İklimin sırrı kutuplarda aranıyor

Bremerhaven kentindeki Alfred Wegener Enstitüsü’nün 25. kuruluş yıldönümünde bu alandaki azimli planlarını açıklayan federal araştırma bakanı Edelgard Bulmahn, hızlı iklim değişimiyle ilgili ivedi sorulara yanıt bulabilmek için daha fazla paraya ihtiyaç olduğunu ve bunun da ancak AB bünyesindeki işbirliğiyle başarılabileceğini söyledi. Aynı gün Güney Kutbu yönünde Bremerhaven limanından ayrılan ve elan Manş Denizi’ni geçmekte olan 118 metrelik buz kıran tipi Alman araştırma gemisi Polarstern de uluslararası mürettebatıyla şimdiye kadarki en uzun yolculuğuna çıktı.

Konuyla ilgili düşünceleri sorulan mürettebat üyeleri şu yanıtları veriyor:

“Geçen yılki sefere de katılmıştım. Geçen yıl kuzey Kutbu’na gitmiştik. Bu kez istikamet Antarktika. Merak ve heyacan içindeyim”

“Evet 20 yıl Polarstern’le denize açıldıktan sonra her şey normal geliyor. Zamanla gemideki işler rutin halini alıyor.”

Laboratuvardan farksız

“Kutup Yıldızı” adlı araştırma gemisinde acemisinden tecrübelisine kadar 40 bilimadamı görev yapıyor. İskeleden buzkırana bindikten sonra kamaralarının numaralarını alıyorlar ama hepsi daha eşyasını yerleştirmeden çalışmaya başlıyor. Meteorolog, biyolog ve fizikçiler Kuzey Denizi’ne doğru yol almakta olan geminin güvertesinde ölçüm aletlerini ayarlayıp testlere başlıyorlar. Kimyacı Michels van der Luff araştırma gemisindeki yolculuğun labaratuvardaki çalışmalardan farklı olmadığını anlatıyor:
“Deniz araştırmacılığında sürekli veri toplanır, değerlendirilir ve akşamları da bütün ekip biraraya gelip programı tartışır. Herkes elde ettiği sonuçları ve araştırdığı şeyleri anlatır. Karadaki laboratuvar çalışması gibi sıkıcı olmaz. Taptaze numunelerle çalışmak yıllardır buz dolabında bekleyen numuleri incelemekten tabii ki farklı.”

Karidesler “gözaltında”!

Bilim adamlarının çalışma alanları oldukça farklı. Jeologlar, ekkolotun balinaların yön arayışını nasıl etkilediğini öğrenmek isterken meteoroloji uzmanları ültraviyole ışınların insan cildi üzerinde yarattığı tahribatı inceliyor. Araştırma projesinin ağırlık noktası ise, balina, penguen ve fokların ana gıda maddesi sayılan mini karidesler.

Van der Luff kutup karideslerinin önemini şöyle açıklıyor: “Hep güney yarı kürenin yaz mevsiminde buralara geldik. Karides sürülerinin kış mevsimindeki hayat tarzını incelememiştik. Yazı buz örtüsünün altında geçiren bu hayvancıklar kışın nasıl yaşıyor? Eskiden balinalar karides sürülerini tüketirdi. Ama balinaların azalmasıyla bu protein kaynağının önemi değişti. Nesli tükenmekten zor kurtarılan balinaların çoğalmasını, karides miktarını arttırarak sağlayabilir miyiz.”

Kutuplarda doğanın güzelliği

Polarstern gemisinin güvertesi konteynerlere yerleştirilmiş labortuvarlarla dolu. Bilim adamları topladıkları verileri anında değerlendiriyor ve sonuçları meslektaşlarıyla paylaşıyorlar. Bu işbirliğinin, önceden tasarlanmamış araştırma projelerine öncülük ettiği de oluyor. Deniz biyolojisi uzmanı Gerd Kuhn’un da dediği gibi: “Çeşitli bilim dalları hakkında fikir sahibi olmak çok ilginç. Bu sayede, daha önce akıl edemediğimiz son derece enteresan araştırma konuları buluyoruz.”

Ama Kuhn araştırma gemisinde de olsalar, doğal güzellikleri seyredebilmek için kendilerine zaman ayırdıklarını ve kutuplarda, buz, deniz ve gökyüzünün bambaşka renk ve berraklıktaki haline hayran kaldıklarını da sözlerine ekliyor.