Britanya’da bir Brexit seçimi daha

Britanya'da seçmenler Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılma sürecinin (Brexit) derhal tamamlanmasını isteyen Başbakan Boris Johnson ile yeniden referanduma gidilmesini savunan İşçi Partisi arasında seçimini yapmak üzere sandık başında.

AB'den ayrılmayı savunan Muhafazakar Parti lideri Başbakan Johnson, Brexit için verilen mühletin 31 Ekim'de dolmasının ardından yaşanan siyasi kriz ışığında erken seçim kararı almıştı. 2016'daki referandumda Brexit taraftarlarına öncülük eden Johnson, seçim kampanyalarını "Brexit işini bitirelim" sloganı üzerine kurdu. Johnson, Brexit konusunda yaşanan tıkanıklığı aşmayı ve eğitim, sağlık ve güvenliğe yapılan harcamaların artırılmasını vaat ediyor.

Johnson'ın bir numaralı rakibi İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn ise Brexit konusunda tarafsız davranacağını ve seçimleri kazanması durumunda AB'den ayrılık kararını yeniden halkoyuna sunacağını açıklamıştı.

Anketler seçmenin 2016'daki referandumun yanlış olduğunu düşünmelerine ve Muhafazakar Parti'nin önemli kan kaybına rağmen Johnson'ın seçim yarışını önde götürdüğünü ortaya koyuyor. Ülkedeki önde gelen anket şirketlerinin dün yayınladıkları sonuçlara göre Muhafazakarlar yarışı on puan kadar önde götürmelerine rağmen İşçi Partisinin aradaki farkı kapatma eğiliminde olduğu görülüyor.

Sandıkların TSİ 01.00'de kapanması ve resmi sonuçların TSİ sabah 08.00'e kadar gelmesi bekleniyor. Bu seçimler Britanya tarihinde 1923'ten beri Aralık ayında yapılan ilk seçim olma özelliğine sahip.

Brexit'in kaderi belli olacak

Johnson'ın seçimlerde mecliste çoğunluğu ele geçirmesi, ülkenin 1973'te dahil olduğu AB'den ayrılışını kesinleştirmiş olacak. Ancak Johnson'ın Brexit için AB ile ticaret anlaşması müzakerelerini, kendi koyduğu 11 aylık mühlet içinde tamamlaması gerekiyor.

AB ile yapılan Brexit anlaşması çerçevesinde Britanya 31 Ocak'tan itibaren AB'ye üye 27 ülkeyle ilişkilerin yeniden düzenleneceği bir geçiş dönemine giriyor. Johnson bu süreci 2020 sonuna kadar tamamlayacağı taahhüdünde bulunmuştu.

2014'te İskoçya'nın bağımslzık referandumu ve 2016'da Brexit referandumunun yanı sıra 2015 ve 2017'de yapılan erken seçimler Britanya'daki siyasi ortamda yeni krizlere yol açmıştı.

Londra'nın eski belediye başkanı Johnson,  Brexit için parlamentodan destek bulamayan selefi Theresa May'in ilan ettiği erken seçimlerde de çoğunluğu kaybederek istifa etmesinin ardından Temmuz ayında göreve gelmişti.

2016'daki Brexit referandumunda seçmenlerin yüzde 58'i Brexit için evet oyu kullanmış, yüzde 48'lik kesim AB'den ayrılınmasına karşı çıkmıştı. AB'den ayrılıp ayrılınmayacağı ve ne koşullar altında ayrılınacağı konusunda gerek kamuoyu gerekse parlamentodaki bölünmüşlük ise sürüyor.

Olasılıklar ve seçim hesapları

Johnson'ın seçimi kazanması ve mecliste çoğunluğu ele geçirmesi durumunda yeni parlamentonun AB ile Brexit için varılan anlaşmayı derhal kabul etmesi ve 31 Ocak mühletinin tutturulması bekleniyor. Başlayacak geçiş döneminde AB ile yeni ticaret anlaşması müzakereleri başlatılacak, geçiş dönemi süresince Britanya AB kural ve düzenlemelerine tabi olmayı sürdürecek, AB içindeki seyahat serbestisi devam edecek.

Johnson, 2020 Aralık ayına kadar ticaret anlaşmasını sonuçlandırmayı hedeflediğini, bu zamana kadar anlaşma üzerinde uzlaşma sağlanamaması durumunda mühleti uzatmak yerine anlaşmasız ayrılığı tercih edeceğini söylemişti. Uzmanlar, kapsamlı bir ticaret anlaşmasının yıl sonuna kadar bitirilmesinin çok zor olacağı görüşünde.

Johnson'ın Muhafazakar Partisinin mecliste çoğunluğu kılpayı kaçırması durumunda ise koalisyon arayışı  gündeme gelecek. Johnson'ın Brexit anlaşmasını meclisten geçirmesine yetecek oya sahip küçük bir partiyle koalisyon kurmayı deneyebilir. Bir başka olasılık, İşçi Partisi öncülüğünde İskoçya Ulusal Partisi ve Liberal Demokratların kuracağı, büyük olasılıkla İşçi Partisi lideri Corbyn liderliğinde bir koalisyona gidilmesi.

İşçi Partisi lideri Corbyn'in Başbakanlığa gelmesi durumunda ise vaat ettiği üzere yeni Brexit referandumunun altı ay içinde yapılması, ardından üç ay içinde AB ile yeni bir Brexit anlaşması için görüşmelere oturulması öngörülüyor.

Eskiden AB karşıtı bir isim olarak bilinen İşçi Partisi lideri Corbyn, seçimi kazanması durumunda Brexit konusunda tarafsız kalacağını belirtmişti.

Corbyn'in İşçi Partisinin mecliste çoğunluğu ele geçirmesi ise beklenmiyor.

rtr,AP/BK,JD

© Deutsche Welle Türkçe