Nobel Tıp Ödülü iki Avustralyalı'ya
3 Ekim 2005
İsveç’in başkenti Karonlinska Enstitüsü 2005 Nobel Tıp Ödülü’ne Avustralyalı iki bilim adamının layık görüldüğünü açıkladı. İki bilim adamı, ödüle gastrit ve ülsere neden olan “helikobakter pilori“ tipi bakteri mikrobunu keşfetmeleri nedeniyle layık görüldükleri kaydedildi. İki bilim adamı, 10 milyon kronluk ödülü paylaşacak. Marshall ve Warren’ın çalışmalarına temel olan helikobakter pilori'yi 1982 yılında keşfettiler.
Karolinska Nobel Kurulu'nun liyakat kaydında, Marshall ile Warren'ın izlediği bakterinin, onikiparmak bağırsağı ülserlerinin yüzde 90'ında, mide ülserlerinin de yüzde 80'inde etkin olduğu belirtildi. Jüri, bu bakterinin bulunmasının kanser gibi birçok hastalığın tedavisinde etkili olabileceği kanısında. Dolayısıyla eskiden hayat tarzına, aşırı sinirli olmaya bağlı olduğu zannedilen ülserin antibiyotiklerle kısa tedavi yolunun açılması da, Nobel Kurulu'nun takdirinde baş sırada yer aldı.
Diğer ödüller de yakında açıklanıyor
Diğer alanlardaki ödüllerin sahipleri de önümüzdeki günlerde belli olacak. Salı günü, fizik dalındaki Nobel’in sahibi belli olacak. Kimya Nobel’i Çarşamba, Edebiyat Nobel’i Perşembe, Nobe Barış Ödülü Cuma, Pazartesi de Ekonomi Nobel’i açıklanacak.
Alfred Nobel, vasiyetnamesinde, Nobel ödüllerinin kim tarafından verileceğini de dikte etti. İsveç Kraliyet Akademisi kimya ve fizik ödüllerinden, Karolinska Enstitüsü Tıp Ödülü’nü açıklamakla yükümlü. İsveç Akademisi, Edebiyat Ödülü’nün kime verileceğine karar verirken, Norveç Parlamentosu tarafından seçilen beş kişilik özel bir komite de Barış Ödülü’nün sahibini belirliyor.
Protestolu ‘doğum’
Nobel Ödülleri, ilk verilmeye başlandığında büyük zorluklar yaşanmıştı. İlk protestolar, 1896’da, Nobel’in vasiyetinin açıklanmasından hemen sonra yaşandı. Alfred Nobel’in akrabaları kendilerine haksızlık edildiğini ileri sürerken, İsveç akademileri de görevlerinin fazla ağır olduğundan şikayetçi oldu. İsveç Kraliyet ailesi ise Norveç parlamentosunun işin içine karıştırılmasına tepki gösterdi.
Bugün ise en çok edebiat ve barış ödülleri tartışma yaratıyor. Fakat bilim alanında verilenlerde de sesler yükseliyor. Şimdiye dek 713 erkeğe karşılık, sadece 33 kadın Nobel’e layık görüldü. Barış Nobel Ödülü’nü son iki yılda iki kadın kazandı. Geçen yıl İranlı insan hakları savunucusu Şirin Ebadi, bir önceki yıl da Kenyalı çevreci Wangari Mathai Nobel aldı.