DTP kararına AB tepkili, AK temkinli

Avrupa Birliği dönem başkanlığını yürüten İsveç ile Avrupa Komisyonu, terör ve şiddeti kınamakla birlikte, kapatma kararını endişeyle karşıladıklarını bildirdi.

Bu görüş daha açık ifadelerle Avrupa Parlamentosu cephesinde de dile getiriliyor. Parlamento'nun Türkiye raportörü, Hollandalı parlamenter Ria Oomen-Ruijten, kapatma kararının Türkiye açısından geriye atılmış bir adım olduğunu söylüyor. Oomen-Ruijten, "Kararı derin bir üzüntüyle karşılıyorum. Avrupa Parlamentolsu olarak siyasi partilerin kapatılması konusunda daha önce birçok kez Venedik Komisyonu ilkelerini adres gösterdik. Bugün yaşananları Türkiye için çok umut verici gördüğümüz demokratik açılımda mutlak bir geri adım olarak değerlendiriyorum" diye konuştu.

Ria Oomen-Ruijten, DTP'yi kapatılmadan önce PKK ile olan bağları konusunda uyardığını da hatırlatarak, "Açık konuşalım: başvurduğu şiddet nedeniyle PKK'yı her zaman kınadım. PKK AB tarafından yasaklanmış bir örgüttür. PKK'yı kınıyorum. PKK ile olan bağlarını kesmeleri konusunda DTP üyeleriyle daima tartışmışımdır. Bugün gelinen durumun herkesi yeni bir geleceğe taşımasını ve bunda da Türkiye'deki demokratik açılımın önemli rol oynamasını tüm samimiyetimle ümit ediyorum" dedi.

“PKK ile bağı kesin!”

Oomen-Ruijten'in bu görüşmeler hakkında ilginç bir anısı da var. Ria Oomen-Ruijten, "DTP'nin parlamentodaki üyeleriyle birçok kez görüştüm ve kendilerine hep şunu söyledim : 'Eğer PKK ile bağı keserseniz ve eğer onları şiddetten vazgeçmeye ikna ederseniz sizi Avrupa Parlamentosu'nun Sakharov İnsan Hakları Ödülü'ne aday gösteririm" ifadesini kullandı.

Avrupa Birliği Türkiye Karma Parlamento Komisyonu eşbaşkanı Fransız parlamenter Helene Flautre ise kararı "hayal edilmesi zor" olarak değerlendiriyor. Flautre, "Hiç de iyi olmadı. Başka ne denebilir. Herkes demokratik açılım sürecinin, Kürt sorununu tüm boyutlarıyla ele alma şeklinin cesaret isteyen ve zor bir yol olacağını biliyordu. Ben de şahsen kaç defa söyledim. Ancak bu yolda, Kürt halkının emellerini ve demokratik ifadeyi temsil eden bir partinin yasaklanması gibi önemli bir engelin çıkacağını hayal dahi etmiyordum" dedi.

Türkiye'de siyasi partiler kanununda değişiklik yapılması gerektiğini savunan Helene Flautre, kapatma kararının AB-Türkiye ilişkilerinde demokratikleşme konusunu daha da ön plana çıkacağı görüşünde. Flautre'a göre, en kaygı verici olan, DTP'nin, kendisine en fazla ihtiyaç duyulan bir zamanda kapatılmış olması. "Beni kaygılandıran şey, demokratik, şiddete başvurmayan, saygın ve Ahmet Türk gibi karizmatik liderlere sahip bir siyasi oluşumun, kendisine en fazla ihtiyaç duyulan anda kamusal alandan, siyasi alandan çekilmek zorunda bırakılmasıdır” diyen Helene Flautre “Anayasa Mahkemesi tarafından alınan kararı derin üzüntüyle karşıladığını” söyledi.

Avrupa Konseyi sessiz

Avrupa Birliği ve Avrupa Parlamentosu'nun tepkileri böyleyken, insan hakları, demokratikleşme ve hukuk devleti konularında Avrupa'nın devletlerarası referans teşkilatı olan Avrupa Konseyi şimdilik sessiz kalmayı tercih ediyor. Ne Avrupa Konseyi dönem başkanlığını yürütmekte olan İsviçre, ne de Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi DTP hakkındaki kapatma kararına tepki vermediler. Oysa Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nin 2008 yılında olası bir kapatma hükmü konusunda uyarı mesajı içeren bir kararı, Parlamenterler Meclisi başkanının da yine geçen yıl bu konuda yayımlanmış bir bildirisi bulunuyor.

Avrupa Konseyi'nin yeni genel sekreteri Throbjorn Jagland da olağanüstü temkinli bir tepkinin ötesine gitmedi. Eskiden ülkesi Norveç'te başbakanlık, dışişleri bakanlığı ve meclis başkanlığı yapmış olan Jagland, siyasi bir tepki vermek yerine topu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne atmayı tercih ediyor. Thorbjorn Jagland şyle konuştu :

"Anladığım kadarıyla DTP kapatma kararını, Strasbourg'a Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gündemine taşıyacak. Haliyle ben de Strasbourg Mahkemesi'nden çıkacak kararı bekleyeceğim. Ancak, siyasi partilerin değil, şiddetin arkasındaki insanların, bireylerin cezalandırılması konusunda Türk hükümetiyle hemfikirim. Türk hükümetinin Türkiye'deki Kürt nüfusuyla diyaloğu yoğunlaştırma çabasını da takdirle karşılıyorum."

DTP hakkındaki kapatma kararının Ocak ayında yeniden Avrupa kurumlarının gündeminde olacak. Avrupa Parlamentosu eski DTP lideri Ahmet Türk genel kurul toplantılarına davet etmeyi değerlendiriyor.

Konunun, AK Parti milletvekili Mevlüt Çavuşoğlu'nun Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi başkanı seçilmesinin beklendiği Ocak ayı sonunda Parlamenterler Meclisi gündemine gelme şansı da oldukça yüksek.

© Deutsche Welle Türkçe

Kayhan Karaca / Strasbourg

Editör: Beklan Kulaksızoğlu