190710 Geldtransfer Migranten
18 Temmuz 2010
Milorad Matiç, uzun yıllar yurtdışında çalışıp, gereken sermayeyi biriktirdikten sonra ülkesi Sırbistan’a dönerek bir uçak fabrikası kurmuş. Ülkenin güneyindeki Kralyevo kentinde kurduğu, “Aero-East-Europe” adını verdiği fabrikada bugün 25 mühendis ve tekniker çalışıyor. Yaklaşık 20 yıl önce Batı Avrupa’ya göç eden Matiç önce Kuzey İtalya’daki inşaatlarda çalışıp, Almanya’da kendi şirketini kurmuş, sonra da ülkesine dönerek yatırım yapmayı tercih etmiş.
Ülkesine olan sevgisi ve bağlılığından bu kararı verdiğini söyleyen Matiç, yurt dışında yaşarken de ailesini desteklediğini şu sözlerle anlatıyor: “Diasporadakilerin ne kadarı mı ailelerine yardım ediyor? O kadar çok ki.. Para gönderiyorlar. Pek çok aile bu yardımlar olmasa yaşamını sürdüremezdi. Herkes ya para getiriyor, ya da evler inşa etmeye çalışıyor.”
"Sosyal dayanışmanın bir parçası"
Sırbistan'da, Kosova'da, Arnavutluk’ta… Yani hemen hemen tüm Balkan köylerinde yeni inşa edilen evleri görmek mümkün. Yurt dışına çalışmaya gidenlerin gönderdiği paralarla inşa edilen bu evler, genelde geride kalan aile üyelerinin barınma ihtiyacını karşılama amacıyla yapılıyor.
Dünya Bankası’nın Bosna’daki temsilciliğinin Başkanı Marco Mantovaneli, para transferlerinin ve yardımların sosyal dayanışmanın bir parçası olduğu görüşünde: “Paranın çoğunun yoksul ailelere, büyük zorluk içinde olanlara gittiğini düşünüyoruz. Yurt dışından, ülkedeki ailelerine ve akrabalarına yardım edenler, böylelikle sosyal güvenlik ağında önemli bir rol üstleniyorlar.”
GSYİH'nin yüzde 15'i
Bosna Hersek’te, yurtdışında çalışan Bosnalı göçmen işçilerin gönderdiği paralar, ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hâsılası’nın yüzde 15’ini oluşturuyor. Bu, geçen yıl 2,5 milyar dolara tekabül ediyordu. Bosna’nın başkenti Saraybosna’da çiçek satarak geçimini sürdüren Nermine de Amerika’daki akrabalarının desteğinin önemine değiniyor.
Nermine, “Çok ihtiyacım olduğunda, yılda birkaç kez para gönderiyorlar. Her seferinde birkaç yüz dolar. Daha fazla olmuyor, çünkü onlar da kredi aldılar. Umarım durumları düzelir ve daha fazla gönderebilirler ki biz de burada hayatta kalabilelim. Çiçek satışlarından akşam yemeğine yetecek kadar bile kazanamıyorum" diyor.
Göçmen işçilerin transferleri geriledi
Dünya Bankası, yaklaşık bir yıl önce, özellikle yoksulların ekonomik krizden daha derinden etkileneceği uyarısında bulunmuştu. Göçmenlerin para transferi kesildiği takdirde, pek çok ülkenin ekonomisinin çökmenin eşiğine gelebileceği belirtiliyor. Para transferi geçen yıl pek çok ülkede, bir önceki yıl göre, yüzde 20 oranında geriledi. Bosna’ya 2008’deki tutarın yarısı kadar, yurtdışından yapılan transferlerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla’nın yüzde 12’sini oluşturduğu Arnavutluk’a ise bir önceki yıla kıyasla 200 milyon dolar daha az para gönderildi.
© Deutsche Welle Türkçe
Filip Slavkovic / Çeviri: Başak Özay
Editör: Meltem Karagöz