Ölpreis knackt 100 Dollar Marke - Gewalt in Ägypten treibt den Ölpreis

Benzin el yakıyor. Akaryakıt fiyatları yılbaşından bu yana astronomik boyutlara çıktı. Kuzey Denizi’nden çıkarılan ham petrolün varil fiyatı emtia borsalarındaki vadeli işlemlerde yüz dolar sınırını aştı.

Tüccar, fiyat artışına Mısır’daki olayları gerekçe gösteriyor. Gerçi Mısır dünyanın büyük petrol ihracatçıları arasında yer almıyor. Ama ham petrolün dünya piyasasına taşındığı Süveyş Kanalı, Mısır’dan geçiyor. Alman bankalarından Commerzbank’ın hammadde uzmanı Carsten Fritsch fiyat hareketlenmelerinin, huzursuzluğun bölgeyi sarma tehlikesiyle ilgili olduğunu söylüyor ve şunları kaydediyor:

“Mısır’daki huzursuzluklar yüzünden Süveyş Kanalı’nın ve kanala paralel uzanan boru hattının kapanmasından endişe ediliyor. Diğer taraftan, olayların Libya ve Cezayir gibi ihracatçı bölge ülkelerine sıçramasından da çekiniliyor. Böyle bir durumda petrol arzı önemli miktarda düşebilir.”

Spekülatörler yine sahnede

Ama petrolün pahalanması sadece Mısır’daki ayaklanmayla ilgili değil. Bu işte spekülatörlerin de parmağı var. Fritsch, “Spekülatör fırsattan yararlanıp petrol fiyatını daha da tırmandırıyor. Ama halen petrol piyasasındaki risk primi önemli rol oynuyor. Bu bakımdan spekülatörlerin rolünü gözde büyütmemek gerekir.”

Dünya ekonomisindeki canlanma da şirketlerin üretim ve nakliyat için daha fazla petrole ihtiyaç duyması anlamına geliyor. Commerzbank’ın hammadde uzmanı Carsten Fritsch şöyle konuşuyor:

“Bu doğrudur. Petrol fiyatları Mısır’daki olaylardan önce artma trendine girmişti. Büyüme tahminleri beklentileri aştığı için varil fiyatı yüz dolara dayanmıştı. Konjonktür iyimserliğinin borsa endekslerini kanatlandırması riski göze alan yatırımcıyı fiyat artışına oynamaya sevk edince fiyatlar kendiliğinden artmaya başlamıştı.”

Küresel petrol krizi

Dünyamız yeniden bir petrol krizine sürüklenebilir mi? Hammadde uzmanı Carsten Fritsch bu konuda şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Bütün dünyada stoklar ağzına kadar dolu. OPEC’in üretim kapasitesi kısa vadeli oynamaları telafi edebilecek durumda. Bu bakımdan, varil fiyatının yeniden yüz doların altına düşmesi beklenebilir.”

Tüketiciyi neler bekliyor?

Fiyat artışının daha ne kadar süreceğini kestirmek zor. Petrolcülük iyi para ediyor. Petrol şirketleri muazzam kâr ediyor. Peki ya tüketici? Commerzbank uzmanı Carsten Fritsch tüketiciyi nelerin beklediğini şöyle anlatıyor:

“Akaryakıt fiyatının artması mukadder. Akaryakıta daha fazla para harcamak durumunda olan tüketici diğer tüketim mallarına daha az para ayırabilecek. Yani petrolün pahalanmasının genel talep düzeyini frenleyici etkisi olacak.”

Üretim faktörü olan petrolün faturası kabardığından zamlanma eninde sonunda işletmeleri de etkileyecek. Fritsch, “Artan fiyatlara karşı zamanında tedbir alınıp alınmadığı önemli. Alındıysa, artan petrol üretim maliyetini fazla etkilemez. Aksi takdirde bütün fiyatlar artışa geçer” diyor.

Ve tabii bu durumda global ekonomik canlanmanın vadesi de dolmuş olur.

© Deutsche Welle Türkçe

Ulla Hermann / Çeviren: Ahmet Günaltay

Editör: Beklan Kulaksızoğlu