‘Kötü imaj’ kaybı

"İşletmemizde ırkçılık, antisemitizm ve aşırı sağa yer yok!" Almanya’nın kuzeydoğusundaki Wittenberg’de bir inşaat şirketinde bu afiş asılı. Her ne kadar Neonazileri yollarından döndürmeye yetmeyecek olsa da bu, işletmede aşırı sağ düşünceye tolerans gösterilmeyeceğini belli eden açık bir mesaj.

Wittenberg’in yer aldığı Mecklenburg-Vorpommern eyaleti güzel gölleri, ormanları ve kıyılarıyla Almanya’nın tatil cennetlerinden. Ama Alman olmayanların burada tatile gitme konusunu iki kez düşünmesi gerekiyor. Zira eyaletin bazı bölgelerinde aşırı sağcı Nasyonal Demokrat Parti’nin oy oranı yüzde 10’ları buluyor. Bazı köylerde Neonaziler büro ve dernekler açıyor, merkezler kuruyor.

Sivil toplum kuruluşlarının çabası

Almanya’nın doğusundaki diğer bazı bölgeler gibi Mecklenburg Vorpommern’in de adı Neonazilerle birlikte anılıyor. Bu olumsuz imajı değiştirebilmek için sivil toplum kuruluşları kolları sıvadı ve çabalarını artırdı.

Alman Sendikalar Birliği ve Mecklenburg-Vorpommern İşletmeler Birliği’nin de aralarında bulunduğu sivil toplum kuruluşları son eyalet parlamento seçimleri öncesinde aşırı sağa karşı broşür kampanyası başlattı. Broşürde yabancı düşmanı imajın olası ekonomik etkilerine dikkat çekildi; turistler ve müşterilerin bölgeden uzak durduğu, işletmelerin sevkiyatçı ve ortaklarının kendilerini geri çektikleri uyarısında bulunuldu

Kötü imajın yol açtığı ekonomik kaybı rakamlara dökmek, özellikle de bölgesel bazda neredeyse imkânsız. Ancak bazı branşlar oldukça somut rakamlar verebiliyor. Örneğin turizm. Mecklenburg-Vorpommern Turizm Derneği, imajın düzelmesi durumunda bölgeyi ziyaret eden turist sayısının yılda 400 bin artacağı tahmininde bulunuyor.

Aşırı sağ yatırımcıyı caydırıyor

Bölgeye ilgi duyan, ancak eyalet parlamentosunda aşırı sağcıların varlığı ya da köylerdeki aşırı sağcı yapılanma nedeniyle yatırımdan çekinen yatırımcılarla ilgili kesin bir veri ortaya koyabilmek de kolay değil. Halle-Wittenberg Üniversitesi’nin birkaç yıl önce yaptığı bir araştırma, aşırı sağ şiddetin ve yabancı düşmanlığının, yatırım üssü arayışındaki şirketler için caydırıcı bir faktör olduğunu ortaya koymuştu.

Vorpommern-Greifswald ilçesi sözcüsü Achim Froitzheim şunları söylüyor: “Bilhassa turizm alanında, özellikle de seçimler öncesinde tatilciler NPD afişlerinin önünden geçmek durumunda kaldığında tabii ki yoğun bir şekilde olumsuz tepki geliyor. Bu tabii ki şirketler için de yatırım üssü seçiminde dezavantaj. Benzer durum yabancı yatırımcıların Mecklenburg-Vorpommern’de yer arayışı sırasında da yaşanabilir. Yatırım koşulları ile ilgili bilgi alırken aşırı sağ faaliyetler olduğunu duyunca vazgeçenler muhtemelen olacaktır.“

Alman Sendikalar Birliği Kuzey Teşkilatından Birgit Neumann, işletmelere aşırı sağ konusunda danışmanlık hizmeti veren ekipte yer alıyor. Danışma ekibi, şirketlerin aşırı sağ konusunda karşılaştıkları gündelik sorunları dinliyor; çalışanlara Neonazi işaret ve sembolleri, Neonazileri nasıl ayırt edecekleri gibi konularda bilgi veriyor. Neumann, Neonazileri ayırt edebilmenin eskisi kadar kolay olmadığına da dikkat çekiyor.

'Neonazileri iş yerinde fark etmek kolay değil'

Danışma ekibi hukukî konularda da şirketlere yardımcı oluyor. Aşırı sağcı olduğu ortaya çıkan taşeron firmalarla yapılan anlaşmaların nasıl feshedilebileceği, şirket içi ya da dışında yabancı düşmanı davranışlar sergileyen çalışanların işten çıkarılmasını mümkün kılacak etik anlaşmalar yapılması gibi... Alman Sendikalar Birliği Neubrandenburg şubesinden Gisela Ohlemacher, Neonazileri iş yerinde de fark etmenin kolay olmadığını belirtiyor:

"Aşırı sağcılar işletmelerde pek göze çarpmayacak şekilde davranıyorlar. Çünkü aksi takdirde işten çıkarmaya kadar varacak müeyyidelerle karşılaşabilirler."

Alman Sendikalar Birliği Kuzey Teşkilatından Birgit Neumann, işletmeleri aşırı sağa karşı tutum sergileme konusunda da teşvik ettiklerini, ancak bunun her zaman kolay olmadığını belirtiyor.

"Biliyoruz ki bazı işletmeler bu konuya eğildikleri zaman imajlarının bozulmasından endişe ediyor. Kamuoyunda 'Madem konuya bu kadar yoğun ilgi gösteriyorlar, kesin özel bir sorunları vardır' izlenimi oluşmasından korkuyorlar."

Ancak bu korkuyu yenenlerin sayısı artıyor. Neumann, bu yılın ilk üç ayında inşaat şirketi Wittenburg’un yanında bir işletmenin daha ırkçılığa karşı etik anlaşma imzaladığını, bir sosyal hizmet ajansının da iş yaptığı şirketlerle anlaşmalarına ayrımcılıkla mücadele maddesi eklediğini belirtiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/JF/BK/EC/NH