığı 10 bin euro bedelinde Edebiyat Ödülü'ne bu yıl Karl Ove Knausgård'ı layık gördü.

Ödül, 1925 yılında "Edebiyat Dünyası" (Die literarische Welt) dergisini kuran yayıncı Willy Haas'ın anısına veriliyor. Ödüle şimdiye kadar layık görülenler arasında Bernhard Schlink, Imre Kert´sz, Daniel Kehlmann ve Haruki Murakami gibi isimler bulunuyor.

© Deutsche Welle Türkçe
Silke Wünsch / Aygül Çizmecioğlu