Lizbon Antlaşması'na şartlı evet

AB'de reform getirecek Lizbon Antlaşması'nı mahkemeye taşıyan taraflar, antlaşmanın “Anayasa ile garanti altına alınan egemenlik hakkını ihlal ettiğini” önü sürmüş ve kabulü halinde Avrupa Birliği hukukunun Alman Anayasası'nın üstüne çıkacağını savunmuşlardı. Antlaşma karşıtları, bu durumun aynı zamanda Anayasa Mahkemesi'nin ehliyetini kaybettireceği iddiasını dile getirmişlerdi.

Ancak Almanya Anayasa Mahkemesi Baskan Yardimcisi Andreas Voßkuhle, beklenen kararı açıklarken, “Mahkeme, Lizbon Antlaşması’nın Anayasa ile çelişmediği kanaatindedir” ifadesini kulandı. Kararı açıklayan mahkeme heyetinin başkanı ancak söz konusu antlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için milli çerçevede yeniden ele alınıp bu yönde gerekli adımların atılmasını istedi.

Yüksek Mahkeme, antlaşmanın onay sürecinin devam edebilmesi için Federal Meclis ve Eyalet Temsilciler Meclisi tarafından anlaşmaya katılım haklarını kesin bir şekilde belirlenmesi gerektiğine hükmetti.

Mahkeme, Federal Meclis ve Eyalet Temsilciler Meclisi'nin Avrupa çapındaki kararlara katılım sürecini düzenleyen yasalarda değişikliklere gidilmesini şart koştu. Mahkemenin kararla ilgili açıklamasında, Federal Meclis ve Eyalet Temsilciler Meclisi'nin Avrupa çapında alınan kararlara ne ölçüde katılabileceğini düzenleyen Alman ek yasasında eksikliklerin bulunduğu ve bu yasanın yeniden düzenlenmesi gerektiği belirtildi. Mahkeme kararında, aynı hükmün Avrupa Birliği'nin ceza yasalarına ilişkin alacağı kararlar için de geçerli olduğu vurgulandı.

Anayasa mahkemesinin aldığı bu karardan sonra iktidar partilerinin yöneticileri bir araya gelerek, söz konusu yasanın yeniden görüşülmesi için meclisin ağustos ayında olağanüstü bir oturum için toplanmasını kararlaştırdı.

Yasa, daha önce alınmış bir karar doğrultusunda 8 Eylül’de de ikinci kez mecliste görüşülecek.

Lizbon Anlaşması'nın en geç 2010 yılı başında yürürlüğe girmesi planlandığı için Alman Federal Meclisi zaman baskısı altında bulunuyor.

Karar nasıl yankı buldu?

Almanya Başbakanı Angela Merkel, kararla birlikte Lizbon Antlaşması sürecinin yeni bir ivme kazandığını vurguladı. Merkel, mahkemenin Federal Meclis ve Eyalet Temsilciler Meclisi'ne Antlaşmayla ilgili karar alma sürecine daha etkin katılım beklentisini vurguladığını hatırlatarak, “Federal Meclis gruplarının da mevcut yasama döneminde bu yöndeki beklentileri yerine getirmeye hazır olduğunu hatırlattı. Merkel, “bunun son derece memnun edici olduğunu” kaydetti.

Avrupa Parlamentosu'nun Anayasa Komisyonu Başkanı Jo Leinen karardan son derece memnun olduğunu belirtirken Federal Anayasa Mahkemesi’nin kararında verilen temel mesajın “Lizbon Antlaşması’nın Alman Anayasası’na uygun olduğudur” değerlendirmesinde bulundu. Leinen, mahkemenin ek kararlarlar ilgili yaptığı açıklamayla ilgili olarak da bunun Almanya’nın kendi iç meselesi olduğu ve Berlin’in mahkemenin üzerinde durduğu koşulları da bir an önce yerine getireceğine inandığını söyledi.

AB Komisyonu Jose Manuel Barosso ise Alman Anayasa Mahkemesi’nin kararına iyimser yaklaştı. Barosso, Lizbon Antlaşması’nın Almanya’da sonbahara kadar yürürlüğe gireceğini umduğunu söyledi.

AB Dönem Başkanlığı’nı devralmaya hazırlanan İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt de Karlsruhe’deki mahkemenin verdiği kararın Lizbon Antlaşması’nın AB genelinde yürürlüğe girmesi için belirlenen takvimi zora sokacağına inanmadığını açıkladı.

MK/AŞ, DW (DPA, AFP, AP, AA)