Enformasyon ve İnternet Zirvesi başladı

Aralarında Almanya ve Fransa'nın da bulunduğu 50'yi aşkın ülkenin devlet ya da hükümet başkanlarının da katılacağı zirve, Birleşmiş Milletler'e bağlı Uluslararası Telekomünikasyon Birliği tarafından organize ediliyor. Cenevre'de üç gün sürecek toplantıya, toplam 200 civarında ülkeden iş dünyası, sivil toplum ve medya temsilcileri de dahil, 6000'i aşkın delege katılacak. Bu zirve ayrıca BM tarihinde iki aşamalı olarak gerçekleştirilecek ilk zirve olacak; ikinci aşama, 2005 yılında Tunus'da gerçekleştirilecek.

Günlerdir ön müzakereleri Cenevre'de devam etmekte olan zirvede, devlet ve hükümet başkanları düzeyinde bir bildiri yayınlanması, ayrıca herkesin enformasyon ve haberleşme teknolojilerine ulaşmasını sağlayacak global bir eylem planı üzerinde anlaşmaya varılması amaçlanıyor. Hazırlık toplantılarına katılan delegeler, şu ana kadar global eylem planı metni üzerinde yaklaşık yüzde 98 oranında anlaşma sağlandığını, ancak insan hakları ve ifade özgürlüğü konularında anlaşmazlıklar yaşandığını bildirdiler.

İfade özgürlüğü

Basın-yayın organları üzerinde sıkı kontrol uygulayan Çin gibi ülkeler, zirve sonunda yayınlanacak bildirgede basın özgürlüğüne atıf yapılmasına karşı çıkarken, ABD ve AB ülkeleri ifade özgürlüğünün internetin temel ilkesi olması gerektiğini bildirdiler. Dün son anda varılan uzlaşma sonunda, BM İnsan Hakları Bildirgesi'nde dile getirilen "basın özgürlüğü taahhüdüne" atıf yapılması kararlaştırıldı.

Müzakereciler, ayrıca üç haftadır hazırlık görüşmelerini çıkmaza sokan internetin kim tarafından yönetileceği konusunda da geçici bir uzlaşma formülü üzerinde anlaştılar. İnternet, 1998 yılında Amerikan hükümeti tarafından kurulan ve kısa adı ICANN olan yarı-resmi bir kuruluş tarafından yönetiliyor. Gelişmekte olan ülkeler, internetin düzenlenmesinde BM'ye daha büyük bir rol verilmesini isterken, Amerika'nın başını çektiği Batılı ülkeler, kontrolün uluslararası bir örgüte devredilmesine karşı çıkıyorlar.

Pürüz şimdilik aşıldı

Ön hazırlık görüşmelerine katılan delegeler, konunun karara bağlanmasını ertelemek yoluyla bu pürüzü de şimdilik aştılar. Varılan uzlaşma, internetin yeni yönetme biçimlerini inceleyecek bir BM komitesi kurulmasını ve bu komitenin, bulgularını bir rapor halinde Tunus'ta yapılacak ikinci aşama toplantılara sunmasını içeriyor. Zengin ülkelerin yoksul ülkelerde internetin gelişmesine nasıl yardımcı olacağı konusu ise, toplantılara katılan delegeler arasında tartışma konusu olmayı sürdürecek.