Farelerin spermi daha büyük

Proceedings of the Royal B adlı bilim dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, farelerin spermin fillerden daha büyük. Nedeni ise evrim.

Zürih Üniversitesi’nden Stefan Lüpold, fil ve farelerin üreme sürecini mercek altına alan bilim insanlarından. Sperm uzmanı Lüpold, evrim biyolojisinde kendisini en çok sperm hücrelerindeki büyüklük ve şekil çeşitliliğinin heyecanlandırdığını söylüyor. Lüpold, hayvanlar dünyasında spermin en çok çeşitlilik gösteren hücreler olduğunu ifade ediyor.

Ancak hepsinin işlevinin aynı olduğunu ve dişi yumurtasını döllediğini belirten Lüpold, hayvanların fiziksel büyüklükleri ile spermleri arasında bir bağ olup olmadığını da araştırdıklarını kaydediyor. Bu amaçla istatistiksel bir araştırma yapan Lüpold başkanlığındaki ekip, fare ve fil dahil 100 memeli hayvanın spermlerini incelemiş. Seyreltme hipotezi de cinsel birleşmenin büyüklüğü ile sperm miktarı arasında bir ilişki olduğunu doğrulamış.

Seyreltme hipotezi

Lüpold araştırmada elde ettikleri sonuca ilişkin şu bilgileri veriyor: “Seyreltme hipotezi, eğer spermlerin büyük bir cinsel birleşme ile dişiye aktarılması gerekiyorsa, spermin yolda kaybolma riskinin de büyük olduğunu gösterdi. Böyle bir durumda boşalma sırasında spermlerin bu büyük hacmin içinde seyreltilmesi gerekiyor. Erkeğin büyük miktardaki spermi aktarırken bu kaybı telafi etmesi gerek. Ancak bu şekilde yeterli miktarda sperm yumurtaya ulaşabilir ve yumurta ile döllenmeyi gerçekleştirebilir.”

Stefan Lüpold’un verileri, hayvan ne kadar büyükse o kadar çok sperm ürettiğini de gösteriyor. Bu yoğunluğu sadece rakamlarla değil, fiziksel olarak da görmek mümkün. Dört kat fazla sperm üreten testislerin boyutu da iki kat büyük oluyor. Bu, dişilerin birden fazla partneri olan türler için de geçerli. Bu da rekabete neden oluyor. Daha fazla erkek, daha fazla spermle yarışa katılmak için çaba sarfediyor. Elenme baskısı ve daha fazla sperm üretmek de spermlerin büyüklüğüne mal oluyor.

"Spermler kaybolmasın diye"

Stefan Lüpold araştırmada elde ettikleri sonucu şöyle açıklıyor: “Fillerde çiftleşme sırasında spermlerin geçmesi gereken yer büyük. Bu da spermlerin kaybolması riskini artırıyor ya da spermlerin seyreltilmesi gerekiyor. Seleksiyon baskısı altındaki erkek de mümkün olduğu kadar çok sperm aktarmak istiyor. Bunu da ancak daha küçük spermler üreterek yapabilir. Farelerde ise kayıp riski daha az. Ayrıca uzun spermlerin farelere başka faydaları da var.”

Farelerin spermleri uzun olmaları sayesinde daha hızlı yüzebiliyor. Hızlı olma özelliği de farenin rakiplerini geride bırakmasına olanak tanıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DLF/DW/HS/BÖ