İzlanda gelecek için AB dedi

Bankacılık sektöründe yaşanan dev kriz, bağımsızlıklarına düşkün İzlandalıların, AB üyeliği konusunda görüşlerinin hızla değişmesine neden oldu. Parlamentodaki uzun tartışmaların ardından milletvekilleri İzlanda’nın üyelik için derhal AB’ye başvurmasını kararlaştırdı.

Parlamento'daki oylamada 33 milletvekili AB'ye üyelik başvurusu lehine oy kullanırken, 28 milletvekili ret oyu kullandı. Hükümetin teklifinin kabul görmesi için 32 oy gerekiyordu.

AB üyeliği ile birlikte, bitkin haldeki ülke ekonomisini uzun vadede istikrara kavuşturmak isteyen İzlanda Başbakanı Jóhanna Sigurdardóttir bu sonuçla rahat bir nefes aldı. Başbakan şöyle konuştu:

“Biz Sosyal Demokratlar olarak, başvurumuzu AB dışişleri bakanlarının Temmuz sonundaki toplantısına yetiştirmek istiyoruz. Hedefimiz, konu hakkında mümkün olduğu kadar çabuk sonuca varmak ve ardından halkın oyuna başvurmak.“

Nihai kararı halk verecek

Brüksel’e üyelik başvurusunda bulunmadan önce, bu konuda bir referandum yapılıp yapılmaması hakkında, parlamentodaki tartışmalar son ana kadar sürmüştü. Referandum karşıtları, böyle bir oylamanın, başvuru sürecini daha da frenleyeceğini belirtiyorlardı. Ayrıca Sosyal Demokratlar ve Yeşillerden oluşan koalisyon hükümeti içinde de bu konuda görüş ayrılıkları vardı. Sonuçta, AB tam üyelik müzakereleri başarı ile sonuçlandıktan sonra nihai aşamada üyelik konusunda referanduma gidilmesi kararlaştırıldı. Kamuoyu yoklamalarına göre halkın yüzde 61'i AB üyeliğini destekliyor.

Ülkede AB üyeliğini savunanların en güçlü argümanı, birliğin ortak para birimi Euro. Geçen sonbaharda İzlanda’nın finans sektörünün çökmesinden bu yana neredeyse hiçbir İzlandalı ülkenin zayıf para birimi Kron’un geleceğine inanmıyor.

Tarım ve balıkçılık sektörü karşı

AB üyeliğine en fazla muhalefet ise tarım ve balıkçılık lobisinden geliyor. İzlanda’nın balıkçılık sektöründe kontrolün Brüksel’e devredilmesi düşüncesi ve ada etrafındaki 200 millik karasu hâkimiyetinin tehlikeye girebileceği olasılığı, üyelik başvurusuna karşı çıkanların en sık dile getirdikleri noktalardan. İzlanda hükümetinin Yeşiller üyesi tarım ve balıkçılık bakanı Jon Bjarnason da, parlamentodaki oylamada AB üyelik başvurusu yapılmasına karşı oy kullandı.

İzlanda Balıkçı Gemileri Birliği’nden Sigurdur Sverisson, tüm üye ülkelerin balıkçılık konusunda ortak bir politika izlemek zorunda olduklarını hatırlatıyor:

“AB’nin balıkçılık ve tarımda son sözü söyleyeceği gayet açık ve kesin. O yüzden bizim balıkçılık sektörümüzün buna uyum sağlayabileceğine inanmıyorum. Kesinlikle olmaz!“

“Yarı yarıya AB üyesi”

İzlanda Dışişleri Bakanı Össur Skarpedinsson, ülkesi Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi ve Schengen kapsamında olduğu için, AB üyelik müzakerelerinin, diğer ülkelere oranla çok daha hızlı yürüyeceğine inanıyor.

"Zaten yasaların yüzde 65 ila 70’inde uyum sağladık. Yani yarı yarıya AB’nin içindeyiz sayılır.“

İzlanda’nın üyelik başvurusu ilk olarak 27 AB üye ülke tarafından ele alınacak. AB ülkelerinin onay vermesi durumunda AB Komisyonu, İzlanda’nın adaylığı konusunda bir rapor hazırlayacak. Bu raporun olumlu olması ve üye ülkelerin kabul etmesi halinde İzlanda ile tam üyelik müzakereleri başlayacak.

İzlanda 2013 yılında AB üyeliğine hazır olmayı hedefliyor.

DW/AFP/Reuters, AÜ/AŞ