Kosova 10 yıldır özgür

NATO'nun 78 gün boyunca Sırbistan ve Karadağ'daki hedefleri bombalamasının ardından Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç yenilgiyi kabul etmiş ve Kosova vilayetindeki etnik temizlik politikasının ağır faturasını ödemek zorunda kalmıştı.

Kosova bugün artık pek çok devlet tarafından resmen tanınmış olan bağımsız bir ülke. Ancak fiilen dünya devletlerinin desteği sayesinde ayakta durabiliyor.

60 ülke tanıyor

Kosova 17 Şubat 2008’den bu yana, en az 60 ülke tarafından resmen tanınmış olan bağımsız bir devlet. Kosova’nın egemenliğini tanıyanlar arasında 22 Avrupa Birliği ülkesi ile ABD de bulunuyor. Bosna Hersek ve Sırbistan dışındaki bütün eski Yugoslavya Cumhuriyetleri de Kosova’yı bağımsız devlet addediyor. İçişleri Bakanı Zenun Pajaziti’ye göre Kosova güvenli, istikrarlı ve demokratik bir ülke:

“Çektiğimiz bütün güçlüklerle rağmen Kosova tam istikrarlı bir ülke. Kosova’nın güvenliği siyasi sorun olmayı sürdürüyor. Bütün halk gruplarının güvenini kazanabilmek için çok çalışmak zorunda olduğumuzu biliyoruz. Kosova’nın devlet kurumları azınlık haklarına büyük önem veriyor. BM barış gücü KFOR ve Avrupa hukuk devleti komisyonu EULEX’in yardımlarıyla daha çabuk ve dinamik ilerleme kaydedebileceğiz.”

Sırplar tepkili

Sırplar açısından ise Kosova savaşın sona erişinin onuncu yılında da ne hür ne de güvenli bir ülke. Sırbistan’ın Kosova Bakanlığı Müsteşarı Oliver İvanoviç NATO’nun askeri gücüne karşı koyamayacaklarını bildikleri için yenilgiyi kabullenmek zorunda kaldıklarını ve eski Sırp yönetiminin Arnavut azınlığa yaptığı muamele ile bütün dünyayı karşısına aldığını teslim ettikten sonra şunları söylüyor:

“Kosova’da hala Sırp olduğu için büyük güçlüklerle boğuşmak zorunda olan bir azınlık var. Kosova’da binlerce KFOR askeri ve yabancı polis bulunmasına rağmen Sırp azınlığın kendini hala emniyette hissetmemesi sorunu daha da büyütüyor.”

Güvenlik KFOR'a emanet

Kosova'da 15 bin KFOR askeri görev yapıyor. 2 bin yabancı, 8 bin de Kosovalı polise ilave olarak 2 bin 500 mevcutlu Kosova Güvenlik Gücü kuruluyor. İçişleri Bakanı Pajaziti Kosova’da yaşayan herkesin kendini güvende hissedebileceğini söylüyor:

“Suç işleyen ve organize suç şebekeleriyle çalışan bireylere ise güvenlik garantisi veremeyiz. Bütün Sırpları devlet kurumlarıyla birlikte çalışmaya davet ediyoruz.”

Bağımsızlık ilanından bu yana Kosova’da önemli etnik çatışma meydana gelmedi. Avrupa misyonu EULEX’in yetki alanı bütün ülke sathına yayıldı. Ancak istikrarsızlık ve gerginlik sürüyor. Yerli kolluk güçleri bütün Kosova ahalisinin güvenliğini sağlayana kadar uluslararası asker ve polis gücünün ülkede kalması isteniyor.

Kosova’yı bekleyen sınav

Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier Kosova’yı ekonomik kalkınma ile yolsuzluk ve organize suçlarla mücadele gibi büyük sınavların beklediğini söylüyor:

“Balkanlar’daki etnik gerginlikler ortadan kalkmadı. Ama asıl önemli olan, bölgenin savaşın gölgesinden kurtulmuş olması. Kosova ve diğer ülkelerde kaydedilen bütün ilerlemelere rağmen uluslararası askeri mevcudiyetin sürmesi gerekecek.”

Hem Sırplar, hem de Priştine yönetimi açısından uluslararası askeri birliklerin Kosova’dan çekilmesi şimdilik söz konusu değil. Halk grupları arasındaki etnik çatışmaların her an yeniden patlak vermesi mümkün. Sırbistan Kosova Bakanlığı Müsteşarı İvanoviç bu konunun gündeme getirilmesi için henüz çok erken olduğunu söylüyor:

“Uluslararası birliklerin daha uzun yıllar Kosova’da kalması gerekecek. Durum sakin, ama istikrar yok. Uluslararası askeri mevcudiyetin en az 15 yıl daha süreceği kanaatindeyim.”

Bahri Cani / Çeviren: Ahmet Günaltay

Editör: Beklan Kulaksızoğlu