İran yönetimi tehditlere aldırmıyor

İran’ın nükleer programı konusunda yaşanan anlaşmazlıkla ilgili diplomatik trafik yoğunlaşırken bundan sonra ne olacağı konusunda belirsizlik sürüyor. BM Güvenlik Konseyi’nin nükleer programını durdurması için İran’a 30 gün süre tanımasının ardından Konsey’in daimi üyesi beş ülke ve Almanya’nın Dışişleri Bakanları Berlin’de bir araya geldi. Toplantıda sorunun diplomatik yollardan çözümünü istediklerini belirten bakanlar, topun İran’da olduğunu vurguladılar.

Almanya Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Gernot Erler, toplantıda İran’a net bir mesaj verildiğini ve Batılı güçler arasında görüş birliği sağlanmasının önemli bir kazanım olduğunu belirtti. Erler, “Bu bile bir yaptırımdır. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun talepleri şimdi uluslararası topluluğun otoritesiyle güçlendirilmiştir. Önemli olan, burada altı ülkenin birlik olması, İran’ın bu birliği bozmayı başaramamış olmasıdır.“

İran taleplerden etkilenmedi

İran ise Batı ülkelerinin taleplerinden etkilenmemiş görünüyor. İran Dışişleri Bakanı Menuçehr Mutteki bugün Alman Handelsblatt gazetesinde yayımlanan açıklamasında ülkesinin uranyum zenginleştirme hakkından vazgeçmeyeceğini bir kez daha vurguladı.

Bu hakkı, imzaladıkları Uluslararası Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’ndan aldıklarını belirten Mutteki, olası bir ambargoya karşı hazırlıklı olduklarını, ancak ambargo uygulanması durumunda petrolü bir silah olarak kullanmayacaklarını, petrol sevkiyatı konusunda çeşitli ülkelere karşı girdikleri yükümlülükleri yerine getirmeye devam edeceklerini söyledi.

İran’ın BM temsilcisi Cavad Zarif de, İran’ın başından beri değişmeyen net bir tutum sergilediğini ve bu tutumu sürdüreceklerini belirtti. Zarif, “İran, Uluslararası Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’ndan kaynaklanan yükümlülüklerine bağlıdır. İran, ideolojik ve stratejik açıdan nükleer silahlara sahip olmak niyetinde değildir, nükleer silahların ülke güvenliği için bir araç olamayacağını düşünmektedir. Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması, üye ülkelere saygı temelinde gözden geçirilmeli, üye olmanın bedeli, anlaşmanın getirdiği hak ve yararlardan daha ağır olmamalıdır“ dedi.

Baradey: Ambargo kötü bir fikir

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed El Baradey de, İran’a nükleer programından dolayı ambargo uygulamanın kötü bir fikir olacağı uyarısında bulundu. Şu an doğrudan bir tehditle karşı karşıya bulunmadıklarını belirten Baradey, İran’a da uluslararası topluluğun sabırsızlandığı ve net yanıtlar bekledikleri mesajını verdi. Baradey, İran’ın barışçı amaçlarla nükleer enerji kullanma hakkını da vurguladı.

Almanya’daki tartışmalar

İran ile ilgili dünkü toplantıya evsahipliği yapan Almanya’da da tartışmalar sürüyor. Hükümet kaynakları, Alman hükümetinin İran’ın uranyum zenginleştirme çalışmalarını durdurmaması halinde ambargoyu desteklemeyi düşündüğünü belirtirken, Alman Ortadoğu uzmanı Udo Steinbach AB ve ABD’nin İran’a baskıyı artırmasını, ‚çıkmaz yola giden yol’ olarak eleştirdi.

Alman Şarkiyat Enstitüsü Başkanı Steinbach Batı’nın İran konusundaki anlaşmazlıkta tansiyonu yükseltmekten vazgeçmesi gerektiğini belirterek, İran’ın atom bombası üretmek istediğine dair elde somut bir kanıt bulunmadığını, bu şartlar altında İran’a yönelik suçlamaların tehlikeli olduğunu vurguladı.

İran’a uranyum zenginleştirme programını durdurması için tanınan 30 günlük sürenin işe yaramayacağını belirten Steinbach, ‚’Batı’nın baskısı ne kadar fazla olursa, kitlelerin İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ile dayanışması o kadar büyük olacaktır’’ dedi. Şarkiyat Enstitüsü Başkanı Steinbach ayrıca İran’a karşı bir savaş ya da askeri saldırıya girişilmesi konusunda da uyarıda bulundu ve bunun Ortadoğu’daki istikrarsız durumu daha da içinden çıkılmaz hale getireceğini söyledi.