130109 Jugendherbergen

Dünya çapında yayılan Gençlik Yurdu geleneği, bundan tam 100 yıl önce Almanya'nın Sauerland Mittelgebirge dağlık bölgesinde fırtınalı bir günde başladı.

Orijinal adı "Jugendherberge" olan Gençlik Yurtları'nın ilkini hayata geçiren Richard Schirrmann’ın asıl mesleği öğretmenlikti. 1909 yılı yazında öğrencileriyle birlikte bir okul gezisine çıkan Schirrmann’ın öğrencileri, gündüzleri uzun yürüyüşler yapıyor, geceleriyse kuru ottan ve samandan yapılan yatakların üzerinde uyumaya çalışıyorlardı. Yine böyle bir gece, büyük bir fırtına çıktı. Tüm gece bardaktan boşalırcasına yağan yağmura, şimşekler ve yıldırımlar eşlik etti. Öğrenciler, yürüyüşün verdiği yorgunlukla yine bir şekilde kuru otların ve samanların üzerine kıvrılıp sızmayı başarsalar da gece boyunca Schirrmann'ın gözüne uyku girmedi. Gezileri âdeta bir işkenceye dönüştüren bu konaklama sorununun bir çözümü olmalıydı.

Halktan büyük destek

Gezi dönüşü "Kölnische Zeitung" adlı gazetede konuyla ilgili bir yazı yazan Schirrmann tahmin etmediği kadar büyük bir destekle karşılaştı. Yazının yayımlanmasından sadece üç yıl sonra, çığ gibi büyüyen bağışlar sayesinde Schirrmann, Kuzey Ren Vestfalya eyaletine bağlı Iserlohn yakınlarında bulunan Altena Şatosu'nda ilk Gençlik Yurdu'nu kurdu. Aynı yıl Almanya’nın çeşitli yerlerinde 140 Gençlik Yurdu açıldı. Bunu bir sonraki yıl 500 yeni yurt takip etti. 1920'lı yılların sonlarında Polonya, Hollanda, Fransa, İngiltere ve İsviçre de Gençlik Yurdu prensibini benimsedi. Günümüzde dünya çapında 5 bin Gençlik Yurdu bulunuyor.

Almanya'nın kuzey batısında bulunan Gençlik Yurtları'ndan sorumlu olan Thorsten Richter, yurtların eskiden ne denli popüler olduğunu şu sözlerle özetliyor: "Eskiden yani 20'inci yüzyılın başlarında, bir günlük yürüyüş etabının sonunda bir gençlik yurdu bulunması felsefesi benimsenmişti. Benim hep kullandığım bir ifade var: Bir maşrapa sütü bitirene kadar bir diğer gençlik yurduna ulaşıyordunuz. Elbette bu zamanlar şimdi geçmişte kaldı."

Yurtlar sürekli kapanıyor

Richter, 1980'lerden bu yana Alman Gençlik Yurtları'nın sayısının giderek azaldığını, son sekiz yılda görevli olduğu bölgede 15 Gençlik Yurdu'nun kapandığını belirtiyor. Bu, bölgedeki toplam yurt sayısının neredeyse üçte biri. Richter bunu başka yurtların da takip edeceğinin sinyalini veriyor: "Örneğin Bremen'de başka bir merkezimiz vardı. Onu da kapattık. Gayrimenkul satışından kazanacağımız parayı elbette ki diğer yurtlara yatıracağız."

Yani Alman Gençlik Yurtları daha "konsantre" bir hale geliyor. Birçok yerde küçük küçük yurtlar yerine, daha az merkezde daha büyük kompleksler oluşturuluyor. Örneğin Kuzey Denizi'nde bir ada olan Borkum'daki Gençlik Yurdu, tam 40 futbol sahası büyüklüğünde bir alana kurulmuş durumda. 580 yatağın bulunduğu yurtta, 250 bisiklet ve bir çeşit paten olan "roller blade", spor salonu, derslikler ve "kendin pişir kendin ye" prensibine dayanan yemek pişirme alanları bulunuyor. Rahat koltuklara sahip giriş holüyse tıpkı bir otel lobisini andırıyor. Thorsten Richter, bu nedenle son zamanlarda gençlerden çok ailelerin burada konaklamayı tercih ettiğini belirtiyor.

Bambaşka nedenlerle gelenler de var

Richter, sözlerine şöyle devam ediyor: "Örneğin bir seferinde, genellikle Mauritius'ta beş yıldızlı bir otelde tatil yapan bir başhekim, yılda bir kez çocuklarıyla Gençlik Yurdu'na gittiğini anlattı. Böylece çocukların hayatı tanıma imkânına sahip olduğunu ve ayaklarının yere bastığını söyledi."

Richter, her geçen gün ısıtma sistemi olan bir kamp atmosferi ve güvenli bir dört duvar sunan Alman Gençlik Yurtları'na, daha çok ailenin tatillerini geçirmek için geldiğini belirtiyor. Gençlik Yurtları, dışarıda yağmur ne denli şiddetle yağarsa yağsın, herkese içeride sıcak ve rahat bir yatak imkânı sunmaya daha uzun yıllar devam etmek istiyor...

Jens Schellhass / Çeviren: Banu Ertek

Editör: Murat Çelikkafa