İran’da kriz derinleşiyor

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, ülkesindeki gelişmelere ilişkin açıklamalarından ötürü ABD ve İngiltere'yi eleştirdi.

Ahmedinejad, ABD Başkanı Barack Obama ile İngiltere hükümetinin olaylara ilişkin açıklamalarını, "Defalarca onlara nasihatte bulunduk, ancak onlar zilleti tercih etmede ısrar ediyorlar. Onların, kendilerinden öncekilerden de daha büyük bir zilleti yaşayacaklarından eminim" ifadesini kullandı.

Ahmedinejad, olaylara ilişkin olarak da "İran halkı bu tür oyunları çok gördü. Siyonistlerin ve Amerikalıların siparişi üzerine hazırlanan ve biletleri önceden alınan oyunu yine sadece kendileri seyrediyor" dedi.

Olayların sipariş edildiğini ve planlandığını kaydeden Ahmedinejad, "Hem senaryoyu yazanların hem de oyuncuların yanlış yaptığını" söyledi.

Yönetim yanlısı gösteriler

İran'da muhalefet gösterileri ülke genelinde protesto edildi. İran Devlet Televizyonu, ülkedeki 30 eyaletin 17'sinde yapılan protesto gösterilerinin görüntülerini yayımladı.

Haberde, ''Kerbela şehitlerinin yasının tutulduğu bir günde, alkışlar eşliğinde ıslık çalan ve olay çıkaran grubun halkı öfkelendirdiği ve gösterilere milyonlarca kişinin katıldığı'' bildirildi.

Gösterilerin Gülistan, Meşhed, İsfahan, Hamedan, İlam, Fars, Kuzey Horasan, Gilan, Çahar Mahali-Bahtiyar, Kazvin, Simnan, Huzistan, Yezd, Hürmüzgan, Doğu Azerbaycan, Kirmanşah ve Loristan eyaletlerinde yapıldığı kaydedildi.

Gösterilerde halkın, ''fitnecilere ölüm'', ''münafıklara ölüm'', ''ABD'ye ölüm'', ''İngiltere'ye ölüm'', ''Velayet-i Fakih karşıtlarına ölüm'' diye slogan attıkları ifade edildi.

Şirin Ebadi'nin kız kardeşi gözaltında

Nobel Barış Ödüllü İranlı avukat Şirin Ebadi'nin kız kardeşinin gözaltına alındığı bildirildi. 2003 Nobel Barış Ödülü sahibi Ebadi, "kız kardeşi Nuşin Ebadi'nin, kendisine baskı yapılması amacıyla gözaltına alındığını" ifade etti. Ebadi'nin açıklamasında, "Kız kardeşim herhangi bir siyasi faaliyette bulunmuyordu. Gözaltına alınması, insan haklarını savunmak için yürüttüğüm faaliyetleri durdurmam için yapılmış bir girişimdir" denildi.

Sarkozy'den kınama

Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, İran'da gösterilerin kanlı biçimde bastırılmasını kınadı.

Elysee Sarayı'ndan yapılan açıklamada, ''Fransa Cumhurbaşkanı, İran'daki gösterilerin kanlı biçimde bastırılmasını kınamaktadır. 12 Haziran 2009'dan beri İran halkı, özgürce kendini ifade etme hakkını barışçı bir biçimde istemekte. Her zaman olduğu gibi Fransa, özgürlük ve adalet isteyen bir halkın yanındadır'' denildi.

Açıklamada, şiddetin son bulması, cezaevine konulan tüm muhaliflerin serbest bırakılması ve insan haklarına saygı duyulması da istendi.

Fransa, ayrıca başka tutuklamalar konusunda da İran'ı uyardı ve bunun durumu daha da kötüleştireceğini bildirdi.

Göstericilere ölüm cezası istendi

İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in bir danışmanı, muhalif gösterilerin arkasında olanların idam edilmeleri gerektiğini ileri sürdü.

İran Devlet Televizyonu'nun haberine göre din adamı Abbas Vaez Tabasi, ülkedeki muhalif gösteriler için, ''Bu tahriklerin arkasında olanlar 'mohareb'lerdir ve bu suçun cezası da açıktır'' dedi.

İran'ın şeriat yasalarına göre Allah düşmanlığı olarak tanımlanan ''mohareb'' olma eyleminin cezası idam.

Muhalefet liderine koruma kalktı

İran polisinin, muhalefet liderlerinden Hüccetülislam Mehdi Kerrubi'yi evi dışında korumayı reddettiği bildirildi. Kerrubi'nin oğlu Tagi Kerrubi, babasını korumak için görevli polislerin, evi dışında koruma yapmayı reddettiklerini söyledi.

Korumaların bunu aldıkları emir gereği yaptıklarını belirten Tagi Kerrubi, durumu "yarı ev hapsi" olarak niteledi. İran İslam Devrimi'nden sonra iki dönem meclis başkanlığı yapan Kerrubi, son tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de reformcuların bir kanadının adayı idi.

© Deutsche Welle Türkçe

NH/BG, DW/rtr/AP/dpa/AFP