Kuraklıkta bile bol hasat

Uzun süren kuraklık, sadece beklenen hasatı yok etmiyor. Aynı zamanda özellikle çöl bölgelerinde geçimi tamamen tarıma dayanan halkın temel yaşam koşullarını ortadan kaldırabiliyor. Bu koşullardaki halkın yardımına, modern biyoteknoloji yetişebiliyor.

Bonn Üniversitesi Bitki Islahı Araştırma Bölümü’nün Başkanı Profesör Jens Leon, kuraklıkla mücadele eden çiftçilerin kuraklığa dayanıklı tarla bitkilerine ihtiyacı olduğunu söylüyor. Aslında doğada yeterince kuraklığa dayanıklı türler yetiştiğini belirten Leon, bunların her zaman verimli olmadığına dikkat çekiyor ve ekliyor: "Dünyadaki tüm bitki türlerinin birçok çeşidi var. Sadece kültür bitkilerinin değil aynı zamanda onların öncüsü yabani türlerin de. O nedenle, kuraklık gibi stres faktörleriyle daha iyi başa çıkan türlerin yeni genotiplerini bulmak, büyük bir fayda sağlayacaktır."

Profesör Leon ve uluslararası araştırma ekibi, dayanıklı yabani türleri, verimli kültür türleri ile çaprazlayarak farklı tip bitkiler ıslah etmeye çalışıyor. İstenilen tipteki bitkilerin, hem kuraklığa dayanıklı olması hem de meyve vermesi hedefleniyor. O nedenle araştırma ekibi bitkilerdeki önemli genetik mekanizmaları inceliyor. Jens Leon, "Amacımız bu mekanizmaları tanımak. Eğer bunu başarabilirsek, çok iyi inceleyebileceğimiz DNA dizilemesi yardımı ile gen bölgeleri ve bitkinin özelikleri arasındaki ilişkiyi tespit edebiliriz" diye konuşuyor.

Yüksel verimlilik

Araştırmacılar adayları tespit ettikten sonra işe koyuluyor. Jens Leon bir sonraki süreçi şöyle özetliyor: "Daha sonra onların klasik yollardan ebeveynlerini tespit edebiliyoruz. Örneğin belki tuz toleransı yüksek olan bir ana ile yetişeceği çevreye daha kolay adapte olan, kalite ve dayanıklılık seviyesi yüksek bir babayı melezliyoruz. Bu sayede belki verimliliği sadece yüzde 20 olan yabani türlerin yapılarındaki mekanizmaları kullanabiliyoruz."

Teoride bu kadar kolay anlatılabilen işlem pratikte hemen istenen sonucu vermeyebiliyor. Zira uzmanlar bitki ıslahında etkili olan daha birçok faktörün olduğunu kaydediyor. Örneğin toprağın homojen olmaması bitki ıslahındaki en büyük sorunlardan biri olarak görülüyor. Ayrıca her sorunu çıplak gözle tespit etmek de mümkün olmuyor. Bunun için çeşitli sensörler kullanılıyor. Farklı ölçümler yapan birçok sensörün verdiği verilerden kapsamlı bir tablo çıkarılmaya çalışılıyor. Tüm bu işlemler bittikten sonra ise elde edilen yeni bitki tipinin kendini gerçek hayatta yani tarlada ispatlaması gerekiyor. Zira ancak o zaman çiftçilerin kuraklığa rağmen hasat alıp almayacağını gösterebiliyorlar.

© Deutsche Welle Türkçe

Fabian Schmidt