Emeklilikte yaşa takılanlar Yenikapı'da buluştu

Emeklilik prim gününü dolduran ancak yaş nedeniyle emekli olamayan binlerce kişi, Yenikapı'da buluştu. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği'nin çağrısıyla, Türkiye'nin dört bir yanından Yenikapı'ya gelen EYT'ler seslerini bir kez daha yetkililere duyurmaya çalıştı.

17 Ağustos 1999 depreminin hemen ardından yapılan sosyal güvenlik reformu, EYT denilen binlerce çalışanın mağduriyetine yol açtı. IMF ile stand-by anlaşması yapan DSP-MHP-ANAP hükümeti tarafından 25 Ağustos 1999'da çıkarılan yasa, bu tarihten önce sigortalı olanlara da uygulandı. Binlerce kişi, işe başladığı tarihe göre tüm şartları yerine getirse de yaşı beklediği için emekli olamadı.

3 milyonu aşkın kişi

Bugün EYT'lerin sayısı 3 milyonu geçiyor. Sorun, 1999'dan bu yana aralıklarla gündeme geldi ama bir çözüme kavuşmadı. Söz konusu yasanın mağdurları EYT Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği çatısı altında dernekleşti. Geçen yıl ekim ayında muhalefet partileri, yasa teklifleriyle konuyu TBMM gündemine taşıdı. Mart ayında ise Maltepe'de büyük bir miting düzenlendi. Ancak bu adımlar sonuçsuz kaldı. Yerel seçimlere sayılı zaman kala ise Sinop'tan Bursa'ya, Mersin'den Kırıkkale ve Aksaray'a Türkiye'nin pek çok ilinden EYT'ler bu kez Yenikapı'da bir araya geldi.

"Hukuk devletinin gereği"

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, DİSK eski Başkanı Süleyman Çelebi, CHP Milletvekilleri Kani Beko, Ömer Fethi Gürer, Özgür Karabat, Yüksel Mansur Kılınç, Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Erkan Baş, CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, Saadet Partisi İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Adayı Necdet Gökçınar da mitinge katılarak EYT'lere destek verdi.

EYT Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Gönül Boran Özüpak, miting alanında yaptığı konuşmada, "Biz tüm Türkiyeyiz. Biz işçiyiz, hakkımızı yedirtmeyeceğiz. Hak sadaka değildir. Kazanılmış hakkı korumak, sahibine teslim etmek hukuk devleti olmanın gereğidir. Hiçbir yasa adaletten üstün değildir" dedi.

Emeklilik Anayasa'da temel hak olarak tanımlanıyor. DW Türkçe'ye konuşan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu da emekliliğin Türkiye'de yaşayan herkes için temel bir hak olduğuna işaret etti. Çerkezoğlu şöyle devam etti: "Belli bir çalışma süresini doldurduktan sonra emekli olmak ve ömrünün sonuna kadar da insanca yaşayabileceği bir ücret almak sosyal güvenlik hakkına sahip olmak herkes açısından bir yurttaşlık ödevidir."

Miting boyunca "Edirne'den Kars'a, Jüpiter'den Mars'a, eğer adalet varsa çıksın artık bu yasa", "Emeklilik hakkımız söke söke alırız", "Direne direne kazanacağız", "Vur vur inlesin Ankara dinlesin", "Yaşasın onurlu mücadelemiz" ve "Hak hukuk adalet" sloganları atıldı. Mağdurlar da söz aldı. Mitinge Bolu'dan katılan Cengiz Öyke yaşadığı mağduriyeti şöyle tarif etti:

"Torunuma harçlık veremiyorum"

"48 yaşına girdim. 2016'da özel sektörde çalışırken sağlık problemlerden dolayı işten ayrıldım ve o tarihten beri işe yerleşemedim. Torunlarım harçlık istediği zaman harçlık veremeyen bir dedeyim. Çocuklarımız karşısında mağdur duruma düştük. Yediremediğimiz, giydiremediğimiz, evlendiremediğimiz çocukların çığlığı bu çığlık."

EYT'ler devletin kendilerini çalışabilecek durumda gördüğünü ancak belli bir yaştan sonra iş bulmakta zorlandıklarını hatta primleri dolduktan sonra işten çıkarıldıklarını dile getiriyor. Konuya dikkat çeken DİSK eski Başkanı Süleyman Çelebi, DW Türkçe'ye şunları söyledi: "Maç oynanırken kural değişmez. Sahaya çıkarken 90 dakika olan süreyi birden 200 dakikaya çıkarmak gibi bir durum söz konusu. Türkiye koşullarında bu yaşa kadar çalışma imkanı zaten söz konusu olamaz. 50-55 yaşlarına gelen insanlar çalışma yaşamından koparılıyor. Dolayısıyla büyük bir mağduriyet var. Zulüm var aslında."

"İşsizliğe çare olur"

Mitingde konuşan Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun ise en düşük emeklilik maaşının 1000 liraya tamamlandığını, ancak bu rakamın asgari ücretin çok altında olduğunu vurguladı. Türkiye'deki işsizlik sorununa değinen Erdursun "4.5 milyon işsiz var. Genç işsizlik oranı yüzde 26. İşsizliğe çare emeklilikte yaşa takılanların emekli edilmesi. Türkiye büyüyor gelişiyor ama bu ülke için alın teri döken emeğinin karşılığını alamıyor" dedi.

Miting boyunca Arzu Çerkezoğlu, Erkan Baş, Saadet Partisi İstanbul Büyükşehir Necdet Gökçınar da konuşma yaptı. CHP ve İYİ Parti'nin oluşturduğu Millet İttifakı'nın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı adayı Ekrem İmamoğlu ise yolladığı görüntülü mesaj ile EYT'lere destek verdi.

"Bütçede 10 milyar TL yük olur"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, EYT'leri erken emeklilik isteyenler şeklinde tarif ederek bunun bütçede ciddi bir yük olacağını dile getirmişti. CHP İzmir Milletvekili Kani Beko ise aynı fikirde değil. Beko, DW Türkçe'ye yaptığı değerlendirmede, "Cumhurbaşkanı'nın sürekli dile getirdiği bir konu var. Diyor ki Türkiye'de Suriye'den gelen konuklara biz 40 milyar dolar yani 235 milyar lira verdik. Emeklilikte yaşa takılanlara ise bu yıl maaş bağlasanız yıllık 10 milyar lira demek. Cumhurbaşkanı'nın zaman zaman söylediği gibi 750 milyar değil" dedi.

EYT mağduriyetinin önümüzdeki günlerde yeniden TBMM gündemine gelmesi bekleniyor.

Pelin Ünker/İstanbul

© Deutsche Welle Türkçe