Nerede kriz, orada yolsuzluk
27 Ekim 2010
Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün (Transparency International) son ülkeler klasmanında son derece karamsar bir manzara çiziliyor. Kamu sektöründeki ‘algılanan yolsuzluk’ olaylarını araştıran derneğin, uzman ve yöneticiler arasında yaptığı anketten çıkan olumsuz sonuçlar alarm verici bir gelişme olarak değerlendiriyor.
Almanya Şeffaflık Derneği Başkanı Edda Müller, yolsuzluğun artmasının iklim değişikliği ve Üçüncü Dünya’daki fakirlik gibi küresel sorunların çözümünü zorlaştırdığını, ve yolsuzluk yüzünden yardım programlarının etkili bir şekilde uygulanamadığını söylüyor. Müller, "Cancun’daki iklim konferansına şu mesajı vermek isteriz: Bu gibi ülkelerin iyi yönetilmesine en az yeni yardım fonlarına verdiğiniz kadar önem verin” diye konuşuyor.
İskandinav ülkelerinde yolsuzluk istisna
Şeffaflık Örgütü tarafından yayınlanan yolsuzluk algılama endeksi, Bertelsmann Vakfı, Dünya Ekonomik Forumu, Dünya Bankası ve Washington’daki Freedom House gibi organizasyonların tahmin ve izlenimlerine dayanarak hazırlanıyor. Uzmanlar yolsuzluğa en uzak ülkelerin başında İskandinav ülkeleriyle, Singapur ve Yeni Zelanda’nın geldiğini belirtiyorlar.
Yolsuzluğun en yaygın olduğu ülkeler
Yolsuzluk ve rüşvetin kamu görevlileriyle politikacılar arasında en yaygın olduğu kriz ülkeleri ise Irak, Afganistan, Myanmar ve Somali. Raporda, Butan, Şili, Ekvador, Gambiya, Haiti, Jamaika, Katar, Kuveyt ve Makedonya’da yolsuzlukla mücadelede ilerleme kaydedildiğine de yer veriliyor.
İtalya, Yunanistan ve ABD yolsuzluğun arttığı ülkeler. ABD’nin 22’nciliğe düşmesinin nedenleri arasında, Anayasa Mahkemesi'nin, özel şirketlerin siyasi partilere sınırsız bağış yapmasına izin veren kararı da var. Şeffaflık Derneği, bu kararın, her türlü siyasi kararın parayla satın alınabileceği izlenimini güçlendirdiğini vurguluyor.
Türkiye 56. sırada
Türkiye, bu yılki endekste Namibya ve Malezya ile birlikte 56'ıncı sırada. Almanya ise geçen yıldan beri 15'inci sırada yer alıyor. Dernek başkanı Edda Müller bunun Avrupa ölçülerine göre vasat bir sıra olmasından dolayı Almanya’yı eleştiriyor. Müller, "Almanya’nın uluslararası endeksteki yerinin daha yukarda olmamasını aynı zamanda, BM yolsuzlukla mücadele anlaşmasını imzalamamış olmasına da bağlıyoruz. Almanya hükümeti ve federal meclis, ceza yasasının rüşvetçi milletvekillerine uygulanacak yaptırımlarla ilgili maddesini daha etkili hale getirmeye bir türlü karar veremiyor” diye konuşuyor.
Yolsuzlukla mücadele eden dernek sadece parlamento oylamalarında oy satıp almanın değil ama aynı zamanda, haksız yere çıkar sağlama ve çıkar sağlatma fiillerinin de cezai müeyyideye bağlanmasını talep ediyor.
Siyasi partilere eleştiri
Alman siyasi partilerinin toplantılarında sponsorlarla anlaşıp, onlara reklam yapma izni vermesi de Transparency International tarafından eleştiriliyor. Dernek, Almanya’daki siyasi partilerin finansman sisteminin uzun zamandır eleştirilmesine rağmen değiştirilmediğini vurguladığı raporunda, daha hassas davranıldığını göstermesi bakımından, kamu sektöründeki yolsuzluk soruşturmalarının artmasını ise olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Bernd Gräßler / Çeviren: Ahmet Günaltay
Editör: Murat Çelikkafa