Köpek balıklarının sırrı
10 Aralık 2013
Kaplan köpek balığı en büyük ve en tehlikeli türlerden biri. Denizde yüzen ya da sörf yapan insanlara yönelik köpek balığı saldırılarının çoğu bu türe ait. Kaplan köpek balıkları önüne çıkan her şeyi yiyor: Kaplumbağa, kuş ve balıklar. Hatta bazıları otomobil lastiği, tabela ve her türlü çöpü de mideye indiriyor. O yüzden onlara uzun zamandır "atık yiyici" deniyor.
Kaplan köpek balıkları çok meraklı. Bu yüzden istisna da olsa insan etinin lezzetini denediği de oluyor. Ancak beğenmediği için hemen geri tükürüyor. Keskin dişlerini geçirdiği yüzücülerin yaralanmasına, zamanında yardım edilmezse kan kaybından ölmelerine neden olabiliyor.
'Risk, 240 milyonda 1'
İnsanlar normalde köpek balıklarının ilgi alanında değil. Trajik kazalar son derece nadir. Araştırmalara göre her yıl ortalama beş kişi köpek balığı saldırısı sonucu ölüyor. Tüm dünyada bir yılda en fazla 63 saldırı meydana geliyor. Köpek balıklarını koruma organizasyonu “Sharkproject”in başkanı Gerhard Wegner, "Risk, 240 milyonda 1" diyor.
Aslında korkması gereken, köpek balıkları. Zira insanlar tarafından acımasızca avlanıyorlar. "Sharklife Conservation Group" adlı kuruluş her yıl yüz milyondan fazla köpek balığının öldürüldüğünü söylüyor. Bu yüzden yaklaşık 70 tür şimdiden tamamen tükenme tehlikesiyle karşı karşıya.
Köpek balıkları yüzgeçleri için öldürülüyor. Çin ve diğer Asya ülkelerinde köpek balığı yüzgeci çorbası en favori lezzetler arasında. Yakalanan köpek balıklarının yüzgeçleri canlı olarak kesildikten sonra, bedeni yeniden denize atılıyor. Yaralı köpek balığı yavaş yavaş ve acı çekerek ölüyor.
Bilim insanları, büyük beyaz köpek balığı türünün düşünülenden çok daha büyük bir tehdit altında olduğu konusunda uyarıyor. Yüzgecinden para kazanmak isteyenler kadar ganimet avcıları da uzunluğu sekiz metreyi bulan bu canlının peşinde. Büyük beyaz köpek balıklarının doğada insanlardan sonra tek düşmanı, katil balina Orca.
Turistler ve av meraklıları büyük beyaz köpek balığının etkileyici dişlerine hatırı sayılır paralar ödüyor. Dişler kolye olarak boyunları ya da oturma odalarının bir köşesini süslüyor. Bir dişin uzunluğu 7,5 santimetreyi buluyor. Köpek balığının kafası da sevilen dekorasyon objeleri arasında.
'Sevilebilecek kadar uysal'
Köpek balıkları yaklaşık birkaç milyon yıldır varlığını sürdürüyor. Evrim süreci geçirerek çeşitli şekil ve büyüklükler aldılar. Hatta kimisi bu çekiç köpek balığı gibi komik görünüyor. Başın aşırı gelişmesinin sebebi tam olarak anlaşılabilmiş değil. Gözleri çekiç şeklinin her iki ucunda olduğu için araştırmacılar, etrafını geniş ölçüde tarayabildiğini düşünüyor.
Cüce köpek balığı gibi sadece 20 cm. uzunluğunda olan türleri de var, balina köpek balığı gibi devasa boyutta olanları da. Bu balık, 13 metre uzunluğunda ve 12 ton ağırlığında. Ama birçok büyük balık gibi balina köpek balığı da zararsız. Sadece plankton ve mikroorganizmalarla besleniyor. Hatta sevilebilecek kadar uysal.
Vatoza benzese de bu da bir köpekbalığı. Melek köpek balıkları zemine çöküp avını bekler. Ancak dalgıçları değil, deniz salyangozlarını, küçük balıkları ve kabukluları...
© Deutsche Welle Türkçe
Judith Hartl / Ufuk Çakır
Editör: Ercan Coşkun