Her şey bittiğinde...

Müttefik devletlerin 6 Haziran 1944’teki Normandiya Çıkarması ile Almanya’nın mağlubiyeti kesinleşmiş oldu. 1945’in başlarında Amerikan askerleri Saar eyaletine vardı. ABD ordusu, Saarbrücken’de bir köyü işgal etti fakat silahlarını teslim etmek istemeyenler de vardı.

Hitler’in ordularının savaşı kaybedeceğine uzun bir zamandan beri kesin gözüyle bakılsa da 1945’te Berlin’de şiddetli çatışmalar yaşandı. Kızıl Ordu askerleri Berlin’in sembolü olan Brandenburg Kapısı’nın önünde konuşlanmaya başlamıştı. Bunu izleyen günlerde çok sayıda Alman askeri ve sivil intihar etti.

Beş yıl boyunca havadan yapılan 262 saldırı sonrası 1945 yılında Köln de bitik durumdaydı. Tamamen yıkılmış olan kentteki az sayıdaki açık sokakta Amerikalılar devriye geziyordu. Özellikle, İngiliz Hava Kuvvetleri Generali Arthur Harris’in emriyle atılan bombalar, kentin çehresini bugüne dek uzanacak ölçülerde değiştirdi.

İki muzaffer ordunun Saksonya eyaletinin Torgau kentindeki Elbe Köprüsü üzerindeki karşılaşması… 25 Nisan 1945’te Sovyet ve Amerikan askerleri birbirlerini böyle selamladı. Bu fotoğraf buradan dünyaya yayıldı.

Amerikan askerlerinin Münih’teki Dachau Toplama Kampı’na girmelerine kısa bir süre kala dahi buradaki cinayetler devam ediyordu. Müttefik ülkelerin en sert görünen askerleri bile bu görüntüler karşısında duygularını gizleyemiyordu.

2 Mayıs 1945’te Sovyet askeri Militon Kantarija, Berlin’deki meclis binasına orak-çekiçli Sovyet bayrağını astı. Çok az sayıda görüntü İkinci Dünya Savaşı’nın bitişi ve 'Üçüncü Reich’ın çöküşünü bu denli etkileyici bir şekilde anlatıyor.

Kuzey Almanya’daki küçük bir Alman kenti olan Emden’in kaderini çok az kişi biliyor. 6 Eylül 1944 tarihinde 181 Kanada bombardıman uçağı tarafından Emden’e 18 dakika içinde 15 bin bomba atıldı. Son hava saldırısı 25 Nisan 1945’te yapıldı. Emden, Avrupa’daki İkinci Dünya Savaşı sırasında en fazla zarar gören kentlerden.

Savaştan Alman askeri olarak sağ çıkmayı başaranların kaderi hemen her yerde esir düşmekti. İngiliz ve Amerikan esir kampları genelde insancıl olarak görülüyordu. Fakat Ruslarda durum daha farklıydı. 1941-1945 yılları arasında 3 milyondan fazla Alman askeri Kızıl Ordu tarafından esir alındı. 1 milyon 100 bin dolayında asker ölürken, son esirler ise 1955’te evlerine dönebildi.

Müttefik ülkeler bu haber için savaşmıştı. 2 Mayıs 1945’te Amerikan askerleri ordu gazetesinin „Stars ve Stripes“ adlı özel baskısında Adolf Hitler’in ölümünden haberdar oluyordu. Yüzlerde büyük bir rahatlama vardı, savaşın sonu artık yakındı.

Essen’deki çelik ve silah şirketi Krupp Birinci Dünya Savaşı’nda olduğu gibi Hitler’in zaferlerinde de doğrudan rolü olan kilit bir şirketti. Müttefik devletlerin stratejik hedeflerinden biri bu geleneksel şirketin bombalanmasıydı. Çok sayıda zorla çalıştırılan işçi buraya gönderilmişti. Sonuçta, üretim tesislerinin üçte ikisi yok edildi.

Çocuklar savaşın ne olduğunu anlayamıyorlardı. Savaş yıkıntıları, çocukların oyun alanı oldu. Daha sonra çalışkanlık ve tutumluluk özelikleri olarak ortaya çıkan bu dönem bir nesil için büyük bir travmaydı.

Savaştaki insan: Bu kimliği bilinmeyen asker hayatta kalmayı başardı. Fakat günlük hayatı normallikten çok uzakta. Su, elektrik ve kalorifer 1945 yılında Almanya’da tam bir lükstü. Yaşama bağlılık, sorunları yaratıcı şekillerde çözme ve beceriklilik bu yılların aranan özellikleriydi.

Savaşın sona ermesinden 70 yıl sonra Berlin’deki Paris Meydanı geçmişi ve bugünü bir araya getiren bir alan. „Mayıs 45 – Berlin’de Bahar“ adıyla düzenlenen sergide Berlin’in savaş ve teslimiyet günlerine ışık tutuluyor.