Irkçılık ve soykırım tartışılıyor

Lüksemburg’da bir araya gelen AB adalet ve içişleri bakanları, ırkçılık, yabancı düşmanlığı ve soykırım inkarına karşı Avrupa çapında cezalar getirilmesini öngören tasarıyı masaya yatırdı. AB Dönem Başkanı Almanya, 2001 yılından bu yana iki kez çıkmaza giren ırkçılık ve yabancı düşmanlığına karşı yasa tasarısında uzlaşma arıyor.

Almanya Adalet Bakanı Brigitte Zypries, ırkçılık ya da yabancı düşmanlığı temelinde şiddete tahrikin tüm AB ülkelerinde cezalandırılması gerektiğini belirtti. Almanya ve diğer bazı AB ülkelerinde bu konuda zaten ağır cezalar bulunduğunu belirten Zypries, tüm Avrupa olarak açık bir sinyal verilmesinin önemine işaret etti.

Dokuz ülkede Yahudı soykırımının inkarı yasak

İngiltere, Danimarka ve İsveç gibi daha liberal bir hukuk sistemine sahip ülkelerde ırkçı ve yabancı düşmanı ifadeler mahkemelerde düşünce özgürlüğü kapsamında daha geniş yorumlanıyor. Almanya ise bu gibi ülkelerde yazılan Yahudi soykırımını inkar eden yazıların Almanya’ya kolayca ulaşmasından rahatsız.

27 AB ülkesinden, aralarında Fransa, Polonya, Avusturya ve Çek Cumhuriyeti’nin de bulunduğu dokuzunda Yahudi soykırımının inkarı zaten yasak. Almanya’da bu suç, halkı tahrik maddesi altında görülüyor.

Almanya’nın tasarısı, belli koşullar altında soykırım ve insanlığa karşı işlenen suçları onaylama, inkar ya da önemsiz göstermenin, bir ila üç yıl hapis ile cezalandırılması öngörülüyor.

İstisnai madde

Ancak ceza için ifadenin şiddet ve nefrete tahrik unsuru taşıması gerekli. İngiltere’nin koydurduğu istisnai maddeye göre dini gruplara karşı tahrik uygulamada cezasız kalacak. Örneğin “Tüm İsraillileri ya da Almanları öldür“ gibi bir ifade etnik kökeni hedef aldığı için cezalandırılabilirken “Tüm Yahudileri ya da tüm Hıristiyanları öldür“ gibi ifadeler dine gönderme yaptığından, gevşek yasalara sahip ülkelerde cezasız kalabilecek.

AB kaynakları, İngiliz ve Danimarkalıların bu istisnai düzenlemeyle ’Müslümanların Hazreti Muhammed karikatürlerine karşı dava açmasını’ önlemeyi hedefliyor.

'İnsanlığa karşı işlenen suç' tanımı sorunlu

Tartışmalı bir diğer konu eski Sovyetler Birliği’nde Stalin döneminde insanlığa karşı işlenen suçların inkarı. Eski Sovyet, yeni AB ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya, Stalin döneminin de yasada yer alması için bastırıyor.

Diğer AB ülkelerinin çoğunluğu ise suçun tanımının çok açık olmaması nedeniyle böyle bir formüle şüpheli yaklaşıyor. Almanya’nın uzlaşma formülü olarak ’insanlığa karşı işlenen diğer suçlar’ ifadesini eklemeyi düşündüğü belirtiliyor.

AB diplomatları, ancak yasanın Osmanlı İmparatorluğu dönemi ile ilgili Ermeni soykırımı iddialarını kapsamayacağını belirtiyor. Türk Dışişleri Bakanlığı da bugünkü toplantı öncesinde bir açıklama yaparak, ortaya çıkacak AB düzenlemesinin özellikle soykırım suçu anlamında BM’nin onayladığı uluslararası hukuki çerçeveye uyması gerektiğini bildirmişti.