Kuveytli kadınlar “güven” istiyor

Kuveytli seçmenin yüzde 57’si kadın, buna rağmen parlamentoya girmek için yarışan 28 kadından hiç birine yeteri kadar oy çıkmadı. En güçlü aday Rola Deşti bile sandığa atılan 340 bin oydan sadece 1540’ını alabildi. Oysa seçim öncesinde oldukça umutluydular, üstelik bu Kuveytli kadınların seçme ve seçilme hakkına sahip olduğu ilk seçimlerdi. Seçime katılım oranı yüzde 65 iken kadın seçmenin sadece % 35’i sandık başına gitti.

Parlamentoya girme hakkı kazanamayan Deşti bunun nedenini politik dengelere bağlıyor. Kuveyt’in bir devinim içinde olduğunu söyleyen Deşti, “Bu seçimlerde kadınların zaferini engelleyen çok şey vardı. Seçim öncesinde İslamcılarla liberaller koalisyona gittiler. Seçim, iktidar ve muhalefet partileri arasında şiddetli bir kavga yarattı. Ve kadınlar bu kavganın kurbanı oldular.”

Kadınlara güven yok

Kuveytlilerin bu kez değişim istediği daha seçim öncesinde belliydi. Ülkedeki politik sistemi eleştiren ve yolsuzlukları kampanyalarının odağına oturtan İslamcılar, 50 sandalyeden 18’ini kazandı. Liberaller ve diğer muhafazakar milletvekilleri ile birlikte iktidar olma fırsatını elde ettiler. Kuveytliler iktidar değişimine “evet” dediler, ama bu değişimde kadınlara güvenmedikleri anlaşılıyor.

Bir başka kadın aday, binin biraz üzerinde oy alabilen Nabila el Ancari, sonuçtan duyduğu hayal kırıklığını saklamıyor ve şöyle konuşuyor: “Kadınların kazanmamasının tek nedeni var; o da onlara güvenilmemesi. Seçmen politik olgunluğa sahip değil. Kime oy vereceğini bilmiyor. İstatistikler kadınların hala erkeklerin etkisi altında oy verdiklerini gösteriyor. Biz seçim kampanyamız sırasında kadınlardan seçme hakkını kullanmalarını ve bize güvenmelerini istedik, ama sonuçlar hayal kırıcı.”

Bu sonuç bekleniyordu

Kuveyt, Strateji ve Gelecek Araştırmaları Merkezi’nden Dr. Şamlan El Issa’ya göre bu sonuç bekleniyordu. Körfez ülkelerinin hiç birinde tek bir kadının bile parlamentoya giremediğini söyleyen El Issa, Kuveyt seçim kampanyaları için sürenin çok kısa olduğunu ve ne kadın adayların ne de seçmenlerin hazırlanabildiğini belirtiyor.

El Issa sözlerini şöyle sürdürüyor: “Kuveytli kadınların kadın adayları seçme geleneği de yok. Bunu öğrenci birlikleri ya da sivil toplum örgütleri seçimlerinde de yaşıyoruz. Kadın seçmenin çoğunluğu İslamcılara oy veriyor. Eşitlikten söz ediyorlar ama, bağlı oldukları aşiretin önemli olduğu anlaşılıyor. Onlar da erkekler gibi ataerkil düşünüyorlar. Hükümetin ya da partilerin yardımı olmaksızın parlamentoya girmelerini mümkün görmüyorum.”

Seçim yapılması bile büyük bir değişim

Ancak en azından Kuveyt’te kadınlara seçme ve seçilme yolu açıldı, henüz bu yolun başında olsalar da. Bazı bölge ülkelerinde değil kadınların seçime katılması, seçimlerin yapılması bile büyük bir değişim. Kadınların oy kullanma hakkına sahip olduğu diğer Körfez ülkeleri Bahreyn, Umman ve Katar. Bahreyn ve Katar'da atamayla belirlenen parlamentolarda kadın temsilcilere de yer veriliyor.

Suudi Arabistan’da ise kadınlar hala oy hakkına kavuşamadı, sadece bu yolda bir söz alabildiler. Birleşik Arap Emirlikleri'nde ise hiçbir seçim yapılmıyor. Ama yönetim, gelecekte yapılacak seçimlerde kadın ve erkeklerin eşit olacağı vaadinde bulunuyor. İktidarların halka daha fazla temsil hakkı verme eğilimi ise ABD'nin baskılarına ve bir ölçüde uydu kanallarının etkisine bağlanıyor.