"İngiliz askerler serbest bırakılacak"

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın 23 Mart’ta tutuklanan 15 İngiliz askerini affettiğini ve askerlerin serbest bırakılacağını açıklamasıyla İran ve İngiltere arasında yaşanan diplomatik gerilim sona erdi. Hazreti Muhammed’in doğumgünü ve Hıristiyanlar’ın Paskalya bayramı dönemine atfen, tutukluları İngiliz halkına armağan olarak affettiğini belirten Ahmedinejad, askerlerin basın toplantısının hemen ardından Tahran Havaalanı’na götürüleceğini açıkladı.

İran Cumhurbaşkanı, İngiliz askerlerinin İran kara sularında yakalandıkları yönündeki itiraflarına atıfta bulunarak, Başbakan Blair’den askerlerin bu ifadelerinden dolayı yargılanmamalarını istediğini de kaydetti.

Washington'a mesaj

Ahmedinejad, askerlerih salıverilecekleri açıklamasından birkaç dakika önce ise İngiliz askerlerini yakalayan İran sahil güvenlik görevlilerine madalya taktı ve İran’ın, kara sularını ihlal olaylarına asla izin vermeyeceğini vurguladı. İranlı liderkonuşmasında ABD’ye de mesaj verdi ve Bush yönetiminin tutumunu değiştirmesi durumunda ilişkilerin yeniden başlatılmasını düşünebileceklerini belirtti.

İran ile İngiltere arasında Salı akşamı gerçekleşen ilk doğrudan temasın ardından askerlerin serbest bırakılacağı konusunda umutlar artmıştı. Bu arada Suriye’nin de müzakere sürecinde rol oynadığı ortaya çıktı. Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallem Muallem, bizzat Blair’in dış politika başdanışmanı Sir Nigel Sheinwald’ın yardım isteği üzerine, Şam yönetiminin krizde arabulucu rol oynadığını açıkladı.

Takas gündeme geldi

İran ile İngiltere arasında krizin yatışmasına paralel olarak Irak’ta dikkat çekici gelişmeler yaşanıyor. Irak’ta Şubat ayı başında kaçırılan İranlı bir diplomat serbest bırakıldı ve Tahran’a geri döndü. İran kaçırmadan Irak’taki Amerikan askerlerini sorumlu tutmuştu. Diğer yandan İran devlet medyası Ocak ayında Irak’ın kuzeyinde Amerikan askerlerince tutuklanan beş İranlı diplomatın bir İranlı yetkiliyle görüştürüleceğini haber verdi.

Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari de görüşme için Amerikan Büyükelçiliği’ne iki hafta kadar önce dilekçe ilettiklerini ve İranlı yetkililerin diplomatları görmesine izin verilmesi durumunda bunun bir iyi niyet gösterisi olacağını belirttiklerini açıkladı. ABD tarafından ise konuyla ilgili açıklama gelmedi. Ancak Başkan George Bush, beş İranlı diplomatın İran’daki 15 İngiliz askeriyle takas edilebileceği yönündeki söylentilere değinerek böyle bir durumun söz konusu olmadığını belirtti.

Fransa ile yeni kriz

Bu arada İran ile Fransa arasında da gerginlik patlak verdi. Fransa Dışişleri Bakanlığı, Fransız vatandaşı bir akademisyenin İran’da tutuklandığını ve ev hapsinde tutulduğunu açıkladı. İran’ın güneydoğusundaki Sistan-Belucistan eyaletinde dinsel bir töreni fotoğrafla görüntülerken yakalanan İslam tarihçisi Stephane Dudoignon’un serbest bırakıldığı, ancak pasaportuna el konarak Tahran’dan çıkış yasağı getirildiği bildirildi.

Dudoignon’un bir İranlı ile evli olduğu ve eşinin ailesiyle birlikte Tahran’da yaşadığı belirtiliyor. Fransa Dışişleri Bakanlığı Dudoignon’a getirilen yurt dışına çıkış yasağının kaldırılması için acilen bir çözüm bulunmasını istedi.