Küresel kriz, Almanya'da bütçe hesaplarını bozdu

Almanya Federal Cumhuriyeti’nin 2009 mali yıl bütçe kanunu tasarısıyla ilgili meclis genel görüşmeleri global mali krizin gölgesinde geçiyor. Konjonktürü teşvik amacıyla harcanacak milyarlara karşılık devlet özelleştirmeden daha az gelir sağlayacak ve resesyon nedeniyle vergi gelirlerinin düşecek olması da borç stokunun artmasına yol açacak. Bütçe taslağına göre yaz aylarında on milyar euro olacağı tahmin edilen ek borçlanma 18 milyar euroya çıkacak. Muhalefet bu rakamı bile aşırı iyimser buluyor.

Borç stokunu aralıksız artıran 40’ncı bütçe

2009 bütçesi, Almanya’nın borç stokunu aralıksız arttıran 40. bütçe olmasıyla dikkat çekiyor. Maliye Bakanlığı, sadece daha önceki yıllarda alınan borca bir yılda 43 milyar euro faiz ödeyecek. Yani devlet vergi gelirleriyle elde etmeyi planladığı her altı eurodan birini borç faizine yatıracak. Ekonomik ve mali kriz, büyük koalisyon hükümetinin 2011 yılından itibaren borç stokunu eritme planları altüst oldu. Hükümet çevrelerinden borç ödemelerine 2013’ten önce başlanamayacağı, ama bunu da kimsenin garanti edemeyeceği belirtiliyor.

Koalisyon ortakları son yıllarda en azından dengeli bütçe hedefine yaklaşmış olmakla övünüyor. Hristiyan Birlik partilerinin bütçe uzmanı Steffen Kampeter, dengeli bütçe hedefini ertelemek zorunda olduklarını teslim ediyor: “Bütçe konsolidasyonu başlı başına amaç olamaz. Dengeli bütçe, vatandaşın yükünü hafifletir, devleti verimli kılar. Şimdi konsolidasyon rantıyla resesyonun önlenmesine ve Almanya’nın ekonomik depresyondan korunmasına yatırım yapmış oluyoruz.”

Muhalefetin eleştirisi

Muhalefetteki Yeşiller ve Hür Demokrat Partiler iktidarı ekonomik canlanma yıllarında tutumlu davranmayıp borçlanmayı sürdürdüğü gerekçesiyle eleştiriyorlar. Yeşiller Partisi’nden Alexander Bonde, federal hükümetin, ‘ekonomik canlanma sayesinde artan vergi gelirlerinin zamanla borçları kapatacağı’ ümidiyle savurganlık yaptığını iddia ediyor: “Büyüme beklentisiyle bütçenin dengelenemeyeceği malum. Büyük koalisyon bu alanda başarısızlığa uğramıştır.”

Almanya hükümeti 2009’da bu yıla oranla %2,4 oranında daha fazla harcama yapıp ekonomiyi canlandırmayı planlıyor. Artan bütçe giderlerinin bir milyar euroluk bölümüyle ulaştırma altyapısı geliştirilecek, yapıların ısı izolasyonu için 580 milyon harcanacak, eğitim ve araştırma bütçesine de 200 milyon euro ilave edilecek. Bu projelerin bir bölümü Berlin yönetiminin kısa süre önce karara bağladığı büyümeyi teşvik paketinde yer alıyor.

“Teşvik programı işe yaramayacak”

Muhalefet teşvik programının işe yaramayacağını iddia ediyor ve maliye ve ekonomi bakanlarının meclis bütçe komisyonunun son oturumunda bu görüşü teyit ettiklerini savunuyor. Hür Demokrat Parti’nin mali politikalar sözcüsü Jügen Koppelin, hükümetin kendi uygulamalarına güvenmemesinin vatandaşın moralini bozduğunu söylüyor: “İki önemli bakan, teşvik programının tutacağına inanmadığını açıkça söylüyor, ve Başbakan böyle istedi, biz buna karşıydık, diyebiliyor.”

Büyük ekonomik ve mali kriz gerçekten koalisyon ortakları arasındaki çatlakları su yüzüne çıkarttı. Dört gün sürecek olan meclis genel kurulundaki bütçe görüşmelerinde bu çatlakları nasıl örtmeye çalışacakları merak konusu.