G-8 Zirvesi sona erdi
8 Haziran 2007
Almanya’nın Heilgendamm beldesinde gerçekleştirilen G-8 Zirvesi sona erdi. Zirve sonunda basın toplantısı düzenleyen Almanya Başbakanı Angela Merkel, sonuç bildirgesi konusunda açıklama yaptı ve gazetecilerin sorularını cevaplandırdı. G-8 Zirvesi’nin başarılı olduğunu ifade eden Merkel, polise de çabalarından dolayı teşekkür etti.
Zirvenin ağırlıklı gündem maddeleri Afrika’ya yardım ve de iklim değişimiyle mücadeleydi. Önde gelen sekiz sanayi ülkesinin devlet ve hükümet başkanlarının zirvede aldıkları kararlar bağlayıcı değil, ancak yine de dünya politikalarının geleceği ile ilgili ipuçları veriyorlar. Peki zirvede hangi kararlar alındı?
İklim
Gelişmiş sekiz ülke, sera etkisine yol açan gazların salınımını 2050 yılına kadar yarı yarıya indirme konusunda uzlaştı.
Çevre örgütleri liderlerin ‘muğlak mutabakat’ından memnun kalmadı. Almanya Başbakanı Merkel ise "Küresel ısınmaya karşı mücadele konusunda gelişmekte olan ülkelerle sorumlulukların nasıl olacağı konusunda bazı görüş ayrılıkları var" dedi.
İklim ile ilgili karara, en fazla karbondioksit üreten ülkelerden biri olan ama Kyoto Protokolü’nü imzalamamakta direten ABD de katıldı. İtalya Başbakanı Romano Prodi, küresel ısınmaya karşı mücadele konusunda varılan anlaşmada, ABD Başkanı George W. Bush'un uzlaşmacı tutumunu takdir ettiğini söyledi. ABD’nin zirveden hemen önce ortaya attığı, Brezilya ve Çin gibi eşik ülkelerin de iklim değişimiyle mücadele konusunda sorumluluk üstlenmeleri inisiyatifi destek buldu.
2012’de Kyoto Protokolü’nün süresinin dolmasından sonra atılacak adımlar ise BM çatışı altında Aralık ayında Endonezya’nın Bali adasında düzenlenecek iklim konferansında belirlenecek.
Enerji
Küresel ısınmayı göz önünde bulunduran G-8 ülkeleriin liderleri, enerji kaynaklarının daha ekonomik ve verimli şekilde kullanılmasında hemfikir. Ayrıca gelişmekte olan ülkeler ve eşik ülkelerde de enerji ihtiyacının gidirek artması liderlerin ilgisini bu konuya çekti. Şu an için dünyada yaklaşık 2 milyar insan enerji kaynaklarından faydalanamıyor.
Alternatif enerji kaynaklarına yönelim artacak. G-8 sonuç bildirgesinde nükleer enerjiye bir atıfta bulunulmuyor, ancak bazı ülkelerin atom enerjisine özel önem verdikleri belirtiliyor.
Kalkınma yardımları
2005 yılında İskoçya Gleneagles’te düzenlenen G-8 Zirvesi’nde, kalkınma yardımlarını 2010’a kadar yılda 50 milyar dolar oranında yükselteme kararının tekrar altı çizildi. Bu yardımların 25 milyar doları Afrika’ya gidecek.
Ancak yardım kuruluşları vaatlerin yerine getirilmediğinden şikayetçi. 2006 yılında G-8 ülkelerinin yaptığı yardımlarda belirgin bir azalma gözlemlendi.
Afrika
G-8 ülkeleri Afrika ülkelerindeki sağlık ve eğitim sistemlerini, ekonomi piyasalarını güçlendirmek, bu ülkelere yapılan yatırımları artırmak istiyor. Gelişmiş ülkeler aynı zamanda kara kıtada demokrasi, yolsuzlukla mücadele ve hukuk devleti ilkelerinin yerleştirilmesi konusunda uyarıda bulundu.
