Gözler Amerikan Merkez Bankası'na çevrildi

Amerikan Merkez Bankası’nın para politikalarından sorumlu olan açık piyasa kurulunun Çarşamba ve Perşembe günleri yapılacak toplantısından çıkacak karar hemen hemen belli. Son fiyat artışlarının enflasyon üzerindeki olumsuz etkilerinden endişelenen Merkez Bankası’nın ana faiz haddini çeyrek puan arttırıp %5,25’e çıkaracağına kesin gözüyle bakılıyor.

Artış oranının daha yüksek olabileceği beklentisinin global spekülasyona yol açmasından çekinen Amerikan Merkez Bankası sorumluları, yarım puanlık artışın söz konusu olmayacağını açıklayarak finans piyasasını yumuşatmaya çalışıyorlar. Ticari bankaların Merkez Bankası’na borçlanma bedeli olan reeskont haddi %5 ile 2001 nisanından sonraki en yüksek düzeyde seyrediyor.

Merkez Bankası’nın para musluklarını iyice kısmasından duyulan endişeler son haftalarda menkul değerler borsalarını vurmuş ve hisse senetlerine değer kaybettirmişti. Yüksek faiz şirketlerin kâr marjını daraltıp tüketicinin para harcama şevkini kırdığı için faiz cephesinde atılan adımlar etkisini derhal hissettiriyor.

Borsa uzmanları, yüksek enflasyon karşısında para politikasını devreye sokmak zorunda olan Merkez Bankası’nın aynı zamanda konjonktürü de sekteye uğratmaması gerektiğine işaret ediyorlar. Son iki yılın en yüksek oranına çıkan ABD’deki enflasyonun önümüzdeki yıldan itibaren düşmeye başlayacağı tahmin ediliyor.

Para musluklarının daha ne kadar sıkılacağı merak konusu. Kimi uzman %5,25’lik reeskont haddinin üst sınır olduğunu belirtirken, kimi de ana faiz oranının %6’ya kadar çıkabileceğini söylüyor. Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke yatırımcının endişelerini dağıtmak için parayı daha fazla pahalandırmaya niyetli olmadıklarını, petroldeki artışın enflasyonu korktukları kadar etkilemediğini ve enflasyon oranının son yılların ortalama değerini aşmayacağını söylüyor.

2003 yılındaki global finnans krizi üzerine Amerikan Merkez Bankası, ana faiz oranının %1’e kadar düşürüp parayı rekor ölçüde ucuzlatmış ve krizden kaynaklanan şokun etkisi geçmeye başladığında da reeskont haddini tedricen arttırmaya koyulmuştu.

Avrupa Merkez Bankası ise daha muhafazakar bir çizgide kalarak ana faiz oranını %2’nin altına çekmemişti. Yılbaşından itibaren de üç adımda ana faiz oranını %2,75’e çıkarmıştı. Çoğu uzman bir sonraki artışın ağustosta geleceğini ve yıl sonuna kadar Avrupa Merkez Bankası faizinin %3,25’i bulacağını söylüyor. Deflasyon ile mücadele edebilmek için yıllardır sıfır faiz politikası uygulayan Japon Merkez Bankası’nın da yakında para arzını daraltıcı adımlar atması bekleniyor.