Halife Hafter Devlet Başkanlığına soyunuyor
22 Eylül 2021
Libya'nın doğusundaki güçlerin komutanı Halife Hafter, ülkede 24 Aralık'ta yapılması planlanan devlet başkanlığı seçimlerinde aday olabilmesini sağlayacak şekilde askeri görevlerinden geçici olarak ayrıldığını açıkladı.
Hafter Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Libya Ulusal Ordusu olarak adlandırılan güçlerin komutasını 24 Aralık'a kadar geçici olarak devrettiğini belirtti.
Hafter'in askeri görevlerini devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılacağı 24 Aralık'a kadar askıya almasını, Libya medyası Hafter'in seçimlerde devlet başkanlığına aday olmasının yolunun açıldığı şeklinde değerlendirdi.
Ülkede, Hafter'in müttefiki olarak bilinen Tobruk'taki Libya Temsilciler Meclisinin Başkanı Akile Salih'in, tartışmalı seçim yasasını Hafter'i desteklemek için onayladığı iddia ediliyor.
Devlet başkanlığı seçimlerine ilişkin yasal düzenlemenin maddelerinden biri, askeri görevlilerin aday olabilmek için seçimlerden üç ay önce görevlerini askıya almalarını, ancak seçimlerde başarısız olmaları halinde görevlerine geri dönebilmelerini öngörüyor.
Temsilciler Meclisi hükümete güvenoyunu çekti
Ülkenin doğusundaki Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi Başkanı Salih'in Eylül başında onayladığı devlet başkanlığı seçimlerine ilişkin yasal düzenleme, Trablus merkezli Devlet Yüksek Konseyi ile tartışmalara yol açıyor.
Ülkede geçen yıl Ekim ayında imzalanan ateşkes ile çatışmalara son verilmiş olsa da siyasi anlaşmazlığın sürmesi 24 Aralık'ta yapılması öngörülen seçimleri de tehlikeye atıyor.
Temsilciler Meclisinin, dün yapılan oylamada Başbakan Abdülhamid Muhammed Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti'ne (UBH) güvenoyunu çekme kararı vermesi de ülkede istikrarın sağlanması ve seçimlerin yapılması ile ilgili endişeleri artırdı.
Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Buleyhık, oylamaya katılan 113 milletvekilinden 89'unun güvenoyunu çekme yönünde oy kullandığını bildirdi. Karara tepki gösteren Devlet Yüksek Konseyi ise oylamanın geçersiz olduğunu duyurarak, bunun 2015 yılındaki "Anayasa Bildirgesini ve Libya Siyasi Anlaşması'nı ihlal ettiğini" belirtti. Devlet Yüksek Konseyi, seçim yasası konusundaki anlaşmazlık nedeniyle Pazartesi günü yaptığı açıklamada, devlet başkanlığı seçimlerinin bir yıl ertelenmesini önermişti.
Gelişmeler kaygı yaratıyor
Birleşmiş Milletler (BM) Libya Destek Misyonu (UNSMIL) da güven oylamasının ardından yaptığı açıklamada, Temsilciler Meclisi'nin birlik hükümetine güvenoyunu çekmesini endişe ile karşıladığını belirtti. Açıklamada, ülkede seçim süreci sonucunda yeni bir hükümet göreve gelene kadar UBH'nin Libya'nın "meşru hükümeti" olduğuna vurgu yapıldı. UBH'nin görevinin, ülkeyi 24 Aralık'ta yapılacak parlamento ve devlet başkanlığı seçimlerine hazırlamak olduğu da ifade edildi.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da, Libya'daki siyasi sürecin sürdürülmesi gerektiği konusunda uyarıda bulunarak, 24 Aralık'ta öngörüldüğü gibi devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılması çağrısında bulundu. Maas, "sayıları çok fazla" olan yabancı savaşçıların Libya'yı terk etmesi gerektiğini de tekrarladı.
Libya'da ateşkes Ekim ayında imzalanmıştı
2011 yılında Muammer Kaddafi'nin devrilmesi sonrasında iç savaşın yaşandığı Libya, 2015'te Birleşmiş Milletlerin tanıdığı Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ve Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi olmak üzere iki ayrı yönetim bölgesine bölünmüştü. Tobruk hükümetini destekleyen Halife Hafter komutasındaki Libya Ulusal Ordusu başkent Trablus'u ele geçirmek üzere 2019 yılının Nisan ayında taarruz başlatmış, ancak Türkiye'nin UMH'ya verdiği aktif askeri destek sonucu geri püskürtülmüştü.
Taraflar Ekim 2020'de ateşkes anlaşmasına imza atmış ve siyasi süreç kapsamında ülkeyi seçimlere götürecek Ulusal Birlik Hükümeti Mart ayında göreve başlamıştı.
DW, AFP, dpa/JD, BK
© Deutsche Welle Türkçe