Afrikalıların yaklaşık yüzde 40’ı günde 1 dolardan az bir parayla hayatlarını idame ettirmek zorunda. Bununla birlikte iklim değişiminin olumsuz sonuçları özellikle Afrika kıtasında kendini hissettiriyor.
Almanya Başbakanı Merkel, Darfur bölgesine yardım yapabilmek amacıyla BM çatısı altında bir barış gücü oluşturmaya çalıştıklarını ve bu konuda Afrika Birliği ile görüşmeler içinde olduklarını kaydetti.
Hastalıklar
AIDS, sıtma ve verem gibi hastalıklarla mücadele kapsamında 60 milyar dolarlık bir yardım programı başlatılması karalaştırıldı. Programın 30 milyar dolarlık kısmını ABD karşılayacak.
Fakat sivil toplum örgütleri 60 milyar doların yeterli olmadığını, G-8 ülkelerinin hastalıklarda mücadele için ayırdıkları bütçelerini genişletmediklerine işaret ediyor.
Telif hakları
G-8 ülkeleri, eşik ülkelerle işbirliğini sıkılaştırırarak korsan üretime karşı mücadeleye hız vermek niyetinde. Fikri mülkiyetin korunması, gelişmenin temel taşlarından biri olarak görülüyor.
Bu karara da sivil toplum örgütlerinin itirazı var. Fikri mülkiyet haklarının korunmasının özellikle ucuz AIDS ilacı üretimini engelleyeceği belirtiliyor.
Eşik ülkeler
Çin, Hindistan, Meksika, Brezilya ve Güney Afrika ile G-8 ülkeleri iki yıl boyunca düzenli diyalog halinde olacak. Almanya Başbakanı Merkel, bu çerçevede ekim başında Çin'e giderek, çeşitli uluslararası sorunlar hakkında da görüşmeler yapacağını belirtti.
Çin Devlet Başkanı Hu Cintao ise küresel ısınmaya karşı mücadele konusunda zengin ülkelerin kalkınmakta olan ülkelere maddi ve teknik yardım yapmaları gerektiğini belirtti. Hu, "Kısa vadeli ve dar görüşlü ticari çıkarların aşılması ve gerekli maddi desteğin sağlanması çok önemli" dedi.
Terörizm
Almanya'nın Heiligendamm kentindeki G-8 Zirvesi’ne katılan liderler, dünya çapında uluslararası terörizme karşı mücadeleyi sürdürme vaadinde bulundular. Liderlerin bu yöndeki kararının zirvenin sonuç bildirgesinde, "Terörizm, dünya barışı, uluslararası güvenlik ve insan hakları için en kötü tehditlerden biridir" ifadesiyle yer aldığı bildirildi.
Teröristlerin, gittikçe artan şekilde modern iletişim ve enformasyon teknolojilerinden istifade etmeye başlamalarından endişe duyduklarını ifade eden liderler, buna karşı yoğun mücadele edeceklerini, ancak bu arada düşünce özgürlüğüne özellikle itina göstereceklerini kaydettiler.
Hedge fonları ve yolsuzluk
Almanya, G-8 ülkelerini, yüksek riskli yatırım fonları olan Hedge Fonları’nı belirli şartlara bağlama girişiminde başarılı olmadı. Fakat G-8 ülkeleri Hedge fonlarını mercek altında almayı ve takip etmeyi taahhüt etti.
G-8 Zirvesi’nde önem verilen konulardan biri de yolsuzlukla mücadele idi. Zirvenin sonuç bildirgesinde “Yolsuzlukla mücadelede örnek olamamız gerektiğinin bilincindeyiz” ifadesine yer verildi.
Küreselleşme ve yatırımlar
Dünya ekonomisi için, serbest ticaret, rekabet ve de hizmet, ürün ile sermaye için açık pazarın önemi bir kez daha G-8 liderlerince vurgulandı. Gelişmekte olan ülkelerde sosyal ve çevde standartlarının geliştirilmesi, ayrıca ham maddelerin bilinçi bir şekilde tüketimi için kuralların benimsetilmesi kararlaştırıldı.
G-8 ülke liderleri, dış yatırımların önündeki engelleri kaldırmayı hedefliyor. Yatırım özgürülüğü, ekonomik kalkınma ve refahın temel taşlarından biri olarak görülüyor.
