Gazze'nin İsrail'e bedeli ağır oldu

İsrail'in Gazze Şeridi'nde üç hafta süren operasyonları, sadece Filistin'de değil, Arap dünyasının tamamında tepkilere neden oldu. Ilımlı Arap ülkelerinde bile İsrail'e yönelik tepkinin arttığı gözleniyor. Bunun son örneği Katar'da yaşandı. Katar Dışişleri Bakanlığı Doha'daki İsrail Ticaret Odası'nın yöneticisini çağırarak, büroyu bir hafta içinde boşaltmasını ve çalışanlarla birlikte ülkeyi terketmesini talep etti. Katar bu kararıyla, Arap Birliği üyesi 13 ülkenin bir hafta önce yaptığı toplantıda aldığı kararları uygulamaya geçirmiş oldu. Doha'daki İsrail Ticaret Odası yıllardan beri burada faaliyet gösteriyordu. Şimon Peres ya da Tzipi Livni gibi İsrailli politikacılar birçok kez Katar'a gitmişti. Ancak İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki operasyonları, Katar'ın rahatsız olmasına yol açtı.

Katar Emiri'nden sert tepki

Katar Emiri Şeyh Hamid Bin Halife El Tahani, İsrail'in, bu operasyonun sonuçlarına katlanması gerektiğini söyledi. El Tahani halka televizyondan seslendiği konuşmada, Arap barış inisiyatifinin dondurulması, İsrail'le ilişkilerin askıya alınması ve diplomatik ilişkilerin de gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı.

Ilımlı Arap ülkeleri bile tavır alıyor

Oysa Arap ülkeleri ile İsrail'in ilişkisinde son yıllarda olumu bir seyir gözleniyordu. Doha'daki İsrail Ticaret Odası bu gelişmenin önemli halkalarından biriydi. Ancak İsrail'in Gazze Şeridi'ne operasyonlarıyla bu durum tersine döndü. Artık ılımlı Arap ülkeleri bile halkın baskısıyla İsrail'e tavır alma yoluna gidiyor. Bazı Arap ülkelerinde vatandaşlar hükümetlerini Filistinlilere yardım etmemenin yanı sıra Hamas'a karşı İsrail'le ortak bir tavır almakla da suçluyor. Bu eleştiri en çok Mısır ve Suudi Arabistan yönetimlerine, bir de Filistin lideri Mahmud Abbas'a yöneltiliyor. Hatta Kuveyt Parlamentosu işi bir adım daha ileriye götürerek, Mahmud Abbas'ın geçen hafta Kuveyt'te yapılan Arap Birliği Ekonomi Zirvesi'ne davet edilmemesini bile talep etti.

Arap inisiyatifi tehlikede

Bu tartışmalarla birlikte, 2002 yılında Arap Birliği'nin Ortadoğu sorununun çözümlenmesi için harekete geçirdiği barış inisiyatifinin geleceği de tehlikeye girmiş oldu. Arap Birliği'ne göre İsrail Filistinlilerle müzakere masasına oturup, işgal ettiği topraklardan çekilirse, bu, barışın sağlanması anlamına geliyor. Ancak İsrail bu talebe hâlâ resmi bir yanıt vermiş değil.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad bu konuda karamsar. Esad, Doha'da yapılan toplantıda, Arap inisiyatifinin çoktan öldüğünü söyleyerek, "Biz tavizler vermeyi teklif ederken, İsrail agresif tavrını sürdürüyor" diye konuştu.

Arap Birliği'nin İsrail'e çekilmesi için yaptığı öneriye yanıt gelmiş değil. Arap ülkeleri daha uzun beklemek yerine, barış inisiyatifinden çekilme konusunu gözden geçiriyor.