Esad sonrası tartışılıyor

Londra merkezli Suriye İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Başkanı Rami Abdülrahman, Esad yönetimini, silahlı Sünni grupların kendi saflarında çatışmalarına izin vererek ülkedeki iç savaşı tırmandırmakla suçluyor.

Suriye'deki dinî ve etnik kökenli çatışmaların tırmandığını düşünen birçok uzman, Beşar Esad iktidardan çekilse bile ülkede barışın sağlanabileceğine pek ihtimal vermiyor.

Avrupa Parlamentosu'nun Hrıstiyan Demokrat Birlik Partili üyesi Elmar Brok, muhalifler arasındaki görüş ayrılıklarına dikkat çekerek şunları kaydediyor:

“Muhalifler arasında birlik yok. O nedenle Esad olmadan da Suriye’de farklı grupların çatışmaya devam etmeleri ve iç savaşın sürmesi tehlikesi çok yüksek.”

Müslüman Kardeşler'in gücü

Peki, Esad rejimi devrilirse, ülkede kim söz sahibi olacak ve Suriye’nin geleceğine kim yön verecek?

Suriye Ulusal Konseyi, uluslararası arenada kendini ülkedeki devrimin öncüsü olarak gösteriyor. Ancak uzmanlar bu oluşumun farklı muhalif grupları bir şemsiye altında toplayamayacağını düşünüyor.

Suriye’de en büyük güç olarak görülen gruplardan biri de Müslüman Kardeşler. Suriyeli Müslüman Kardeşler, Suriye Ulusal Konseyi’nde etkin konumda. Bu grubun sözcülerinden Melhem El Droubi, temmuz ayı başlarında ekonomik ve politik planlar yapmaya başladıklarını ve Esad sonrası döneme hazır olduklarını belirtmişti.

El Kaide bağlantıları

Diğer yandan ne zaman Müslüman ülkelerden birinde silahlı çatışmalar yaşansa, akıllara hemen El Kaide veya El Kaide bağlantılı silahlı İslamcı gruplar geliyor. Suriye’de de kendilerini cihatta gören bazı gruplar göze çarpıyor. Bunu Suriye’den yurtdışına yansıyan videolardaki çeşitli aksesuar, bayraklarda ve internetteki reklamlarda görmek mümkün. Birçok Ortadoğu uzmanına göre Suriye’deki son intihar saldırılarında da El Kaide’nin parmağı bulunuyor.

Suriye Ulusal Konseyi üyesi Esad El Adci, El Cezire televizyon kanalına verdiği demecinde El Kaide’nin muhaliflerden oluşan Özgür Suriye Ordusu’nun bir parçası olduğu iddialarını geri çevirdi. El Adci, “Kendilerini cihatta gören bazı grupların bulunduğunu yalanlamayacağım. Ama ben bu grupları Özgür Suriye Ordusu’nun bir parçası olarak görmüyorum. Onlarda kendilerini öyle görmüyorlar ve farklı bir şekilde tanımlanmak istiyorlar” diye konuştu.

İran - Suriye ittifakı

Öte yandan, Beşar Esad rejiminin en sıkı müttefikleri arasında yer alan İran’dan da çatışmalara ilişkin bir açıklama geldi. İran Genel Kurmay Başkanı General Mesud Cezayiri, “Düşmanın Suriye'ye ilerlemesine izin vermeyeceklerini” kaydetti ama hâlihazırda doğrudan müdahale gereği de duymadıklarını söyledi. İran'da yayınlanan Şark gazetesinde yer alan haberde Cezayiri, “Özel durumlarda bölgedeki (İsrail karşıtı) direnişi ve dostlarımızı nasıl korumamız gerektiğini düşünüyoruz. Gelecekteki durumu ve şartları görmek için beklememiz gerekli” diye konuştu.

Suriye’de Esad rejimine yakınlığı ile bilinen El Vatan gazetesinin pazartesi günkü baskısında da İran’ın Türkiye’yi Suriye’ye topraklarına karşı askerî bir saldırı konusunda uyardığı ifadelerine yer verildi. Haberde İran’ın böyle bir durumda müttefiklerini korumak için en sert şekilde tepki vereceği kaydedildi.

Mültecilerin durumu

Suriye’den kaçan mültecilerin durumu ile ilgili endişeler de giderek büyüyor. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (UNHCR) verilerine göre sadece son 4 günde Türkiye sınırından geçen mültecilerin sayısı 2 bini buldu. Uluslararası Göç Örgütü'ne (IOM) göre Ürdün’deki 5 bin kişi kapasiteli mülteci kampına sadece pazar gününden bu yana da 900’den fazla kişi geçti.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Başak Demir (DW, Ajanslar)

Editör: Başak Özay