Iraklı mültecilere acil yardım çağrısı

BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNCHR), her ay evlerini terk etmek zorunda kalan 40 bin ila 50 bin Iraklı için acil bağış yapılmasını istedi. Irak’ta şimdiye kadar 3 milyon 700 bin kişi mülteci konumuna düştü. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, en az 60 milyon dolara ihtiyaç duyulduğunu bildirdi.

UNCHR'den yapılan açıklamada, yalnızca 2006 yılında yaklaşık yarım milyon Iraklının ülkede başka bölgelere kaçtığını ve Irak'ta şiddet ve yaşam şartları nedeniyle iç göçe zorlananların sayısının bu yıl sonuna kadar 2.3 milyon kişiye çıkacağı bildirildi. Irak'ta 2006 sonuna kadar iç göçe zorlananların toplam sayısı 1.7 milyon kişi olarak tespit edilmişti. UNCHR, Irak'tan, başta Suriye, Ürdün, Lübnan, Mısır ve Türkiye olmak üzere yurt dışına kaçanların sayısını da yaklaşık 2 milyon olarak açıkladı.

BM Mülteciler Yüksek Komiseri Antonio Guterres, ülkede çatışma sürdüğü ve göç eden yüz binlerce insan için şartlar ağırlaştığı sürece bu kişilere Irak içi ve dışında yardım edileceğini söyledi. UNCHR'ye göre, Irak'taki göç, 1948 yılında İsrail devletinin kurulmasının ardından Filistinlilerin göçünden sonra, Ortadoğu'daki en büyük uzun süreli nüfus hareketi.

Davalar düştü

Öte yandan yargılandığı Duceyl katliamı davasında 148 Şiinin ölümünden suçlu bulunup idam cezasına çarptırılan ve 30 Aralık’ta asılan Irak’ın eski lideri Saddam Hüseyin’in hakkındaki diğer suçlamalar düşürüldü. Başyargıç Muhammed Ureybi El Halife, mahkemenin, idam edilen Saddam hakkındaki tüm suçlamaları düşürme kararı aldıkların açıkladı. Davadaki diğer altı sanığınsa 1980-88 yıllarındaki İran-Irak savaşı sırasında düzenlenen Enfal operasyonunda savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekten yargılanması sürüyor. Saddam'ın Kimyasal Ali lakaplı kuzeni Ali Hasan El Mecit, eski Savunma Bakanı Sultan Haşim El Tay, Saddam'ın askeri istihbarat şefi Sabir El Duri, eski Musul valisi Tahir Tevfik El Ani, Irak Silahlı Kuvvetleri operasyonlar dairesi eski başkan yardımcısı Hüseyin Reşit Muhammed ve doğu bürosu askeri istihbaratının eski başkanı Ferhan Mutlak, daha önce Saddam ile birlikte haklarındaki suçlamaları reddetti. Enfal davasının görülmesine 21 Aralık’ta ara verilmişti.

1988'de Kürtlere karşı düzenlenen Enfal operasyonunda 180 bin kişi yaşamını yitirmişti. Duruşmada Kimyasal Ali’ye ait olduğu öne sürülen ses kayıtları ve katilam sonrası görüntüler içeren video bantlar mahkemeye kanıt olarak sunuldu.

İdamlara farklı yaklaşımlar

Bu arada Irak’taki etkin Şii lider Abdülaziz El Hakim, Saddam Hüseyin ile birlikte Duceyl katliamından yargılanan ve idama mahkum edilen Saddam Hüseyin'in üvey kardeşi, eski istihbarat şefi Barzan İbrahim El Tikriti ile Irak Devrim Mahkemesi eski Başkanı Avad Ahmed El Bender'in cezalarının bir an önce infaz edilmesini istedi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü ise Irak hükümetine başka idam cezalarının infaz edilmemesi çağrısında bulundu. Saddam Hüseyin’in da idamı dünyada tepki uyandırmıştı. Ancak Irak yönetimi, El Tikriti ve El Bender’in ne zaman idam edilecekleri konusunda bir açıklama yapmadı.

Irak’ta şiddet de sürüyor. Başkent Bağdat’ta bir otobüse düzenlenen saldırıda dokuz kişi öldü, en az 11 kişi yaralandı. Güvenlik kaynakları ölenlerin saldırıda hayatını kaybedenlerin çoğunluğunun Şii olduğunu bildirdi. Kentin güney doğusunda bir bombanın infilak etmesi sonucu üç polis yaralandı. Başkentin Sünni semtlerinden Dora’da ise polis altı ceset buldu. Bağdat’a 100 kilometre Samarra’da ise bir aşiret reisi kaçırıldı. ABD ordusu da üç Amerikan askerinin öldüğünü duyurdu.

"Altı ayda 17 bin ölü"

Washington Post gazetesi ise Irak Sağlık Bakanlığı'nın gizli istatistiklerine dayandırılan haberinde Irak'ta geçen yılın ikinci yarısında 17 binden fazla Iraklının öldüğünü yazdı. Haberde rakamın 2006'nın ilk yarısına nazaran artış gösterdiği, ölenlerin sivil ve polisler olduğu kaydedildi.

Sağlık Bakanlığı'nın adının açıklanmasını istemeyen bir memurundan alınan verilere göre hazırlanan haberde, geçen yılın ilk altı ayında 5 bin 640 sivil ve polisin öldüğü hatırlatıldı ve son altı ayda bu rakamın neredeyse üçe katlandığına ve toplam 17 bin 310 kişinin hayatını kaybettiğine dikkat çekildi. Sağlık Bakanlığı memurunun "bu verilerin eksik olduğu söylediği" de belirtilen haberde, memurun, gerçek rakamın çok daha yüksek olduğu tahminlerinin yapıldığını ifade ettiği belirtildi.

Irak Sağlık Bakanlığı'nın elindeki verilere göre, 2006 yılında toplam ölü sayısı 22 bin 950 oluyor, oysa 1 Ocak 2007'de Irak savunma, sağlık ve içişleri bakanlıklarının ortak açıklamasındaki ölü sayısı 13 bin 896 olarak görülüyor.