250210 Falkland-Inseln Uno Großbritannien
25 Şubat 2010
Falkland yüzünden Arjantin ile İngiltere arasında yaşanan kanlı savaştan yaklaşık 30 yıl sonra, gerginlik yine had safhaya ulaştı. Arjantin kıyılarına 800 kilometre uzaklıktaki İngiltere’ye ait adada, bir İngiliz petrol şirketi Pazartesi günü sondaj çalışmalarına başlamıştı.
Arjantin, bu hareketin devletler hukukuna aykırı olduğunu belirterek, “Malvin” olarak adlandırdıkları adanın statüsünün yeniden müzakere edilmesini istedi. Arjantin hükümeti, BM’ye anlaşmazlığa müdahale etmesi için de çağrıda bulundu. Arjantin Dışişleri Bakanı Jorge Taiana, BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon ile bir araya gelerek duydukları endişeyi aktardı.
60 milyar varil tahmini
Uzmanlar, adanın 200 millik karasularında, 60 milyar varillik petrol bulunduğunu tahmin ediyor. Bu, dünya genelindeki en büyük rezervlerden biri ve İngilizlerin Kuzey Denizi’ndeki rezervlerinden de fazla. Ada, 19’uncu yüzyıldan bu yana İngiltere’ye ait.
Ancak Arjantin, Aralık ayında “Malvin Adaları“ olarak adlandırdıkları takımadaların Arjantin topraklarının bir parçası olduğunu ilan eden bir yasa çıkarmış, İngiltere bu yasaya notayla karşılık vermişti.
Arjantin Devlet Başkanı Cristina de Kirchner, haklarını aramaya devam edeceklerini söyledi. De Kirchner, “1994 Anayasa Reformu’nda, tüm hükümetlere Malvin Adaları üzerindeki egemenliğimizin sürekliliğini ve vazgeçilmezliğini talep ve iddia etme yükümlülüğü getirilmiştir“ diye konuştu.
Arjantin önlem aldı
Buenos Aires yönetimi, 2007 yılında bölgedeki tüm petrol ve doğalgaz varlığının, İngiltere ile birlikte değerlendirilmesini içeren anlaşmayı feshetmişti. Geçen hafta İngiliz firması petrol kulelerini getirince Kirchner, ada ile anakara arasındaki gemilerin yalnızca Arjantinli yetkililerin izniyle hareket edebileceğini duyurdu.
Ancak bunun abluka anlamına gelmediğini de sözlerine ekleyen Kirchner, “Arjantin, uluslararası ve ulusal haklarla uyuşmayan hiçbir önlem almayacaktır. Kısıtlama olmaksızın hareket edeceğiz. Çünkü bir yamyama yapılamayacak tek şey onu yemektir“ diye konuştu.
Chavez tehdit etti
Arjantin Devlet Başkanı, petrol arama çalışmalarını hırsızlık olarak görüyor. Ancak İngiliz yönetiminin suçlamaları kabul etmemesi üzerine Arjantin, uluslararası yardım talep etti. Hafta başında Cancun’daki zirve buluşmasında, Latin Amerika ve Karayip ülkelerinin devlet başkanları, Arjantin’e destek verdi.
Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez İngiltere’ye tehditkâr ithamlarda bulundu. Chavez, “İngilizler, Arjantin’i bir kez daha tehdit ediyor. Sayın Kraliçe, zamanla bazı şeyler değişti. Artık 1982 yılında yaşamıyoruz. Şundan emin olun; Arjantin’e düzenlenecek bir saldırı durumunda, Arjantin toprakları o zamanki gibi yalnız kalmayacaktır“ dedi.
Güvenlik Konseyi'ne gitme planı
Arjantin Hükümeti, konuyu BM Güvenlik Konseyi’ne götürmeyi planlıyor. Ancak çok fazla destek bulacağı sanılmıyor. İngiltere, adanın egemenliğini tekrar müzakere etmeye niyetli değil. Ayrıca 2 bin 500 nüfuslu adanın sakinleri büyük çoğunlukla Arjantin’e karşı.
Tarihçi ve siyasi bilimci Rosendo Fraga, savaş tehditlerinin, iç politikada yıpranmış iki hükümetin de işine geldiği görüşünde: “Bu, İngiltere’de iç uzlaşı sağlar. Hem İşçi Partisi milletvekilleri hem de Muhafazakârlar, Falkland takımadalarında İngiliz askeri üssünün takviye edilmesini istedi. Arjantin’de de Falkland konusunda milli mutabakat var. Üçüncü devletin lideri Hugo Chavez’in rolü de hafife alınmamalı.“
İki ülkenin savaşı
1982 yılının Aralık ayında Arjantin askerî yönetimi adayı işgal edince, dönemin İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher, birliklerini Güney Antlatik’e göndermişti. 10 hafta sonra ise Arjantinliler teslim olmak zorunda kaldı.
Savaş gazisi Pablo Vertin, bugün çatışmaların yeniden alevlenmesinden endişe ediyor: “Bunun tekerrür edeceğini biliyorduk. Nasıl davrandıklarını görüyoruz. Demokrasi ilkesi olarak ilan ettikleri şey aslında kendilerini çok az ilgilendiriyor. Hayır, biz bunun temelde çok daha kötü bir şeyin başlangıcı olduğuna inanıyoruz.“
© Deutsche Welle Türkçe
Gottfried Stein / Çeviri: Başak Sezen
Editör: Ahmet Günaltay