Ekonomiye girişimci katkısı

Almanya’ya işçi olarak çalışmak için gelen Türkler 1970’li yıllarda serbest meslek sahibi olmaya, pazarcılık, manavlık, bakkallık gibi işlerle uğraşmaya başladı. Berlin merkezli Alman Kentsel Araştırmalar Enstitüsü’nden Holger Floeting, ilk Türk girişimcilerin hedef kitlesinin yine Türkler olduğunu söylüyor. “İlk zamanlarda açılan dükkânlar, diğer göçmenlerin ihtiyaçlarını karşılamayı hedefliyordu” diyen Almanlara ait mağazalarda satılmayan ürünlerin Türk satıcılar tarafından sunulduğunu belirtiyor.

Türkleri işsizlik işveren yaptı

70’li yılların başında Almanya’da 600 bin civarında Türk yaşıyordu. Serbest olarak çalışan Türklerin sayısı ise 3 bin civarındaydı. 80’lerde ise bu rakam 22 bine ulaşmıştı. Artan işsizlik, Türk kökenlileri kendi işlerini kurmaya yöneltiyordu. Türk-Alman Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi Bahattin Kaya, 70 ve 80’li yıllarda kendi işini kurmak isteyen Türklerin bir çok zorlukla karşılaştığını hatırlatıyor: “O yıllarda bir de bizim vatandaşlarımızın önünde çok önemli bir yabancılar yasası engeli vardı. Yani o yıllarda Türk kökenliler kendi adlarına işletme ruhsatı alamıyorlardı. Dolayısıyla bir çok vatandaşımız ya Almanların adına aldıkları işletmeleri çalıştırıyorlardı ya da onlarla ortak oluyorlardı.” Bahattin Kaya da, ilk seyahat acentesini bir ortakla açmak zorunda kalıyor.

Günümüzde ise oturma izni alan göçmenlere serbest çalışma hakkı tanınıyor. Almanya Ekonomi Bakanlığı’nın online sayfasında ise kendi işini kurmak isteyen Türklere yönelik bilgiler Türkçe olarak yer alıyor. Almanya’nın çeşitli kentlerinde kurulan Türk-Alman işveren dernekleri de danışmanlık hizmetleri sunuyor.

Türklerin hedef kitlesi artık Almanlar

2011 rakamlarına göre Almanya’da serbest meslek sahibi olan Türk kökenlilerin sayısı 80 bine, yıllık ciro 35 milyar euroya ulaşıyor, Türk kökenlilerin kurduğu işletmeler yaklaşık 400 bin kişiye istihdam olanağı sağlıyor.

Türk kökenli girişimciler üzerine araştırma yapan Floeting, 70’lerle kıyaslandığında Türklerin hedef kitlesinin artık Almanları da kapsadığını ve faaliyet gösterdikleri alanların genişlediğini vurguluyor. “Serbest olarak çalışan Türkler denince akla gelen ilk tablo, döner kesen veya manavlık yapanlar oluyor” diyen Floeting bunun sadece sokakta görünen bir tablo olduğunu vurguluyor. Floeting, “doktor, avukat, reklam ajansı gibi hizmet sektöründe kimlerin çalıştığını anlamak için zillerin üzerindeki isimlere bakmak gerektiğini, büyük firmaların ise ilk bakışta hiç bir şekilde görülmediğini söylüyor.

Berlin-Brandenburg Türk-Alman İşadamları Derneği Başkanı Remzi Kaplan, dönerin ekonomiye katkısının hafife alınmaması gerektiğine işaret ediyor. Berlinli döner üreticisi Kaplan, dönerin yıllık cirosunun 3,5 milyar euro olduğunu hatırlatıyor. 90’lı yılların başında döner üretime başlayan Kaplan’ın Berlin, Hamburg ve Hollanda’da toplam 155 kişinin üç döner imalathanesi bulunuyor. Döner, Türklerin yanı sıra Almanlara da hitap eden ürünlerin başında geliyor.

Türkler hizmet sektöründe başarılı

Türk-Alman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Rainhardt Freiherr von Leoprechting, Türk kökenlerin özellikle hizmet sektöründe başarılı olduğunu vurguluyor. Leoprechting, Türklerin hizmet sektöründeki başarısını “Türk satıcının zilini akşam saat 9’da unuttuğunuz bir ürünü almak için çaldığınız zaman, size suratını asmaz, tam aksine sattığı ürüne talip olan biri olduğu için sevinir” sözleriyle açıklıyor.

Türk girişimcilerin uyuma katkısı

Almanya’daki göçmen girişimciler arasında, Türk kökenliler çoğunluğu oluşturuyor. Önümüzdeki yıllarda Türk kökenli girişimcilerin sayısının daha da artacağı tahmin ediliyor. Alman Kentsel Araştırmalar Enstitüsü’nden Holger Floeting, çoğu küçük ve orta ölçekli işletme sahibi olan Türk kökenli girişimcilerin ekonomiye ve göçmenlerin topluma uyumuna katkı sağladığını belirtiyor. Türk girişimcilerin toplumsal açıdan önemli bir rol oynadığını belirten Floeting, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Firmalarının bulunduğu kentlerde aktif bir şekilde çalışıyorlar. Ayrıca uyum konusunda büyük katkı sağlıyorlar. Uyum büyük ölçüde istihdam piyasasına katılım ile gerçekleşiyor. Türk kökenliler istihdam yaratıp, insanları işe aldıkları zaman, uyum imkânı yaratmış oluyorlar.”

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Jülide Danışman / Berlin

Editör: Ayhan Şimşek