Diğer konular
Merkel, sonbaharda Japonya'yı ziyaret ederek, yıl sonunda G-8 dönem başkanlığını üstlenecek bu ülkenin yetkilileriyle görüşecek. G-8 Zirvesi’nin genişletilmesi konusunda da farklı görüşler bulunduğuna işaret eden Merkel, bunu da şimdilik mümkün görmediğini söyledi. Angela Merkel, İran yönetiminin uranyum zenginleştirme faaliyetlerine son vermemesi durumunda, İran'a karşı daha fazla yaptırım kararı alınabileceğini belirtti.
Füze kalkanı projesi nedeniyle araları bir süredin açık alon ABD Başkanı George W. Bush ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, zirve çerçevesinde ikili görüşme yaptı. Amerikan heyeti üyeleri, Putin'in de görüşmede açık konuşulmasından memnun olduğunu, saydamlık ve açıklığın, iki ülke arasındaki sorunların önlenmesi açısından çok önemli olduğunu söylediğini ifade etti.
Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve İngiltere Başbakanı Tony Blair, yenilenecek bir Avrupa Anayasası tasarısının çerçevesi konusunda anlaşma sağladı. Sarkozy, "Biz küçük bir anayasa değil, yeni bir anlaşma hazırlanması konusunda görüş birliği içindeyiz" dedi, ancak hangi konularda anlaşma sağladıkları konusunda ayrıntılı bilgi vermedi.
Sarkozy, küresel ısınmaya karşı mücadele konusunda varılan anlaşmayı takdir etti. Fransız Cumhurbaşkanı'na göre zirvedeki tek başarısızlık, Kosova'nın geleceği konusunda anlaşma sağlanamaması. Kosova sorunuyla ilgili olarak farklı görüşler bulunduğunu hatırlatan Angela Merkel ise bu konuda zamanın daraldığını ve bir çözüme ihtiyaç olduğunu, müzakereleri sürdüreceklerini söyledi.
Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier ise G-8 Zirvesi’nin, birçok kişinin beklediğinden daha başarılı olduğunu vurguladı.
Zirveden notlar
ABD Başkanı George Bush, Perşembe akşamı midesinden rahatsızlandığı için Cuma günü Fransa Cumhurbaşkanı Sarnkozy ile planlandığı üzere toplantı salonunda değil, odasında bir araya geldi. Bush, Almanya'dan uçakla Polonya'ya gitti. Polonya'da görüşmelerde bulunacak Bush, daha sonra sırasıyla İtalya, Arnavutluk ve Bulgaristan'ı ziyaret edecek.
Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek ülkesinde seçimler olduğu gerekçesiyle zirveye katılmadı.
G-8 Zirvesi’ni protesto etmek amacıyla Rostock kentinde düzenlenen son büyük gösteriye yaklaşık 10 bin kişi katıldı.
Göstericilerin bir sözcüsü, eylemlerinin çok başarılı olduğunu ve G-8 Zirvesi’ni büyük ölçüde engellemeyi başardıklarını söyledi.
Çevre örgütü Greenpeace'in yeni bir eylemi polis tarafından durduruldu. Greenpeace eylemcileri, bir balonla Heiligendamm kenti üzerinde uçma girişiminde bulundu. Bunu haber alan polis, eylemcileri yerde durdurdu.
Köln kentinde düzenlenen "Protestan Kilise Günleri"ne katılan Federal İçişleri Bakanı Wolfgang Schaeuble ise polisin çabalarını takdir ederek, G-8 zirvesini korumak amacıyla görev yapan tüm polislere çalışmalarından dolayı teşekkür etti.
İtayla Başbakanı Romano Prodi, Almanya Başbakanı Angela Merkel'in müzakere yeteneğini övdü.
Almanya Başbakanı Merkel'in eşi Joachim Sauer, G-8 liderlerinin eşleri için düzenlenen programa iştirak etti. Merkel, G-8 liderleri arasında tek kadın, Sauer ise eşler grubundaki tek erkekti.